La Bibia piemontèisa/Testament Neuv/Luca/Luca 12

←Luca 11

La Bibia piemontèisa Vangeli 'd Luca

Luca 13→

Luca

12

La Bìbia piemontèisa - Luca 12

Avertiment contra l’ipocrisìa

¹Ant ël mentre, vaire mijé 'd përson-e a l'ero assemblasse tant da fé na scarcagnëtta da nen disse. Anlora Gesù a l’ha comensà a dì prima ai sò dissépoj: “Pijeve varda da l’alvà dij Farisé^[1], ch’a l’é l’ipocrisìa. ²Ël temp a ven che tut lòn ch’a l’é stërmà a sarà butà al ciàir^[2] e tut lòn ch’a l’é ‘n segret a sarà fàit conòsse a tuti^[3]. ³A l’é për lòn che le còse ch’i l’hai dive ant lë scur as sentiran al ciàir, e lòn ch’i l’eve ciosionà^[4] ant le stansie pì artirà, a sarà proclamà da le trasse dle ca.

Anvit a la fiusa

⁴A vojàutri ch’i seve ij mè amis, iv diso ch’i l’àbie nen tëmma ‘d coj ch’a masso ‘l còrp e che apress ëd lòn a peudo fé gnente ‘d pì. ⁵I veuj pitòst mostreve col ch’i l’eve d’avèjne tëmma: avèj tëmma ëd col ch’a l’ha ‘l podèj, apress ch’a l’ha massà, ëd mandeve a l’infern. Iv lo diso ciàir e net: avèj tëmma ‘d collì.

⁶As da-lo nen sinch passaròt për doe pcite moneje d’aram? Pura, Nosgnor as dësmentia gnanca d’un sol ëd lor. ⁷Ëdcò tùit ij cavèj ëd vostra testa a son contà. Donca, avèj nen tëmma, vojàutri i l’eve pì ‘d valor che tuta na volà ‘d passaròt.

Diciaré an pùblich ch’i chërdoma an Crist

⁸Ora iv diso che chionque a m’arconoss-rà an pùblich^[5] an ësto mond, ël Fieul ëd l’Òm ëdcò a l’arconoss-rà a la presensa dj’àngej ëd Nosgnor, ⁹ma chionque a m’arneghërà an ësto mond, a sarà arnegà dë 'dnans a j’àngej ëd Nosgnor.

¹⁰Chionque a parlerà contra 'l Fieul ëd l’Òm, a-j sarà përdonà, ma col ch’a l’avrà bëstëmmià contra lë Spirit Sant, a-j sarà mai pì përdonà^[6].

¹¹E cand ch’av ëmneran ant le sinagòghe, dë 'dnans ai magistrà o a j’autorità, buteve nen an pen-a dël coma o dël che ch’i l’avreve da rësponde, o ‘d lòn ch’i l’avreve da dì. ¹²Përchè a sarà lë Spirit Sant ch'av mostrerà bele an col moment lì lòn ch’i l’avreve da dì^[7].

Paràbola dlë sgnor ch’a l’era 'n fòl

¹³Cheidun d’an tra la gent a l’ha dije a Gesù: “Magìster, disje a mè frel ch’a divida con mi l’ardità!”. ¹⁴Ma chiel a l’ha rësponduje: “Amis^[8], chi é-lo ch’a l’ha stabilime an sù vojàutri pr’ esse vòst giùdes e për fé vòstre spartingaje?”. ¹⁵Peui a l’ha dije: “Pijeve varda da ògni sòrt ëd susnada. Përchè bin che cheidun a l’àbia ‘d beni an bondansa, coj beni-lì a-j daran nen la vita”.

¹⁶Peui a l’ha contaje costa paràbola: “Ij camp ëd në sgnor a l’avìo daje ‘n racòlt fosonant. ¹⁷E a pensava da chiel, disand: ‘Còs hai-ne da fé, përchè i l’hai nen pro dë spassi për goerné ij mè racòlt’. ¹⁸Peui a l’ha dit: ‘I l’hai capì lòn ch’i l’hai da fé: i camprai giù ij mè granè e im fabricheraj ëd pì grand: anlora i l’avrai pro dë spassi për goerneje tut mè forment e j'àutri mè beni. ¹⁹Anlora i podrai bin dime^[9]: Adess it l’has motobin ëd beni ambaronà për vàire d’agn; arpòste, mangia, bèiv e fà na bon-a vita’. ²⁰Ma Nosgnor a l’ha dije: ‘Fòl ch’it ses! Bele sta neuit it l’avras da meuire^[10], e tut lòn ch’it l’has ambaronà, ëd chi sarà-lo?’. ²¹A l’é pròpi parèj për coj ch’as fan ëd gran' baron ëd ròba për lor midem, e ch’as fan nen rich ëdnans a Nosgnor^[11].

Ij beni dë sto mond

²²Peui a l’ha dije ai sò dissépoj: “A l’é për lòn ch’iv diso: ‘Pijeve gnun crussi për vòstra vita, ëd lòn ch’i mangëreve; né për vòst còrp, ëd lòn ch’i sareve vëstì. ²³Përché la vita a l’é da pì che mangé, e ‘l còrp da pì ch’ël vestì. ²⁴Fé atension ai còrnajass, lor nì a sëmno, nì a mësson-o; a l’han gnun magasin o grané; pura Nosgnor a-j nuriss. Vojàutri i l’eve pì ‘d valor che j’osej! ²⁵E chi é-lo col ëd vojàutri che con tut sò crussi a peussa slonghé d’un sol moment soa vita^[12]? ²⁶Parèj, donca, s’i peude nen fé gnanca lòn ch’a l’é motobin ëpcit, përché pijeve-ne tant pen-a dël rest? ²⁷Ten-e a ment com a chërso ij liri; lor nì a travajo, nì a filo, e pura iv diso che gnanca Salomon, an tuta soa glòria^[13], a l’era tant vëstì bin coma un ëd lor. ²⁸E se Nosgnor a vest parèj l’erba ch’a l’é ancheuj ant ij camp, e che doman a l’é campà ant ël feu, vàire ‘d pì av vëstirà-lo, ò gent ëd pòca fede!

²⁹Donca, pijeve pa tanta pen-a ëd lòn ch’i mangëreve e ch’i beivreve. Lasseve nen pijé da l’afann. ³⁰Përchè a l’é mach la gent dë sto mond, ij pagan, ch’as pijo tanta pen-a për cole ròbe-lì: vòst Pare a sa pro bin lòn ch’i n’eve da manca. ³¹Serché pitòst ël Regn ëd Nosgnor, e tute cole còse av saran dàite sul pat.

³²Àbie gnun-a temma, pcit ëstrop, përché a vòst Pare a l’é piasuje ‘d deve ‘l Regn.

³³Vende lòn ch’i l’eve, e fejne limòsna; fevne ‘d borse ch’a së frusto nen, e ‘n tesòr an cél ch’a ven-a mai a manch, andoa ch’ël làder a peul nen avziness-ne, e andova che le càmole a peudo nen guasté. ³⁴Përchè andoa ch’a sia vòst tesòr, ëdcò lì a-i sarà vòst cheur”.

Anvit a vijé

³⁵“Tnive sèmper pront a l’assion^[14] con vòstre luserne anvische^[15]. ³⁶Feve coma coj servitor ch’a speto che sò padron a torna da la festa 'd nòsse^[16], parèj che cand ch’a vnirà e ch’a tambuss-rà, a-j deurbo sùbit. ³⁷Bonoros coj servitor ch’ël padron, cand ch’a riva, a-j treuva vijant. In vrità iv diso che chiel midem as butrà ‘l faudal, a-j farà stesse a tàula e, avzinand-se a lor, a-j servirà da mangé! ³⁸Chiel a podrìa bin rivé a mesaneuit o a la primalba, e s’a-j treuva ch’a vijo, beà coj servitor ansilì! ³⁹Ora a venta ch’i sapie sossì, che se ‘l padron ëd ca a savèissa a che ora ‘l làder a l’ha da rivé, a vijerìa e a lasserìa nen che ‘l làder as forèissa ant la ca. ⁴⁰Vojàutri, donca, tnive sèmper pront, përchè ‘l Fieul ëd l’Òm a vnirà ant l’ora ch’i pense nen^[17]”.

⁴¹Anlora Pero a l’ha dije: “Signor, dises-to sta paràbola-sì për noi, o ‘dcò për tuti?”. ⁴²E ‘l Signor a l’ha dije: “Ël meinagé fedel e giudissios a l’é col che ‘l padron a peul deje la responsabilità ‘d meinagé la squadra dj’àutri servitor për deje lòn ch’a-j toca. ⁴³Se ‘l padron a torna e a trova ch’a l’ha fàit bin sò dovej, a-j na sarà arcompensà. ⁴⁴A l’é sicur, iv diso, che ‘l padron a-j darà ‘d meinagé tùit ij sò beni. ⁴⁵Ma se col servitor-lì a dis ant sò cheur: ‘Mè padron a tarda un pes a rivé’, e ch’as buta a maltraté j’àutri servitor e servente, a mangé, a bèive e a anciochesse, ⁴⁶ël padron ëd col servitor a vnirà ‘l dì ch’a lo speta nen e a l’ora ch’a sa nen, a lo castighërà e a-j farà avèj la sòrt ëd coj ch’a son nen fidej.

⁴⁷Ël servitor ch’a l’ha conossù ‘l volej d sò padron, ma ch’a l’ha pa tenusse pront, e ch’a l’ha nen fàit conforma ‘l volèj ëd chiel, a-j sarà dàit motobin ëd patele. ⁴⁸Al opòst, col ch’a l’ha nen conossula, e ch’a l’ha fàit d còse degne ‘d castigh, a-j sarà dàit pì pòche patele; përchè a ognidun ch’a l’é staje dàit tant, a-j sarà ciamaje tant d’artorn; e cand che a cheidun a l’é staje fidà tant, fin-a ‘d pì  a-j sarà torna ciamà”.

Gesù a l’é càusa ‘d division

⁴⁹“I son vnùit për visché ‘n feu an sla tèra, e com i vorìa ch’a fussa già viscà! ⁵⁰I l’avrai da esse sogetà a 'n batèsim afros^[18] ëd patiment, e coma ch’i vorìo ch’a fuissa già compì. ⁵¹Pensevene ch’i sia vnùit a porté la pas an sla tèra? Iv diso che ‘d nò. I son vnuje për porté ‘d division. ⁵²Përchè d’adess anans s’a-i saran sinch ant na famija, lor as dividran tre contra doi, e doi contra tre. ⁵³As dividran ël pare contra ‘l fieul e 'l fieul contra ‘l pare; la mare contra la fija, e la fija contra la mare; la madòna contra soa nòra, e la nòra contra soa madòna^[19]”.

Disserne ‘l temp present

⁵⁴Peui a-j disìa ‘dcò a la gent: “Cand ch’i vëdde na nìvola ch’a leva da ponent, i dise sùbit: ‘A vnirà tost a pieuve’, e la pieuva a riva. ⁵⁵E cand ch’i vëdde a bofé ‘l vent dël mesdì, i dise ch’a farà càud, e lolì a riva. ⁵⁶Ipòcrita^[20] ch’i seve! I seve bin disserne le aparense dël cél e dla tèra, e com é-lo ch’i disserne pa 'l temp ch’i vivoma ancheuj?”.

Butesse a l’assion con urgensa

⁵⁷“E përchè conosseve ‘dcò nen da vojàutri istess lòn ch’a l’é giust? ⁵⁸Ora, cand ch’it vas dal magistrà con to aversari, procura për stra ‘d rivé a n’arcòrdi con chiel; për tëmma che chiel at tira dë 'dnans al giùdes e che ‘l giùdes at daga an man ëd le guardie, e che lor at buto an përzon. ⁵⁹It diso che ti ‘t seurtiras nen da lì fin ch’it l’abie renduje fin-a a l’ùltim centesim”.

Nòte

1. Cfr. Maté 16:6; March 8:15.
2. O “arvelà”.
3. Cfr. March 4:22; Luca 8:17.
4. O “dit ant le orije”.
5. O “dnans a j’òm”.
6. Cfr. Maté 12:32; March 3:29.
7. 12:11-12 cfr. Maté 10:19-20; March 13:11; Luca 21:14-15.
8. O “ò òm”.
9. O “dì a mia ànima”.
10. O “At sarà ciamà toa ànima”.
11. O “ch’a l’é nen rich an Nosgnor”.
12. O “a peussa gionté n’onsa a soa statura?”.
13. Cfr. 1 Rè 10:4-7; 2 Crònache 9:3-6.
14. O “con la sëntura dantorn ai fianch”.
15. Cfr. Maté 25:1-13.
16. Cfr. March 13:34-36.
17. 12:39-40, cfr. Maté 24:43-44.
18. Cfr. March 10:38.
19. Cfr. Michea 7:7:16.
20. O “fòj”.