La Bibia piemontèisa/Testament Vej/Deuteronomi/Deuteronomi 32

←Deuteronomi 31

La Bibia piemontèisa Deuteronòmi

Deuteronòmi 33→

La Bìbia piemontèisa - Deuteronòmi 32

Deuteronòmi

32

Càntica ‘d Mosè

¹Spòrze j’orije, vojàutri ij céj: mi i veuj parlé; che la tèra a staga a sente le paròle ‘d mia boca! ²Mia dotrin-a a stisserà tanme ‘d pieuva, mè parlè a calerà tanme ‘d rosà, tanme dë sgrondà d’eva an sl’erba mòla dël pra, coma na sbrinciada an sl’erba pen-a nà. ³Përchè i proclamerai ‘l nòm ëd Nosgnor: Déje glòria a nòst Dé! ⁴Chiel a l’é la Ròca, soa euvra a l’é fàita a la përfession; tute soe vie a son ëd giustissia. Chiel a l’é ‘n Dé fidèl e sensa cativeria; chiel a l’é bon e giust.

⁵Sò pòpol a l’é nen ëstaje fedel, a l’han pa comportasse com a l’han da comportesse ij sò fieuj: collì a l’é sò pëccà; a son na generassion përversa e busiarda^[1]. ⁶Përparèj arpaghes-to Nosgnor, gent fabiòca e sensa sust? É-lo pa chiel ël pare ch'a l'ha create, ch'a l'ha fate e stabilite? ⁷Avìstne dij di dël temp d'antan, tenje a ment j'agn ëd le generassion passà. Ciàmje a tò pare e at lo farà savèj, ij tò grand at lo diran.

⁸Ant ël moment che ‘l Pì-Àut a dasìa a le nassion soa ‘rdità ‘d lor e a separava j’un da j’àutri ij fieuj d’Adam, chiel a stabilìa ij finagi ‘d minca nassion conform al nùmer dla ciambrèa dël cél^[2], ⁹përchè lòn ch’a toca a Nosgnor a l’é sò pòpol; a l’é Giacòb^[3] soa ‘rdità. ¹⁰Nosgnor a l’ha trovalo ant ël desert^[4], ant un gerbi d'uché solengh. A l'ha sircondalo, anlevalo, guernalo^[5] tanme 'l lumet dij sò euj. ¹¹Parèj ëd n'òja che a vija dzora ëd soa nià, ch'a vòla dzora dij sò nassù, chiel a l'ha dëspiegà j'ale e a l'ha pijàlo, a l'ha aussalo ansima a sò piumagi. ¹²Mach Nosgnor a l’ha guidalo; Nosgnor a l'ha guidalo da sol, a-i j'era gnun dio strangé con chiel. ¹³Chiel a l'ha falo monté an sj'auteur ëd la tèra e a l'ha daje për noritura ij frut ëd la campagna, a l'ha faje tasté l'amel da la rochera e d’euli da le pere 'd priòch; ¹⁴fior ëd làit ëd vaca e làit ëd feja, ansema con la grassa dij babero, moton ëd Basan e boch, fior ëd farin-a e formënt e sangh d'uva, ch'it beivìe mossant.

¹⁵Ma Iesoron^[6] a l’é dventà tëgg e a tirava ‘d càuss; ti ‘t ses dventà grass e gròss, it ses ampinite! Peuj a l’ha ‘rpossà ël Dé che a l'avìa crealo, a l'ha dëspresià la Ròca ‘d soa salvëssa. ¹⁶A l’ha fàit dventé gelos Nosgnor con ëd dio forësté, con ëd divinità neuve ch’a son ëstaje presentà, a l’han anviscà soa ira con d’idoj arbutant. ¹⁷A l’han smonù ‘d sacrifissi a demòni ch’a son pa Dé^[7], a ‘d dio che a conossìo nen, ëd divinità neuve rivà da pòch, che ij vòstri grand savìo gnanca chi ch’a fusso. ¹⁸Ti ‘t ses dësmentiate dla Ròca ch’a l’ha generate; a l’é scapate da la ment ël Dé ch’a l’avìa butate al mond.

¹⁹Nosgnor a l’ha vëddù tut sossì e a l’ha faje conòsse tut sò dëspresi, përchè ij sò fieuj e soe fije a l’han falo anrabié ‘d brut. ²⁰A l’ha dije: “I-j'ëstërmerai mè visagi: i vedrai cola ch'a sarà soa fin. A son na generassion përversa, a son fieuj pa fidèj. ²¹A l’han fame vnì gelos con ëd divinità fàusse^[8]; a l’han fame ‘nrabié con ëd dio ch’a son nèn^[9]; parèj i-j farai dventé gelos ëd na gent ch’a l’é nen un pòpol^[10]; con na nassion meusi ‘d comprendònio i-j farai anrabié.

²²Mia rabia a l’ha anviscà ‘n feu ch’a brus-rà fin-a al fond dël mond dij mòrt^[11]; a dvorerà la tèra e ij sò prodòt, a ‘nvischerà le fondassion dle montagne. ²³I-j fraperai con ëd dësastr a baron, i dovrerai contra ‘d lor tute mie flece. ²⁴A vniran déboj për la fam, dvorà da la frev e da 'n contacc mèr. I manderai contra ij dent ëd le bestie con ël tòssi dij serpent. ²⁵Da fòra, la spa a-j gavrà ij fieuj, d’andrinta a-i sarà lë sparm a masseje. Andran a meuire ij giovo e le giovne, ij puparin e ij vej^[12].

²⁶I disìa: “I veuj feje a tòch. I veuj fé che la gent as dësmentia fin-a che lor a esistìo. ²⁷Ma i l’hai tëmma dl'arogansa dij sò nemis, lë sbaluch dij sò aversari, ch'a podrìo dì: “A l'é nòstra man ch'a l'ha butaje an derota; a l'é pa Nosgnor ch'a l'ha fàit tut sòn!”. ²⁸A son na gent ëd gnun-a saviëssa e a-i é pa d’anteligensa an lor. ²⁹Se mach a fusso tant savi da ‘ntendlo e ch’a comprendèisso lòn ch’a-j càpita!”. ³⁰Coma podrìa-ne n’òm da sol ëscassene mila ‘d lor o mach doi fene scapé desmila? É-lo nen për ël fàit che soa Ròca a l'ha venduje, ch'ël Signor a l'ha chitaje? ³¹Përchè la ròca dij sò dio a l’é pa nen tanme la Ròca ch’i l’oma nojàutri: ij nòstri nemis a lo san pro! ³²Soa vis ëd lor a l'é dël such ëd Sòdoma, dle taragne 'd Gomora. Soa uva a l'é tòssi e a l'ha le rape mère. ³³Sò vin a l'é velen ëd serpent, tòssi amassida ëd vipre. ³⁴“É-lo pa costì ch'a l'é stërmà aranda 'd mi”, a dis Nosgnor, “É-lo pa cacëttà an tra ij mè tesòr? ³⁵I në farai arvangia^[13] e i-j la farai paghé ant ël temp ch’ij sò pé a sghijeran, perchè ël di ëd soa ruin-a^[14] a l'é davzin e sò destin a press a rivé”. ³⁶Nosgnor a farà giustissia ëd soa gent^[15] e a l'avrà misericòrdia dij sò servent; cora ch’a vedrà dësparì tute soe fòrse ‘d lor e a sarà pa pì restaie nì s-ciav nì lìber. ³⁷Antlora a dirà: “Dova son-ne ij sò dio, la Ròca andov’ a trovavo sosta, ³⁸coj ch’a mangiavo la grassa dij sò sacrifissi, ch'a beivìo ël vin ëd soe libassion? Ch'a s'àlvo adess e ch'av giuto, ch'a sio vòstra sosta!”.

³⁹“Arconòss-lo donca, ch'i son col ch’i son,” a dis Nosgnor, “e ch’a-i è gnun d’àutri che mi. I son mi ch'i faso vive e ch’i faso meuire; i colpisso e i varisso e gnun a peul arziste a mè podej^[16]”. ⁴⁰Përchè i àusso la man anvers al cél e diso: ‘Sicur coma ch’i vivo për sèmper, ⁴¹i molerai mie lòsne tanme dë spa e mia man a ‘ncaminerà 'l giudissi, i farai arvangia dij mè aversari, i-j la farai paghé ai mè nemis ch’am han an òdio. ⁴²Mie flecie a saran cioche 'd sangh e mia spa as pasturerà 'd carn e dël sangh ëd carope e përzoné, dle teste dij prinsi nemis!’ ⁴³Argiojì, vojàutre le nassion^[17], për soa gent, përchè chiel as pijerà arvangia dël sangh dij sò servitor; adrëss-rà la vendeta contra dij sò aversari e a farà la redension ëd soa tèra e soa gent^[18]”.

⁴⁴Donca, Mosè a l'é vnùit con Giosué fieul ëd Nun, e a l'ha declamà dë 'dnans al pòpol tute le paròle ëd costa càntica. ⁴⁵Quand che Mosè a l'ha chità ‘d declamé tute coste paròle a tuti j’Israelita, ⁴⁶a l’ha dije: “Guerné da bin ant ël cheur^[19] tute coste paròle che mi i pijo a testimòni d'ancheuj contra 'd vojàutri. I l’eve da comandé ai vòstri fieuj ëd guerneje, an butand an pràtica tute le paròle ëd costa Lege. ⁴⁷A l'é pa na paròla a dzoneus përchè ch’a l’é vòstra vita! S’i vivreve conform a costa paròla i podreve gòde ‘d tanti dì an sla tèra che voi i andreve a pijé ‘l possess na vira ch’i l’avreve travërsà ‘l Giordan.

Anunsi dla mòrt ëd Mosè

⁴⁸Col midem di, Nosgnor a l'ha parlaje a Mosè, e a l'ha dije: ⁴⁹“Monta ‘nsima a costa montagna dj'Abarim, dëdzora dël mont Nebo, ant ël pais ëd Moab, an facia a Gérico, e vàita 'l pais ëd Canan ch’i don-o an proprietà a j'Israelita. ⁵⁰Ti it meuireras an sla montagna andova ch'it ses montà, e it saras torna unì ai tò, parèj d'Aron tò frel, mòrt an sla montagna d'Or e giontasse ai sò grand. ⁵¹Tùit e doi i l’eve comëttù n’infidelità contra ‘d mi an mes dël pòpol d’Israel, a j'eve 'd Meriba-Cades, ant ël desert ëd Tsin, pr’ ël motiv che voi i l'eve nen arconossù mia santità^[20] an mes a j’Israelita. ⁵²A l'é mach da lontan ch’it vedras ël pais, ma ‘t podras pa intreie an cost pais ch’i dago a j'Israelita^[21]”.

Nòte

1. O “stòrta”.
2. O “dij fieuj ëd Nosgnor”, l’é a dì j’àngel. Nosgnor a l’ha delegà la giurisdission ëd le nassion a le armade dj’àngej (cfr. Daniel 10:13-21) e a l’é arzervasse për chiel Israel, ch’a lo governa dirèt. D’àutri a volto “dij fieuj d’Israel”. Cfr. At 17:26.
3. O “ij fieuj ‘d Giacòb”, Israel.
4. O “tèra desolà”.
5. O “istruilo”.
6. “Jesurun” a l’é ‘n tèrmin d’afession ch’a deriva da יָשַׁר (yashar, “esse drit”). As arferiss a Israel (o Giacòb) ant na situassion ideal, con na “dritura” causà da l’agiùt ëd Nosgnor, pì che da ij sò sfòrs ëd lor.
7. Cfr. 1 Corint 10:20.
8. Cfr. 1 Corint 10:22; Roman 10:19.
9. O “van”, “veuid”.
10. Cfr. Osea 1:9; 2:23; Roman 10:19.
11. O “dl’infern”.
12. O “coj dai cavèj gris”.
13. Cfr. Roman 12:19; Ebréo 10:30.
14. O “dël giudissi”.
15. Cfr. Salm 135:14.
16. O “liberé da mia man”.
17. Cfr. Roman 15:20.
18. Cfr. Arvelassion 19:2.
19. O “tnì a ment”.
20. O “manifestà mia santità”.
21. 32:48-52 cfr. Numer 27:12-14; Deuteronòmi 3:23-27.