Dissionari Italian-Piemontèis/b
Travaj ancora nen terminà
Cost dissionari a l'é dzurtut adressà a coj ch'a fan ëd tradussion da l'Italian al Piemontèis për publiché an ës sit. As capiss ch'a l'é 'ncora nen n'euvra compléta. Chi ch'a sa a peul sèmper feje d'antegrassion, an rispetand le convension ch'i l'oma sernù.
Italian – Piemontèis |
B modifiché
- Baccano (grande) (sm): rablon.
- Bacinella (sf): gatin, bassin, bacinela.
- Bacino (sm): bassin, gatin.
- Badare (vi): pijesse varda, guardesse da, vardesse da, fé atension; (aver cura) cudì, acudì.
- Balena (sf): balen-a.
- Bambinaia (sf): bàila, bàila sùita, bònn, nurs, guernanta, istitutriss.
- Bambola (sf): boata, bovata, bebé, popon.
- Banchetto (sm): disné gròss, banchèt, convivi, agap, àgape.
- Bandire (vi): proclamé, anunsié; bandire un concorso: proclamé un concors; duverté un concurs; (esiliare): bandì, esilié, lassé da part.
- Barella (sf): sivera, siverìa, brancal, barela.
- Basare (vt): fondé, posé, buté fundamenta, dé pé.
- Basarsi (vr): fondesse, basesse.
- Basta! (inter.): Pro! E pro! Pro fàit! Assé! Basta!
- Bastone ferrato: pertia frà.
- Battezzare (vt): batié, batesé, de 'l batèsim.
- Beatificare (vt): beatifiché.
- Beatificazione (sf): beatificassion.
- Beatitudine (sf): beatitùdin, felicità, gòj, contentëssa, boneur, [fé la vita dël beat pòrch].
- Beato (ag): beat, content, tranquil, seren, pacìfich; (fortunato) ch’a l’ha ‘d boneur, ëd bon-a sòrt, bel destin.
- Beffardo (sm): sbefiard, sbefios, sbefignos, dëspresios.
BE modifiché
- Bene (sm): bin, ben; (poderi, possedimenti) ben, beni; (le orazioni del mattino e della sera) bin; (dire le orazioni) dì 'l Bin; (amore, affetto) bin.
- Bene (avv): bin, ben, motobin, motoben, motbin, botben; ben presto: tantòst, prest.
- Benché (cong): combin che, contut che, ancora che, cand bin che.
- Bendidio (sm): Ben dë Dio.
- Beneplacito (sm): contenta (:benestare), consens, consentiment (consenso), beneplàcit.
- Benessere (sm): benesse, sté bin, bo-a salute.
- Beni (smp) ij bin, beni, teniment, tnùa, possediment, proprietà, lòn che un a possed.
- Benignità (sf): benevolensa, bontà, benignità, dosseur, afabilità, indulgensa.
- Benigno (agg): benign, benévol, benèivol, bon.
- Benedetto (agg); benedì, consacrà.
- Benedire (vt): benedì, dé la benedission, consacré; benedire per preservare o far guarire: signé.
- Benevolo (agg): benèivol, benèvol, grassios, afàbil.
- Benvenuto (agg e sm): bin-ëvnù! Bin rivà!
- Benissimo (avv.): bele bin.
- Bestemmiare (vt): bëstëmmié, sacré; (fam.) dëstaché ij quader, cristoné.
- Bestiame (sm): bestie, bestiam. [bestiam cit (mnù), bestiam gròss, l’arte d’anlevé ël bestiam].
- Bevanda (sf): beivanda, bevanda, beivon.
BI modifiché
- Bighellonare (vi): bimblané, bambliné, fagnané, girolé, badolé, giré a noneus.
- Bilancia (sf): balansa, bilansa, pèis; (stadera) scandaj, balanson; (bascula) bassacola, bascula; (del farmacista) balansin (dlë spessiari); (braccio della bilancia) planca; (contrappeso) massa; (piatto) copa.
- Bisogno (sm): bzògn, bzògna, da manca.
- Bisognoso (agg) bzognos, ch’a l’ha da manca, pòver.
- Bisticciare (vi) cëcchigné, cicogné, rusaté, cicoté, avèj da dì.
BO modifiché
- Bocconi (a): a pansa mola.
- Bonaccia (sf): calma, bonassa.
- Bontà (sf): bontà, benevolensa, bravità.
- Bordo (sm): bòrd, orlo, frangia; bordura; (della strada) broa dla stra; essere a bordo: esse ambarcà; sul bordo: an broa, abroa.
- Bottino (sm): botin, ladrarìa ‘d guèra, arsorse ‘d guèra.
- Botto [di]: d'amblé.
- Bovino (sm/ag): ëd beu; boin, bovin, beu, boin-a, bovin-a, bestie bovin-e.
- Bozzetto (sm): bossèt.
BR modifiché
- Brama (sf): susnà, susnada, susnor.
- Bramare (vt): susnì, susné; attendere con ansia: susté.
- Bramoso (agg): susnàire, susnos, susnèire.
- Brillare (vi): luse, bërluse, splendrì, brillié, brilé; far brillare una mina; fé s-ciopé na min-a.
- Brace (sf): brasa; (cenere calda mescolata con la brace) sinisia. Da “brasa” si hanno i mdd: euj ëd brasa: (sguardo ardente, appassionato), casché da la pèila ant la brasa, ross coma la brasa (rosso intenso), sté ans la brasa (stare sulle spine), tiresse la brasa ans j pé (darsi la zappa sui piedi).
- Brano (sm) (lett.) pass, tòch; (pezzo) s-cianch, fëtta, tòch.
- Breve (agg): curt, cit, pcit, strèit, concis; (metrica) bref, brev; (mus) breva, breve; in breve: a fela curta, tut curt, an pòche paròle.
- Brevettare (vt): brevëtté, breveté.
- Brevetto (sm): brevèt.
- Briglia (sf): brila, rëdna; cavëssa, testera; tenere in briglia, ten-e an rëdna, ambrilé; a briglia sciolta: a brila batùa, a la giarada, a la cariera.
- Brocca (sf): doja, picé.
- Brulicare (vi): formiolé, furmiolé.
- Bruscamente (avv.) ëd brut, malament.
- Bugiardo (ag.): busios, busiard, conta cuche, craca bale.
- Bue (sm): beu; mettere i finimenti ai buoi: colaté ij beu; aggiogare i buoi: giové (gionze) ij beu.
- Buona reputazione: bon-a nòmina, bon nòm, credit, bon-a repotassion.
- Buona volontà: bon-a volontà.
- Buone maniere: Deuit [L'avocat a l'ha 'n bel deuit].
- Branco (sm): trop, strop, màndria; (di volatili) scòp, vòl, storm; (di uomini malvagi) banda, màniga. [Trop ëd feje, ëd crave, ëd gent]. A branchi: a trop.
BU modifiché
- Bullo (sm): bulo, gradass, bravass, giovnass, giovnastron, scapà da ca, cativa pel, pòch ëd bon, malvivent, canaja, blagheur, sagneur, fanfaron, gascon, bragalon, bragaleur., arogant. > fé 'l bulo.
- Buonanulla (sm): bon a nen, mangiapan.
- Burlare (vt): facessié, pié 'n gir, cojoné, pijé an bala, schersé, sbefié, fé le svergne, mincionesse ‘d quajdun.
- Burocrate (sm): burocrat, publich ufissial, impiegà statal, mangiapapé, procurator ëd muraja.
- Busta (sf): anvlòpa, anvlòp, busta, stucc, astucc.
- Bustarella (sf): busta, busta nèira, bunaman, (guadagno illecito) tumbaton; (fam.) lubrificant; dare la bustarella: (fa.) onze le roe.