La Bibia piemontèisa/Testament Neuv/At/At 7

←At 6

La Bibia piemontèisa J'At dj'Apòstoj

At 8→

J’At ëd j’apòstoj

7

La Bìbia piemontèisa - At 07

Dëscors dë Stevo

¹Ël gran sacerdòt a l’ha dit: “È-lo vrità lòn ch’a diso ‘d ti?”.

²E Stevo a l’ha rësponduje: “Mè frej e pare, scoteme da bin: Nosgnor glorios a l’é comparì a nòstr pare Abraham, ch’a vivìa an Mesopotàmia, anans ch’a andèissa a sté a Caran. ³E a l’ha dije: ‘Seurt da tò pais e da toa parentela, e ven al pais che mi it mostrerai^[1]’. ⁴A l’é donca surtì dal pais dij Caldé e a l’é andàit a sté a Caran^[2]; da lì, dòp che sò pare a l’é mòrt, Nosgnor a l’ha falo passé an cost pais-sì doa ch’a stà adess^[3]. ⁵Ma Nosgnor a l’ha daje gnun-a ardità ambelessì, gnanca la larghëssa d’un pé ‘d tèra, bin ch’a l’avèissa promëttuje ‘d dèjne la proprietà e a soa dissendensa dòp ëd chiel, ant un temp ch’a l’avìa ancora nen ëd fiolansa^[4]. ⁶Nosgnor a l’ha parlaje parèj: ‘Toa dissendensa as fërmerà quatsent agn ant na tèra forëstera e lì a saran fàit ës-ciav e a-j maltratran. ⁷Ma mi i farai giustissia contra la nassion ch’a l’avran servì, e a la fin a na seurtiran e am rendran soa adorassion an cost leugh-sì^[5]. ⁸Peui Nosgnor a l’ha daje a Abraam la sirconcision coma ‘n segn d’Aleansa^[6]. Dòp ëd lòn Abraham a l’ha generà Isach^[7], ch’a l’ha sogetalo a la sirconcision cand ch’a l’avìa eut di ‘d vita. Isàch a l’ha generà Giacòb; e Giacòb, a sò temp, ij dόdes patriarca^[8].

⁹Sti patriarca-sì a l’ero gelos ëd sò frel Giusèp^[9], e a l’han vendulo coma në s-ciav an Egit^[10]; ma Nosgnor a l’era con chiel^{[11] 10}e a l’ha liberalo da tute soe aflission; e avend-lo ampinì ‘d saviëssa, a l’ha fàit che 'l Faraon, rè d’Egit, a l’avèissa an grinor, tant ch’a l’ha stabililo governator d’Egit e ‘d tuta la ca real^[12]. ¹¹Ora a l’é vnuje 'nt tut ël pais d’Egit e an Canan, na granda famin-a. A j’era tanta ‘d cola misèria che ij nòstri pare a podìo nen trové da mangé^[13]. ¹²Ma cand che Giacòb a l’ha sentù ch’a j’era ‘d gran an Egit, a l’ha mandaje për la prima vira ij nòstri antich a catene. ¹³La sconda vira Giusèp a l’é stàit arconossù dai sò frej, e la famija ‘d Giusèp a l’é stàita presentà al Faraon^[14]. ¹⁴Anlora Giusèp a l’ha mandà a ciamé Giacòb sò pare^[15] e tuta soa famija, ch’a j’ero stantessinch përson-e^[16]. ¹⁵Giacòb, donch, a l’é calà an Egit^[17], e a l’é mòrt ansilà^[18], chiel e ij nòstri antich. ¹⁶Ij sò còrp a son ëstàit trasportà a Sichem, e butà 'nt la tomba che Abraham a l’avìa catà për motobin d’arzan dai fieuj ëd Camor^[19]. ¹⁷Damentre ch’as avzinava ‘l temp dël compiment ëd la promëssa che Nosgnor a l’avìa fàit a Abraham, an Egit ël pòpol a l’é chërsù ‘d nùmer.

¹⁸A l'é peui vnuie an Egit n’àutr rè ch’a l’avìa nen conossù Giusèp. ¹⁹Sto rè-sì, an dovrand d’astussie contra nòstra nassion, a l’ha maltratà ij nòstri antich fin-a da feje bandoné soe masnà përchè a meuirièisso^[20]. ²⁰An col temp-lì a l’é nassuje Mosè, ch’a l’era motobin pressios a j’euj ëd Nosgnor. Sò pare e soa mare a l’han avune soen për tre mèis. ²¹Cand ch’a l’avìo da bandonelo, la fija dël Faraon a l’ha adotalo e a l’ha tratalo coma s’a fussa sò fieul^[21]. ²²Parèj a l’han faje scòla scond tuta la siensa dj’egissian e a l’é dventà potent tant an paròla che an assion. ²³Ma cand ch’a l’é rivà a l’età ‘d quarant’ agn, a l’é decidusse d’andé a fé vìsita ai sò frej israelita. ²⁴Vëddend un ëd lor ch’a-j fasìo tòrt, a l’ha dësfendulo, e a l’ha vendicà col ch’a l’era stàit insultà, massand l’egissian. ²⁵Ora Mosè a chërdìa che ij sò frej a l’avrìo capì che Nosgnor a-j libererìa për sò mojen, ma lor a l’han nen capilo. ²⁶E ‘l di dòp, Mosé a l’é trovasse an mes ëd lor mentre ch’a ciacotavo e a l’avrìa vorsù buteje d’acòrdi. A l’ha dije: ‘I seve frej, përchè iv feve ‘d tòrt an tra ‘d vojàutri?’ ²⁷Ma col ch’a maltratava ij sò compagn, a l’ha arbutalo e a l’ha dije: ‘Chi é-lo ch’a l’ha nominate cap o giùdes su ‘d nojàutri? ²⁸Veus-to masseme, coma ch'it l'has massà jer l’egissian?’. ²⁹Cand Mosè a l’ha sentì lòn, a l’é scapà via dal pais, e a l’ha vivù tanme ‘n forësté 'nt ël pais ëd Midian, andoa ch’a l’ha avù peui dòi fieuj^[22].

³⁰Cand ch’a son passà quarant’ agn, ant ël desert d’aranda al Mont Sinai, l’àngel ëd Nosgnor a l’é comparije 'nt na fiama ‘d feu ch’a l’era 'nt un busson.³¹Cora che Mosè a l’ha vëddulo, a l’é restà stupì ‘d cola vision; e coma ch’a s’avzinava për vardé lòn ch’a l’era, la vos ëd Nosgnor a l’é adressasse a chiel. ³²A l’ha dije: ‘Mi i son ël Dé ‘d tò pare, ël Dé d’Abraham, ël Dé d’Isach  e ‘ì Dé ‘d Giacòb. E Mosè, ch’a tërmolava tut, a s’ancalava gnanca a vardé lòn ch’a l’era. ³³Nosgnor a l’ha dije: ‘Gavte le sàndole dai pé, përchè ‘l leugh andova ch’it ses, a l’é na tèra sacrà. ³⁴I l’hai vëddù, i l’hai vëddù l’aflission ëd mè pòpol ch’a l’é an Egit. I l’hai sentì soe plente, e i son calà giù për libereje. Donca, adess ven, it manderai an Egit^[23].

³⁵Col Mosè ch’a l’avìo arbutà, disand: ‘Chi é-lo ch’a l’ha nominate cap o giùdes su ‘d nojàutri?’ a l’é col che Nosgnor a l'ha mandà për cap e liberator^[24] për ël mojen ëd l’àngel ch’a j’era comparije al busson. ³⁶A l’é col ch’a l’ha gavaje fòra, an fasand ëd miràcoj e ‘d prodis ant ël Mar Ross^[25], e 'nt ël desert, durant quarant’agn^[26]. ³⁷A l’é col Mosè ch’a l’ha dije ai fieuj d’Israel: ‘Nosgnor vòst Dé a farà nasse ‘n profeta parèj ëd mi da 'n mes ai vòstri frej: scotelo^[27]! ³⁸A l’é col ch’a l’é stàit ant l’adunansa 'nt ël desert con l’àngel ch’a-j parlava an sël Mont Sinai, e ch’a l’é stàit ansema ai nòstri pare, e ch’a l’ha arseivù le paròle ‘d vita për denje^[28]. ³⁹Contut, nòstri pare a son arfudasse dë scoté^[29] Mosè, ma a l’han arbutalo, e a son tornà a voltesse con ël cheur anvers l’Egit. ⁴⁰A l’han dije a Aaron: ‘Fane 'd divinità ch’a vado dë 'dnans ëd noi, përchè i savoma nen lòn ch’a sia rivaje a Mosè, ch’a l’ha mnane fòra dël pais d’Egit^[30]’. ⁴¹Parèj, an coj dì lì a l’han fàit un vailèt, e a l’han smonuje ‘d sacrifissi a col ìdol, e a son arlegrasse ‘d lòn ch’a l’avìo fàit con soe man^[31].

⁴²A l’é ‘dcò për motiv ëd lòn, che Nosgnor a l’ha viraje la schin-a e a l’ha bandonaje a l’adorassion ëd le stèile dël cel coma s’a fusso ‘d divinità! Ant ël lìber dij profèta a l’é scrit: “Casà d’Israel! É-lo vera ch’i l’eve smonume ‘d sacrifissi e d’oblassion durant quarant’ agn ant ël desert? ⁴³Nò, iv diso, i l’eve trasportà vòstre divinità pagan-e - ël tabernacol ëd Moloch, e la stèila ‘d vòstra divinità Remfan, ch’a son ëd figure ch’i l’eve fàit për adoreje; për motiv ëd lòn i-j farai deporté dëdlà ‘d Babilònia^[32].

⁴⁴Ël tabërnàcol ëd l’aleansa a l’é stàit con ij nòstri pare 'nt ël desert, coma ch’a l’avìa comandà col ch’a l’avìa dit a Mosè ëd felo conform al model ch’a l’avìa vëddù^[33]. ⁴⁵Nòstri antich, avend-lo arseivù, a l’han trasportalo sota la condussion ëd Giosuè^[34], ant ël pais ch’a l’era an possess ëd le nassion che Nosgnor a l’ha scassà dë 'dnans a nòstri antich, fin-a ai di ‘d David; ⁴⁶ch’a l’ha trovà grassia dë 'dnans a Nosgnor e ch’a l’ha ciamà ‘d podèj fé un tabërnacol al Dé ‘d Giacòb.

⁴⁷E Salomon a l’ha fabricaje na ca^[35]. ⁴⁸Contut, ël Pì-Àut a stà nen ëd ca an dij templi fàit për man d’òm, second ëste paròle dël profeta: ⁴⁹‘Ël cel a l’é mè tròno, e la tèra a l’é ‘l marciapé dij mè pè: Che ca a l’é mai cola ch’im podrìe fabriché - a dis Nosgnor - opura, andoa ch'a podria-lo esse ‘l leugh ëd mè arpòs? ⁵⁰Mia man l’ha pa nen fàile tute cole còse-lì^[36]? ⁵¹Gent teston-a ch’i seve! Vojàutri i seve ‘d pagan ant ël cheur e i seve ciòrgn a la vrità! Eve-ne sèmper da opon-e arsistensa a lë Spìrit Sant? I feve mach lòn ch’a l’han fàit ij vòstri antich^[37]. ⁵²Dime ‘n pò ‘l nòm d’un profeta  ch’i vòstri pare a l’han nen falo massé! A l’han fin-a fàit massé coj ch’a l’han profetisà la vnùa dël Giust - ël Mëssìa, col che adess i l’eve tradì e sassinà! ⁵³Vojàutri ch’i l’eve arseivù la Lege për ël ministeri dj’àngej, e ch’i l’eve nen ëscotala!”.

La lapidassion dë Stevo

⁵⁴Cand ch’a l’han sentù tut lolì, a son anfiammasse ‘d rabia e a argrignavo ij dent contra 'd chiel. ⁵⁵Stevo, nopà, ch’a l’era pien dë Spìrit Sant e ch'a l’avìa j’euj fìssà al cel, a l’ha vëddù la glòria ‘d Nosgnor, e Gesù ch’a l’era a la drita ‘d Nosgnor. ⁵⁶“Vardé-là” a l’ha dit, “i vëddo ij cej duvert e ‘l Fieul ëd l’Òm ch’a stà a la drita ‘d Nosgnor!”. ⁵⁷Anlora, a son butasse a crijé fòrt, e a son stopasse j’orije, e tuti d’acòrdi, a son campassje adòss për ciapelo. ⁵⁸Parèj, avend-lo rablà fòra dla sità, a l’han comensà a tireje adòss ëd pere për masselo, e ij testimòni^[38] a l’han butà ij sò mantej ai pé d’un giovo, për nòm Saul. ⁵⁹A seguitavo a tiré ‘d pere contra Stevo mentre che chiel a pregava e a disìa: “Signor Gesù! Arsèiv mè spìrit!”. ⁶⁰E, essend-se butasse an ginojon, a l’ha crijà a àuta vos: “Signor, daje pa la colpa dë sto pecà”. E dit lòn, a l’é andurmisse 'nt la mòrt.

Nòte

1. Cfr. Génesi 12:1.
2. Cfr. Génesi 11:31.
3. Cfr. Génesi 2:4.
4. Cfr. Génesi 12:7; 13:15; 15:18; 17:8.
5. 7:6-7 cfr. Génesi 15:13-14.
6. Cfr. Génesi 17:10-14.
7. Cfr. Génesi 25:26.
8. Cfr. Génesi 29:31-35:18.
9. Cfr. Génesi 37:11.
10. Cfr. Génesi 37:28.
11. Cfr. Génesi 39:2,21.
12. Cfr. Génesi 41:39-41.
13. Cfr. Génesi 42:1-2.
14. Cfr. Génesi 45:1.
15. Crfr. Génesi 45:9-10; 17-18.
16. Cfr. Génesi 46:27.
17. Cfr. Génesi 46:1-7.
18. Cfr . Génesi 49:33.
19. Cfr. Génesi 23:3-16; 33:19; 50:7-13: Giosuè 24:32.
20. Cfr. Surtìa 1:7-8.
21. Cfr. Surtìa 2:3-10.
22. 7:23-29 cfr. Surtìa 2:11-15; Surtìa 18:3-4.
23. 7:30-34 cfr. Surtìa 3:1-10.
24. O “salvator”.
25. Cfr. Surtìa 14:21.
26. Cfr. Nùmer 14:33.
27. Cfr. Deuteronòmi 8:15,18.
28. Cfr. Surtìa 19:1-20:17; Deuteronòmi 5:1-33.
29. O “fé ubidiensa a Mosè”.
30. Cfr. Surtìa 32:1.
31. Cfr. Surtìa 32:2-6.
32. 7:42-43 cfr. Amos 5:23-27.
33. Cfr. Surtìa 25:9,40.
34. Cfr. Giosuè 3:14-17.
35. Cfr. 1 Re 6:1-38; 2 Crònache 3:1-17.
36. 7:49-50 cfr.Isaia 66:1-2.
37. Cfr. Isaia 63:10.
38. Scond la Lege dij Giudé, ij prim ch’a l’avìo da tireje adòss ëd pere a l’avìo da esse ij testimoni dël crimen.