Artorn


Dumini Badalin modifiché

Dumini (a l'anàgrafe Domenico) Badalin a l'era nassù a Turin ai 6 ëd mars dël 1917 e a l'é mòrtje ai 5 ëd fërvé dël 1980. A l'avìa travajà për vàire agn a la FIAT aviassion. A l'era marià con Rosetta. Badalin a l'ha scrivù la pì part ëd soe poesie an monfrin, ma a-i na i-é ëdcò an turinèis, tutun an dovrand sèmper la grafìa unificà Pacòt-Viglongo. A l'era fasse conòsse dal pùblich ant ël 1969, cand a l'avìa vagnà ël concors Nino Còsta; ant l'Armanach piemontèis dël 1970 a-i surtìo tre 'd soe poesìe (Bela, Ra mé sgnora, Lin-a d'agost), soasìe da Celestina Costa (fija ëd Nino). Ant ël giugn dël 1970 a l'avìa ancaminà a colaboré al Musicalbrandé, con In paisan. Badalin a l'ha ancaminà a publiché soe arcòlte 'd poesìe possà da Roberto Marra. Soens sò manoscrit a smon-o dle cite variant con ël passé dël temp, sign che chiel a chitava nen ëd travajeie ansima. Sentiment e armonia dij vers a l'ero detà dal bin a soa tèra e soa gent. Ëd chiel a-i resto ëdcò chèich pàgine an pròsa.

"Dumini Badalin, nà a Turin ant ël 1917, a l'é ancheuj un-a dle vos pì anteressante e significative dla poesìa piemontèisa. Ij sò vers a l'han n'armonìa istintiva e as acòrdo con la parlada monfrin-a ch'a esprimo. L'ànima dla poesìa 'd Badalin a l'é l'ànima 'd nòstra gent che a viv, an sle colin-e dël Monfrà, soa vita sempia e dura. Vita 'd travaj, ed fatighe e 'd crussi, dova la volontà, la fòrsa, l'amor e la fiusa a trionfo vestì 'd semplicità e 'd serenità. Poesìa che, ant l'espression oral ëd l'autor, as completa a a sà rivé ant ël përfond dël cheur ëd chi a la scota. Se për tanti la vos ëd Badalin a podrà esse na dëscoverta o na rivelassiom, a tuti a sporzerà 'l messagi d'una poesìa frësca e polida, che a l'é meisin-a a l'ànima" (Milo Bré).

"...n'àutra téssera pressiosa al mosàich ëd soe poesìe, che chiel a dis con un realism, na comossion e, se dël cas, n'ironìa ch'a frapo ancreus chi ch'a scota. Nòstr poeta, torinèis ëd nàssita e scritor soasì an lenga piemontèisa, ch'a l'é cola d'Isler e dël Calvo, ëd Còsta e 'd Pacòt, as sent tutun ëdcò monfrin; e ant la nuansa monfrin-a 'd nòstra lenga regional, a sfòga sò sentiment d'amirassion e 'd partessipassion për ël mond modern, vastà da la fàussa religion dësperà e mortìfera dël materialism. Dumini Badalin a l'é na vos, se nen solitària, ràira ai nòstri temp. Chiel an pòrta un messagi da medité, ch'a l'é la testimoniansa 'd fiusa d'un òm che a l'ha ancora na soa cita patria, visadì un sò canton ëd grinor, con ij sò valor perfond ch'as peulo nen arnonsiesse. A l'é parèj d'una lus dë speransa ant lë scur viaman mì sombr che a marca nòstra stra ancheuj" (Censin Pich).

Ëd poesìe 'd Dumini Badalin recità da Renzo Arato