La Bibia piemontèisa/Testament Neuv/At/At 17

←At 16

La Bibia piemontèisa J'At dj'Apòstoj

At 18→

La Bìbia piemontèisa - At 17

J’At dj’apòstoj

17

Pàul e Sila a Tessalònica

¹Peui, aprèss d'avèj travërsà Anfìpoli e Apòllonia, a son rivà a Tessalònica, andoa ch’a-i era na sinagòga dj’ebreo. ²Pàul, conform a soa costuma, a l’é andàie e, durant tre Saba, a-i fasìa dij rasonament basà an sle Scriture ³për ëspieghéje e provéje ch’a l’era necessari che ‘l Crist a patièissa e ch’a arsussitèissa daj mòrt. A-j disìa: “Cost Gesù, ch’iv proclamo, a l’é ‘l Crist^[1]”. ⁴Cheidun ëd lor a son përsuadusse ch’a l’é parèj e a son giontasse a Pàul e Sila ansema na bela partìa dij grech ch’a l’ero divòt al Dé d’Israel e vàire fomne ‘d famije asià. ⁵Ij Giudé, nopà, a son vnù anvidios, parèj ch’a l’han antropà^[2] vàire d’ fagnan da la gent ch’a-i era al marcà e a l’han butà ansema na furfa për fé ‘d rabel an sità. A l’han tacà la cà ‘d Giason^[3] an serca ‘d Pàul e Sila për ëmneje a fòrsa dë 'dnas a la ciambrea dij sitadin. ⁶Nopà, a l’han nen trovaje là, anlora a l’han rablà Giason e chèich frej dë 'dnans ai governator dla sità an crijand: “Costa gent, ch’a l’ha già bolversà^[4] ël mond antregh, a son ëdcò vnù ‘mbelessì, ⁷e Giason a l’ha arsevùje an soa cà! A van tùit contra le crije dl’imperador^[5] e a diso ch’ a-i-é n’àutr re ch’as ciama Gesù!”.

⁸Parèj ch’a l’han butà an agitassion^[6] ël pòpol e ij governator ëd la sità ch’a sentìo cole còse-lì. ⁹Ma, dòp d’avèj arseivù na caussion da Giason e da j’àutri, a l’han lassaje ‘ndé.

Pàul e Sila a Berèa

¹⁰Ij frej cristian a l’han peuj mandà fòra Pàul e Sila për andé a Berèa. Cand ch’a son rivaie, a son intrà ant la sinagòga dj’ebreo. ¹¹Ora, sti-sì a j’ero mej dispòst a ‘mprende^[7] che coj ëd Tessalònica, përchè volenté a arseivìo la Paròla, ma a vardavo 'dcò bin^[8] le Scriture tùit ij dì për controlé che le còse a fusso prope com a-j lo disìo. ¹²A l’é për lòn che vàire ‘d lor a l’han chërdù, ansema a ‘d fomne greche ‘d distinsion e d’òm an nùmer passàbil grand. ¹³Cand che però j’ebreo ‘d Tessalònica a l’han savù che la Paròla ‘d Nosgnor a l’era stàita nunsià ‘dcò a Berèa, a-i son ëdcò vnuje, e a scaudavo j’ànim ëd la gent^[9] (contra Pàul e Sila).

¹⁴Anlora ij frej a l’han fàit sùbit seurte fòra Pàul dla sità për andé vers ël mar, ma Sila e Timòt a son ancora stàit lì. ¹⁵Coj ch’a l’avio l’ancombensa ‘d compagné Pàul, a l’han ëmnalo fin-a Atene; e a son partiss-ne dòp d’avèj arseivù l’òrdin për Sila e Timòteo, ch’a vnèisso prest a argionz-lo.

Pàul a Atene

¹⁶Antramente Pàul a-jë spetava a Atene, sò spìrit a l’era motobin genà a vëdde la sità plen-a ‘d mistà pagan-e^[10]. ¹⁷Parèj che a fasìa ‘d discors ant la sinagòga con j’ebreo, con ij grech ch’a l’ero divòt al Dé d’Israel, e tùit ij dì ant la piassa dël mërcà con coj ch’a capitavo d’esse ambelelà. ¹⁸A-i ero ‘dcò dij filòsof dla scòla ‘d Epicur e stòich ch’a son butasse a parlé con chiel. Cheidun a-j disìa: “Cos’é-lo ch’a veul dì cost ciaramlon?”. D’àutri a disìo: “A smija un ch’a fa propaganda ‘d divinità forestere”. A disìo parèj përchè Pàul a nunsiava Gesù e l’arsurression^[11]. ¹⁹Anlora a l’han pijà^[12] Pàul e a l’han ëmnalo a l’Areòpagh, e a l’han dije: “Podrom-ne nen savèj cola ch’a l’é sta neuva dotrin-a che ti ‘t mostre? ²⁰Përchè ti ‘t n’empìsse j’orie ‘d còse stravise e anlora nojàutri i vorsoma savèj mej còsa ch'a veulo dì ste còse”. ²¹A l’era che tùit j’atenèis e ij foresté ch’a stasìo ansilì, as ocupavo ‘d nen d’àutr che a dì o a sente tute le neuve ch’a rivavo an sità.

²²Anlora Pàul a l’é butasse an mes a l’Areòpagh e a l’è ‘ncaminasse a fé sto discors-sì: “Atenèis! I vëddo che vojàutri i seve ‘d tute manere motobin religios. ²³I l’hai fin-a trovà n’autar con l’iscrission: AL DE DËSCONOSSÙ. Bin, col Dé che vojàutri i adore sensa conòss-lo, a l’è col che mi iv nunsio. ²⁴Ël Dé ch’a l’ha fàit ël mond e tute le còse ch’a-i son, a l’é ‘l Signor dël cél e dla tèra. Chiel a viv nen andrinta ëd templi che ‘d man uman-e a l’han fàit, ²⁵e chiel a l’é gnanca servì da ‘d man uman-e coma s’a l’avèissa da manca ‘d cheicòsa. A l’é chiel, an efet, ch’a dà a tuti la vita, ël fià e tute le còse^[13]. ²⁶Chiel a l’ha fàit che tuta la specie uman-a, surtìa d’un sol sangh, a pijèissa residensa an sù tuta l’estension ëd la tèra, an avend determinà la durà dij temp e ij confin ëd soa abitassion. ²⁷A l’ha fala ‘d manera ch’a serchèissa Nosgnor, për vëdde s’a podria an na chèica manera trovelo com a taston, contut ch’a sia nen lontan da mincadun ëd nojàutri. ²⁸An efet, da chiel i l’oma la vita, i foma lòn ch’i foma^[14], e i l’oma nòstra esistensa medésima, com a l’ha dilo ‘dcò cheidun ëd vòsti poeta: ‘Përchè i soma ‘dcò soa progenia’. ²⁹A l’é parèj che nojàutri, an essenda progenia ‘d Nosgnor, i l’oma nen da pensé che la divinità a l'àbia da fé con l'òr, l'argent o a la pera tajà për l’art e l’imaginassion^[15] uman-a. ³⁰Per conseguensa, contut che Nosgnor Dé a l’abia fàit a pòsta nen cas ai temp ëd la gnoransa^[16], adess a comanda a tuti, a fà nen d’andoa ch'a sìo, ch’as arpentisso, ³¹përchè ch’a l’ha fissà ‘n dì cand che chiel a giudicherà ‘l mond conform a giustissia, për ël mojen ëd l’òm che chiel a l’ha destinà a d’ess-ne ‘l giudes. Ëd sossì a l’ha dane preuva certa a tuti cand ch’a l’ha arsussitalo dai mòrt”.

³²Ora, cand ch’a l’han sentulo parlé dl’arsuression daj mòrt, a-i era ‘d coj ch’a son ancaminasse a sbefielo, e d’àutri a disìo: “A col rësguard-lì i të scotroma n’àutra vira”. ³³Anlora Pàul a s’é andass-ne da ‘n mes ëd lor. ³⁴Però cheidun a l’é giontasse a Pàul e a l’ha chërdù. Tra 'd lor a-i era Dionis, mèmber dl’Areòpagh, na fomna ch’as ciamava Dàmaris, e d’àutri con lor.

Nòte

1. Ël Mëssìa, ël Salvar che j’ebreo a speto.
2. Ëdcò: “rabastà”.
3. Andoa ch’as samblavo ij cristian.
4. O: “butà an sconquass”.
5. Let. “ëd César”.
6. O “an confusion”, o “a l’han solevà”.
7. O “ a son dimostrasse pì generos”, o “a l’avìo la ment pì duverta”.
8. O “a esaminavo”.
9. O “a përturbavo” la gent, a la butavo an agitassion.
10. O “la sità antrega dàita a l’idolatrìa”.
11. Gesù e “Arsurression” (in grech “Anastasis” a-jë smijavo ‘d nòm ëd divinità
12. Maraman: A l’han ciamaje d’andé con lor a dé dë spiegassion an sla dotrin-a (che për lor a l’era neuva) dëdnans al consèj dij savi ch’as radunava a l’Areòpagh.
13. Cfr. 1 Re 8:27; Isaia 42:5; At 8:47.
14. O “ël moviment”.
15. O “l’angegn”.
16. Quand che la gent a savìa nen.