Document dla fej cristian-a/La Stra dël Pelerin/Capìtol 8

Artorn

---

Prima pàgina

La stra dël pelerin

Capìtol: 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23 - 24 - 25 - 26 -

8. Ël palass “Na Blëssa”

Antant che Cristian a seguitava a deploré ij sagrin ëd sò destin, a l’ha levà j’euj e, varda ‘n pò, ëdnans ëd chiel a na certa distansa a l’ha vëdù ch’as alvava ‘n palass motobin majestos, ch’a l’avìa për nòm “Na Blëssa” e ch’as trovava giusta dacant la stra che chiel a përcorìa.

Parèj i l’hai vëdù an mè seugn che Cristian a l’ha slongà ‘l pass con l’intension ëd ciameje a coj ‘d cola bela ca ‘d podèj logeje për la neuit. Ore, anans ch’a fussa andaje pì davzin a col palass, a l’é trovasse ant un passage motobin ëstrèit ch’a mnava a la portierìa e, varda ‘n pò, a-i ero pròpi lì dòi leon ch’a-j sbaravo ‘l pass! Ore, chiel a pensava, i vëddo pròpi ij perìcoj ch’a na parlavo Tëmros e Malfiant e ch’a l’avìo faje torné andré. (An efet, coj leon a l’ero ancadnà e Cristian a vëdìa pa le caden-e ch’a-j tnisìo gropà). Lolì a-j fasìa pròpi tëmma: coma ch’a l’avrìa podù passé da lì? A pensava che, s’a fussa andàit anans a l’avrìa ancontrà ‘d sicur la mòrt. Ël portié dël palass, contut, ch’as ciamava Vijant, ch’a l’era ‘ncorzuss-ne che Cristian a l’era fërmasse e scasi a l’avìa pijà la decision ëd torné andré dcò chiel. Parèj a l’ha crijaje: “É-lo che toa fòrsa a l’é tant pcita^[1]? Abie pa tëmma dij leon, përchè ch’a son ancadnà, e a son ëstàit butà là coma preuva ‘d fede, për vëdde coj ch’a n’han e coj ch’a n’han pa. Tente ant ël mes dël senté, e nen ëd mal at ancapiterà.

Parèj, i l’hai vëddù che Cristian a l’é andàit anans. A tërmolava për la tëmma ch’a ‘avìa dij leon, fasend bin atension a scoté j’indicassion dël portié. A sentìa che ij leon a dasìo ‘d grand braj, ma a l’avìo faje gnun mal. Peuj Cristian, tut content, a l’ha batù le man e a l’é rivà dë ‘dnans al cancel andova ch’a j’era ‘l portié dël palass.

Anlora Cristian a l’ha dije al portié: “Monsù, che seurta ‘d ca ch’a l’é costa-sì? Podrìo-ne alogé ambelessì për passeie la neuit?”. Al che ‘l portié a l’ha dije: “Costa ca a l’ha fala fabriché ‘l Signor ëd la colin-a, e a l’ha fala për dé d’arlass e ‘d sicurëssa ai pelerin”. Ël portié a l’ha ‘dcò ciamaje da ‘ndoa ch’a vnisìa e andova ch’a ‘ndasìa.

Cristian: “I ven-o da la Cità ‘d Dëstrussion e im në vado al Mont Sion. Dal moment, però, che ‘l sol a l’é già calà, am piasrìa, s’i peudo, fërmeme ambelessì për ësta neuit.

Portié: “Coma ch’it ciame?”

Cristian: “Mè nòm adess a l’é Cristian, ma i j’ero conossù na vira coma Dësgrassià^[2]. Mia sëppa a l’é cola ‘d Jafet, che Nosgnor a l’avìa vorsù ch’a vivèissa ant le tende ‘d Sem^[3]

Portié: “Ma coma ch’a l’é che it ses rivà sì a n’ora tant tarda? Ël sol a l’é giumai calà”.

Cristian: “I l’avrìa podù rivé sì a la matin bonora, ma, folitro ch’ i son, i son andurmime ant ël leu ch’a stà a metà dla colin-a. I l’avrìa bin podù rivé sì tant prima ma, an mia seugn, i l’hai përdù ‘l përmess ëd passagi ch’a l’avìo dame. Cand ch’i son rivà al cò dla colin-a i l’hai sërcalo ant la sacòcia sota mia giaca dova che ‘d sòlit i lo tnisìo e a j’era pa pì lì. Parèj i son ëstàit forsà, con mè grand sagrin, a ‘rtorné an sij mè pass fin-a al leugh anté che mi i j’era andurmime. I l’hai trovalo lì për tera andoa ch’a l’era cascame. A l’é për lòn ch’i son rivà mach adess”.

Portié: “Bin, adess i mandrai a ciamé un- a dle vérgin d’ës leu che, se chila a-j pias toa stòria, at porterà a conòsse ‘l rest ëd soa famija, scond le régole dë sta ca”. Parèj, Vijant, ël portié, a l’ha sonà ‘n ciochin e a sente col son a l’é tòst rivaje a la pòrta dla ca, na bela ma sèria damisela ciamà Discression, ch’a l’ha ciamaje ‘l motiv ch’a l’avìa fala ven-e. Ël portié a l’ha dije: “Cost òm-sì a riva da la Sità ‘d Dëstrussion e as në va al Mont Sion. Mach che adess a l’é tard e chiel a l’é strach. Për lòn a l’ha ciamame s’a podèissa resté sì për la neuit. Parèj i l’hai dije ch’i l’avrìa ciamate. Pàrlje un pò con chiel e, s’a të smija bon, arsèiv-lo ambelessì scond le régole dla ca.

Peui chila a l’ha ciamaje da ‘ndoa che chiel a vnisìa e andoa ch’a andasìa. A l‘ha ‘dcò ciamaje coma ch’a l’era rivà lì, e chiel a l’ha dijlo. E ancora chila a l’ha ciamaje lòn che chiel a l’avìa vëdù e chi ch’a l’avìa ancontrà për la stra, e a l’ha dijlo. A la fin chila a l’ha ciamaje col ch’a l’era sò nòm e chiel a l’ha dije: “A l’é Cristian, e mi i l’hai ancora pì d’anvìa ‘d logé ambelessì sta neuit përchè i comprendo che cost leugh a l’é stàit fàit fabriché dal Signor ëd la colin-a, për dè d’arlass e ‘d sicurëssa ai pelerin. A lòn chila a l’ha faje ‘n soris, ma ‘d lerme a scorìo an soa facia ‘d chila. Dòp na curta pàusa chila a-j dis: “Lass-me andé a ciamé dòi o tre d’àutri mèmber ëd la famija.

Conversassion con Prudensa, Pietà e Carità

Parèj, chila a l’é andàita a la pòrta e a l’ha ciamà Prudensa, Pietà e Carità che, apress chèich d’àutre paròle con chiel, a l’han daje ‘l bin-ëvnù an famija; e vàire d’àutri ‘d lor, rëscontrand-lo a la seuja dla ca, a l’han dije: “Ven, benedì da Nosgnor^[4]! Costa ca a l’é stàita fàita fabriché dal Signor ëd la colin-a për antërtnì ij pelerin coma ti”. Alora Cristian a l’ha fàit un segn con la testa e a l’ha daje dré ant la ca. Parèj, cand ch’a l’é intrà e setasse, a l’han daje da bèive e a l’han fàit un pò ‘d conversassion fin a tant che la sin-a a l’era pronta. An efet, a j’ero ‘d coj ch’a l’avìo piasì ‘d savèj da pì ‘d soe esperiense, e nen mach për passé ‘l temp con dontré paròle. Për lòn a l’han dàit l’incombensa a Pietà, Prudensa e Carità ‘d guidé la conversassion. A l’è stàita pì o meno parèj:

Pietà: “Ven, mè bon Cristian. Sicoma nojàutri i l’oma avù për ti csì tant grinor da arsèiv-te për costa neuit an nòstra ca, cóntne dle ciose ch’it son ancapitate durant tò viage: i soma sicur che amprend-le a sarà ‘d benefissi ‘dcò për noi”.

Cristian: “Sicura, volenté, e am pias che voi i sie tant bin dispòst a savèjne cheicòsa”.

Pietà: “Lòn ch’a l’era ch’a l’ha ansigate la prima vira a antraprende la vita ‘d pelerin?”.

Cristian: “I son ëstàit coma possà fòra da mè pais ëd nassensa da ‘n son ëspaventos ch’i l’hai sentì e ch’a stasìa an mìe orije, visadì che na dëstrussion inevitabil a l’avrìa spetame s’i fussa restà ant ël pais dova ch’i j’era.

Pietà: “Ma coma ch’a l’é capitate ch’t ses sortì da tò pais an cola manera lì?

Cristian: “A l’é stàit coma che Dé a l’ha vorsù, përchè cand ch’i j’era sota cola përcession ëd tëmma ‘d dëstrussion, i savìa pa andova che mi i l’avèissa podù scapé. Për asar, un bel dì, antant che mi i tërmolava e piorava, i l’hai rëscontrà n’òm ch’as ciama Evangelista. A l’é stàit chiel ch’a l’ha adressame anvers la Pòrta Strèita che, daspërmì, i l’avrìa pa nen trovala. A l’é parèj ch’i son butame an camin e ch’i son rivà dirèt a costa cà-sì”.

Pietà: “Ma é-lo che ti ‘t ses pa ‘dcò rivà prima a la ca dl’Antërpret?”.

Cristian: “I son bin rivaje e ambelelà i l’hai vëdù ‘d ròbe ch’am resteran fissà ant la ment fin tant ch’i vivo. A l’ero dzortut tre. La prima a l’é coma ‘l Crist, malgré l’euvra ‘d Satan, a manten-a fërma Soa euvra ‘d grassia ant ël cheur ëd l’òm; la sconda a l’é coma ‘l pecator daspërchiel a peuda nen ësperé ant la misericòrdia ‘d Dé; la tersa a l’é l’òm che a l’avìa sognà che ‘l Dì dël Giudissi a l’era già rivà”.

Pietà: “Ma coma? L’has-to sentì conté sò seugn?”.

Cristian: “Pròpi parèj, e a l’era afros. Mè cheur midem a pativa mach a sentì contelo, ma i son content d’avèilo scotà”.

Pietà: “Lolì a l’é tut lòn ch’it l’has vëdù ant la ca dl’Antërpret?”.

Cristian: “Nò, a l’ha portame ant un leugh andoa ch’a j’era ‘n palass amposant, e coma la gent ch’a-i era a l’avìa ‘d vestimente da sgnor bordà d’òr. E varda-lì a l’é vnuje n’òm coragios ch’a ‘é fasse anans a travers d’òm armà ch’a vorìo tenlo fòra da lì. Tutun, col òm, a la fin, a l’é stàit anvità a intré e a l’ha vagnà na glòria eterna. A son cole le ròbe ch’a l’han anciarmà mè cheur! I sarìa restà an cola ca për dódes mèis, ma i savìa ch’i l’avìa da andé anans an mè pelerinagi”.

Pietà: “E che d’àutr tl’has vëdù arlong toa stra?”.

Cristian: “Ëd ròbe na nen chërd-se s’i l’avèissa nen vëduje con mè euj midem! I l’hai vëdù un che - i pensava ch’a l’era mach an mia ment, ma a l’era pròpi lì - a pendìa sagnant da ‘n legn. Mach a vardelo, ël gran fardel che mi i portava an sla schin-a a l’é tombà për tèra (përchè ch’a l’era ‘n pèis bin grev da portesse). Vera, a l’é dëstacasse da mìa schin-a e a l’é rotolà vìa. A l’era na ròba dròla ch’i l’avìa mai vëdula prima. Anlora, damentre che mia schin-a a l’era drissasse, i l’hai vëdù tre Splendrient, dont i podìa scasi nen soportene la vista, ch’a son avzinass-je a mi. Un ëd lor a l’ha testificà che ij mè pecà a l’ero stàit përdonà; n’àutr a l’ha gavame d’adòss jë strass ch’i l’avìa për vestì e a l’ha vestime dla bela vestimenta brodà ch’i vëdde; e ‘l ters a la fame la marca ch’i vëdde an sla front, e a l’ha ‘dcò dame cost ròtol ëd bërgamin-a”. Con lòn a l’é gavass-lo da sotaa la giaca e a l’ha mostrajlo.

Pietà: “Ma ti ‘t l’has vëdù da pì che lolì, nen vera?”.

Cristian: “Le còse ch’i l’hai dive a son le pì bele, ma i l’hai vëdù d’àutr ancora, visadì tre òm: Bonomeri, Pigrissia e Presunsion ch’a durmìo an sla broa dla stra. A l’ero fin-a ancadnà ai pé. Penseve ch’i l’hai poduje dësvijé? Gnanca ‘n pò. Peui i l’hai vëdù Monsù Formalista e Monsù Ipocrisìa ch’a son sautà giù dal mur ch’a ‘nserciava ‘l senté. A disìa d’andé ‘dcò lor a Sion, ma a son bin tòst përdusse. I-j l’avìa bin dije che la soa a l’era pa la manera d’andé a Sion, ma a l’han nen vorsume chërde. I l’hai dzortut da confesseve ch’a për mi a l’é stàit bin dur ëd monté an sël cò dë sta colin-a e fin-a avèj da afronté la gran tëmma ch’am fasìo ij leon, ma adess, mersì a Nosgnor, i son sì, e iv ringrassio d’avèj arseivume.

A l’é antlora che Prudensa a l’ha pensà bin ëd feje ‘dcò chila dontré domande e a l’ha vorsù chìi-j dèisso na rëspòsta.

Prudensa: “Ti, penses-to ancora mincatant al pais da ‘ndoa ch’it ses ëvnù?”.

Cristian: “Cheivòta, ma a lo detesto e i n’hai onta. S’i l’avèisso avù nostalgìa për ël pais ch’a j’ero surtine, i l’avrìo bin podù artornem-ne, ma mi i serco un pais ch’a sìa mej, la patria del cel. A l’é për lòn che Nosgnor a l’ha gnun-a onta d’esse ciamà mè Dé, përchè ch’a l’ha prontame na sità^[5]

Prudensa: “Ė-lo ch’i porte ancora con ti certe còse ch’it në j’ere costumà antlora?”

Cristian: “I l’hai da dì che ‘d sì, ma contra ‘d mia volontà, dzortut ëd pensé carnal e segrèt, che mi e mi compaisan na vira im n’arlegravo d’ fé. Tute cole ròbe lì, contut, am fan mach sagriné e, s’i podèissa, i penserìa pì nen a tut lolì. An efet, “I capisso nen lòn ch’i faso, da già ch’i faso nen lòn ch’i veuj, ma i faso lòn ch’i l’hai an ghignon. Ma s’i sai che lòn ch’i faso a l’é sbalià, sossì a fà vëdde ch’i son d’acòrdi che la Lege a l’é bon-a. Anlora a l’é nen mi ch’i agisso parèj, ma a l’é 'l pecà ch’a sta andrinta 'd mi, përchè i sai che an mi, visadì, an mia natura 'd pecà, a-i é bele che gnente ch’a sìa bon. I veuj bin fé lòn ch’a l’é giust ma i son nen bon a felo. I veuj nen fé lòn ch’a l’é sbalià, ma i lo faso l’istess. Ma s’i faso lòn ch’i veuj nen fé, a l’é nen pròpi mi ch’a fà lòn ch’a l’é sbalià: a l’é ‘l pecà ch’a sta andrinta ‘d mi ch’a lo fà^[6].

Prudensa: “Treuves-to nen che cheivòta cole ròbe lì ti’t jë peude bin vince e d’àutre vòte no?”.

Cristian: “A l’é parèj, ma ‘d ràir. Cand ch’i le peudo vince, as trata ‘d moment pròpi d’òr!”

Prudensa: “Peudes-to fé memòria ëd coj ch’a j’ero ij mojen ch’it l’han përmetute ‘d vince le tentassion ëd fé lòn ch’a l’é mal?”

Cristian: “Sì, cand ch’i penso a lòn ch’i l’hai vëdù a la Cros, i-j peudo vince; e cand ch’i penso a mi vestimenta neuva brodà a l’é ‘dcò ‘l cas; ëdcò cand ch’i leso ìl ròtol ch’i pòrto an sël pét. A l’é antlora che ij mè pensé as concentro nen a lòn ch’a l’é passà, ma al leugh anté ch’i son an camin ëd riveje”.

Prudensa: “E lòn ch’a l’é ch’at fà avèj anvìa ‘d rivé al Mont Sion?

Cristian: “A l’é ch’i l’hai la speransa ‘d podèj vëdde viv col ch’a pendìa mòrt an sna cros. Là i spero ch’i sarai dësbarassà ‘d tute cole còse che fin-a a ancheuj am dan fastidi. Ambelelà, a diso ch’a-i sarà pa pì la mòrt^[7] e che i podrai sté ant la companìa ‘d coj che i-j veuj bin da pì^[8]. Për dite tuta la vrità, i-j veuj bin përché Chiel a l’ha dësbarassame ‘d mè fardel e adess i na peudo pì ‘d la maladìa ‘d mìa ànima. I vorìa esse andova che mi i meuirerai pì, e con la companìa ‘d coj ch’a crijo an continuassion: Sant, sant, sant!^[9]”.

Carità a l’ha peui dije a Cristian: “Tl’has-to na famija? Ses-to marià?”-

Cristian: “I l’hai na fomna e quatr fieuj”.

Carità: “E përchè tl’has-to nen portaje con ti?”.

A lòn, Cristian a l’é butasse a pioré e a disìa: “I l’avrìa tant vorsù ‘d podèjlo fé! Tutun, tuti lor a j’ero dël tut contrari che mi i partèissa ant ësto pelerinagi!”.

Carità: “Si, ma ti ‘t l’avrie dovù parleje e fàit në sfòrs ëd mostreje ‘l perìcol d’esse lassà andarera”.

Cristian: “Lolì i l’hai bin falo! E i l’hai ‘dcò dije lòn che Nosgnor a l’avìa mostrame dla dëstrussion ëd nòstra sità, ma a lor a jë smijaje che mi i vorèissa badineme ‘d lor^[10] e a l’han pa chërdume”.

Carità: “E ti, l’has-to pregà a Dé che Chiel a benedijèissa ij consèj che it l’has daje?”.

Cristian: “I l’hai falo e con insistensa e gran pen-a, përchè mia fomna e mè pover fieuj am son motobin car”.

Carità: “Ma ti, l’has-to dije dl’aflission ch’it l’avìe e la tëmma che lor a andèisso an përdission? Përchè i chërdo che la dëstrussion a fussa pro visibil a ti”.

Cristian: “Sicura, e tante e tante vire. Lor a podìo bin vëdde lë spavent che mia facia midema a në dasìa la testimoniansa, mie lerme, mè frisson causà da la cossiensa dël giudìssi ch’a pendìa dzora ‘d nòstre teste. Tut lòn, contut, a l’é stàit pa assé për përsuadje a ven-e con mi”.

Carità: “Ma còsa ch’a disìo lor a cost rësguard? Përchè a son pa vnùit?”.

Cristian: “A l’é che mia fomna a l’avìa tëmma ‘d perde le ròbe ‘d cost mond, e ij mè fieuj a l’ero tuti angagià a gòde dle passion ëd la gioventura. Parèj, për na rason o për n’àutra, lor a l’han lassame a virolé daspërmì ‘d costa manera”.

Carità: “Ma ti, con toa vita van-a, é-lo ch’it l’has pa daje ti ‘l motiv ëd dëspresié tut lòn che toe paròle a disìo për përsuadje a ven-e con ti?”.

Cristian: “An efet, mi i peudo nen comendé mìa vita, përchè ch’i son bin cossient dij vàire difèt ch’i l’hai. Mi i sai che n’òm, con la manera ch’as compòrta, a peul tòst ranvërsé lòn che con j’argomentassion o la përsuasion a së sfòrsa d’ampon-e a j’àutri lòn ch’a l’é për sò bin ëd lor. Pura, i peudo dì sossì: i fasìa motobin d’atension ëd nen deje l’ocasion, con na qualsëssìa mia assion dësconvenienta, ‘d rendje contrari al pelerinagi. Vera, pròpi për lòn, lor a l’avrìo dime ch’i son ëstàit tròp precis e ch’i l’hai arnegame, për amor ëd lor, ëd ròbe che lor a-j në vëdìo gnun mal. Al contrari, i chërdo ‘d podèj dì che se lòn ch’a vëdìo an mi a-j fussa stàit d’ambarass, a l’era pitòst mia granda tëmma ‘d pëcché contra Nosgnor o ‘d feje ‘d tòrt a mè pròssim.

Carità: “Sensa dubi Cain a l’avìa sò fratel an òdio përchè soe euvre a l'ero grame e cole 'd sò fratel a l'ero giuste^[11]. Se toa fomna e toe masnà a son ëstàit ofèis për lòn, lor a mostro mach d’esse nemis dël bin e lor a meuireran për soa colpa ‘d lor, ma ti it t-avras salvate la vita^[12].

Ore, i l’hai vëdù an mè seugn che lor a l’avìo seguità a parlé parèj fin-a tant che la sin-a a fussa pronta. Alora a son butasse a tàola a mangé. Ore, la tàola a l’era tuta guarnìa con pitanse dlicà e con vin ëd prima qualità, e tute soe conversassion ëd lor a l’ero a riguard dël Signor ëd la colin-a, visadì an sù lòn che Chiel a l’avìa fàit, përchè a l’avìa falo e përchè a l’avìa fàit fabriché cola cà-lì. Da lòn che lor a disìo, Cristian a comprendìa che col Signor a l’era stàit un grand guerié e ch’a l’avìa batusse contra col ch’a l’ha ‘l podèj dla mòrt, ma nen sensa un perìcol grand për Chiel midem. Lolì a-j dasìa rason ëd voleje ancora pì bin^[13]. Përchè, com a l’han dit, e coma mi i chërdo (Cristian a disìa), Chiel a l’ha falo con la pèrdita ‘d motobin ëd sangh. Lòn che, tutun, a l’ha dàit glòria a la grassia an tut lòn ch’a l’ha fàit, a l’é che Chiel a l’ha falo ‘d manera s-ceta për amor anvers ëd Sò Pais. Pì ‘d lòn, a-i ero vàire përson-e dla famija ch’a l’han dit d’esse stàit e d’avèj parlà con Chiel apress ëd Soa mòrt an sla cros; e ch’a l’han confermà d’avèjlo savù dai Sò laver midem, che Chiel tant a-j veul bin ai pòver pelerin che as na treuva pa un parìja dal levant al ponent. Lor, dzor pì, a l’han dàit n’esempi ‘d lòn ch’a l’han fortì, visadì, che Chiel, për podèj fé sossì për ij pòver, a l’é dësvestisse ‘d Soa glòria e ch’a l’han sentì ch’a disìa ch’a l’avrìa pa abità da sol an sël mont Sion. Lor a disìo ‘dcò che Chiel a l’avìa rendù prinsì motobin ëd pelerin, bele se, për natura, lor a fusso nassù ‘d mandiant e che soa orìgin ëd lor a l’era mach la liamera^[14].

A l’é parèj che lor a l’han conversà fin-a an sël tard e, dòp d’avèj dasse an guerna a sò Signor, a son andàit a deurme. Ël pelerin a l’han logialo ant na granda stansia al pian dë dzora dont la fnestra as dovertava anvers ël sol ch’a sarìa sponta. Ël nòm ëd la stansia a l’era Pas. Ambelelà Cristian a l’ha durmì fin-a a lë sponté dël sol, e peui, cand ch’a l’é dësvijasse, a l’ha cantà: “Anté chìi son mi adess? É-lo cost-sì l’amor e la guerna ‘d Gesù për coj ch’a fan i pelerin? Che providensa granda che mi i sìa stàit përdonà! E già d’esse a la pòrta del Cel!”.

Parèj, a la matin, tuti lor a son alvasse e, apress d’avèj fàit d’àutre conversassion, a l’han dije ch’as n’andèissa pa anans d’avèj vëdù certe rarità ‘d col leugh. Prima a l’han ëmnalo ant lë studi, anté ch’a l’han mostraje ‘d document d’antichità granda. I peudo arcordé che an mè seugn lor a l’han mostraje la genealogìa dël Signor ëd la colin-a, che Chiel a l’era ‘l Fieul d’Ansian dij Di, e ch’a l’é provnì da cola generassion eterna. Ambelelì a j’ero ‘dcò anregistrà an manera pì complèta j’at che Chiel a l’avìa compì e ij nòm ëd vàire senten-e ‘d përson-e che chiel a l’avìa pijà a Sò sërvissi, e coma ch’a l’avèissa butaje an d’abitassion ëd sòrt che nì la lunghëssa dij di, nì la decadensa dla natura a podìa dëstrue. Peui a l’han lesuje vàrie dj’at ëd mérit che dij sò serv a l’avìo compì, coma për la fede a l’avèisso sogetà ‘d regn; aministrà la giustissia; vëddù compisse le promësse; sarà le gole ‘d leon; dëstissà la fòrsa dël feu; ëscapà dai tàj dle spa; gent che da malavi a son dventà vigoros e ch’a son mostrasse fòrt ant la bataja e a l’han fàit ëscapé d’armade forestere^[15].

Peui a l’han lesuje ant n’àutra part dij lìber ëd la ca, andova ch’a l’era mostrà coma volenté sò Signor a l’avèissa arseivù an Sò favor fin-a ‘d gent che, ant ël passà a l’avìa fàit d’afront grev a Soa përson-a e assion. A-i era lì ‘dcò vàire d’àutre stòrie ch’a contavo ‘d ròbe famose che Cristian a l’ha avune conossensa, tant antiche che moderne; ansema a ‘d professìe e ‘d predission ëd ròbe ch’a son compisse con certëssa, tant përchè ij sò nemis a n’avèisso tëmma e stupor che për la consolassion e l’arlass dij pelerin.

Ël di dòp a l’han ëmnalo ant la sala d’arme, anté ch’a l’han mostraje minca sòrt ëd forniment, che sò Signor a l’avìa provëddù për ij pelerin, coma dë spa, dë scu, d’elmèt, ëd corasse, d’orassion për but ëspecifich, e dë stivaj ch’as consumo nen. Ëd ròbe parèj a-i na j’ero csi tante da fornì n’armeja antrega për ël sërvissi dël Signor, ansi, da pì che le stèile dël cel!

A l’han ‘dco mostraje vaire utiss ch’a j’ero servì ai Sò sërvent për fé ‘d còse strasordinàire. A l’han mostraje ‘l baston ëd Mosè, ël martel e ‘l ciò che Jael a l’avìa dovrà për massé Sisera, ij picé, le trobe e ‘dcò le lampie che Gabaon a l’avìa dovrà për fé scapé j’armà ‘d Madian.

Peui a l’han mostraje l’ujon dël beu che Siamgar a l’avìa dovrà për massé 600 òm. A l’han peui mostraje la massëla che Sanson a l’avìa dovrà për compì d’euvre poderose. A l’han ëdcò mostraje la franda e la pera che David a l’avìa dovrè për Massé Folìa ‘d Gat; e ‘dcò la spa che ‘l Signor a dovrerà për massé l’Òm dël pecà, ant ël dì ch’a na farà Soa preja. A l’han ëdcò mostraje tante còse strasordinàire ch’a l’han fàit la gòj ëd Cristian. Fàit lolì, a son tornass-ne ancora a arposé.

I l’hai peui vëdù an mè seugn che a l’a matin Cristian a l’é prontasse për parte, ma lor a l’han vorsù che chiel a restèissa ancora un dì e che a l’avrìo peui mostraje le Montagne dle Delissie che a l’avrìo ancora daje ‘d consolassion, përchè ch’a l’ero pì davzin-e al pòrt desiderà che ‘l leugh anté che adess as trovava. A l’é parèj che Cristian a l’ha dije che ‘d sì e a l’é restà. Cand ch’a l’é fasse la matin, a l’han falo monté an sla terassa àuta dla ca e a l’han dije ‘d beiché a meridion. E varda lì, a na gran distansa, chiel a l’ha vëdù un pòst magnifich ëd montagna. A-i ero ‘d bòsch, ëd vigne, d’erbo da fruta ‘d tute sòrte, ëd fior, ëd sorgiss e ‘d fontan-e. A l’era propi bel a vardeje. A l’ha peuj ciamaje col ch’a l’é ‘l nòm ëd col bel pais, e lor a l’han rësponduje ch’a l’é la Tera dl’Emanuel, arzervà për tùit ij pelerin. Cand ch’a sarìa rivà là - lor a l’han dije - it podras vëdde ‘l cancel ëd la Sità dël Cel, coma ch’a-j faran vëdde ij pastor ch’a-i vivo.

Ora a l’era pròpi rivà për Cristian ël moment d’arpjé sò viagi e lor a l’han lassalo bin parte. Anans ëd felo, contut, a l’han anvitalo a intré ant la sala d’arme. A l’é là che lor a l’han vorsù arvestilo da la testa ai pé ‘d manera che chiel a l’avèissa le dotassion necessàrie për combate contra ij nemis ch’a l’avèissa rëscontraje. Parèj, tut fornì coma ‘n ver soldà, a l’han comandà al portié ‘d lasselo passé e ‘l portié a l’ha consentilo.

Fòra dla pòrta prinsipal dël palass Cristian a l’ha ciamà al portié d’a l’avèissa për asar vëdù d’àutri pelerin ch’a passavo. Ël portié a l’ha dije che ‘d sì. A-i era, an efet, cheidun ch’a passava. Cristian a l’ha ciamaje al portié: “Ė-lo ch’it lo conòsse?”, e chiel: “Eh, i lo conòsso bin. Sò nòm a l’é Fedel”. E Cristian: “Ma già! Ëdcò mi i conòsso col òm! A stasìa ‘dcò nen tant da leugn da ‘ndova ch’i stasìa mì. A l’é mè vzin!”. Fedel a l’era a na certa distansa da lor, parèj Cristian a l’ha ciamà al portié andova ch’a fussa rivà adess. “A l’é rivà giusta al fond ëd la colin-a”, a l’ha rësponduje.

“Bin, mè bon portié” a l’ha dit Cristian, “che Nosgnor a sia con ti. Che Chiel at daga tante benedission për tut ël bin che ti ‘t l’has fame”.

Nòte

1. “A l'é coma n'òm ch'a part për fé 'n viagi e che, an chitand soa ca, a dèissa d'impiegh ai sò servitor e a ognidun sò incàrich, e ch'a comandèissa al portié 'd vijé. Vijé, donca, përchè i seve nen cand che 'l padron ëd ca a rivrà, se a la sèira, o a mesaneuit, o a l'ora che 'l gal a canta, o a la matin. chiel a podrìa rivé a l'amprovista e troveve andurmì. Ora, lòn ch'i diso a vojàutri, i lo diso a tuti: Vijé” (Marco 13:34-37).
2. “Sensa grassia” o “Condanà”.
3. “Ch’a peussa Nosgnor ëslarghé ‘l teritòri e ij nùmer ëd Jafet. Che chiel a peussa vive 'nt le tende ‘d Sem, e che Canan a sia sò s-ciav!” (Génesi 9:27).
4. Cfr. Génesi 24:31.
5. Ebrèo 11:15-16.
6. Roman 7:15-20.
7. “Chiel a travondrà la mòrt për sèmper! Ël Signor Dé a suvrà tute le lerme e a gavrà l'onta 'd Sò pòpol da tuta la tèra. A l'é vera: ël Signor a l'ha nunsialo!” (Isaìa 25:8); “Chiel a suvrà dai sò euj tute le lerme, e a-i sarà pì nen ëd mòrt, nì deul, nì gëmm, nì patiment, përchè le còse d'anans a son passà për sèmper” (Arvelassion 25:4).
8. “Ai sant ch’a-i é an sla tèra, gent fòrta, a va tut mè rispet e afet” (Salm 1:3).
9. “Di e neuit sensa desse d’arpòs, a disìo: ‘Sant, sant, sant, a l’é Nosgnor Dé tut-potent, ch’a l’era, ch’a l’é e ch’a l’ha da vnì’“ (Arvelassion 4:8).
10. “Anlora Lòt a l’é surtì a parlé ai sò gënner ch’a dovìo marié soe fije, e a l’ha dije: “Fé lest! Seurte da sta sità, përchè Nosgnor a sta për dëstruve la sità!”. Ma a l’é smijaje ai sò gënner ch’a vorèissa badinesse ‘d lor” (Génesi 19:14).
11. 1 Gioann 3:12.
12. “Ma se ti, a l’opòst, it bute an vardia 'l përvers e chiel a së slontan-a nen da soa gramìssia nì a chita ‘l senté dël mal, chiel a meuirerà për soa colpa, ma ti it t’avras salvate la vita” (Esechiel 3:19).
13. “Parèj, donca, dàit che ij fieuj a l'han an comun la medésima condission uman-a 'd carn e 'd sangh, ëdcò 'l Crist a l'ha pijà part a costa condission-sì. Përche mach coma n'esse uman chiel a l'avrìa podù anienté 'l podèj dël diav, ël podèj ch'a l'avìa an sla mòrt. Mach an costa manera-sì chiel a l'avrìa podù liberé coj ch'a vivìo soa vita antrega coma dë s-ciav për la tëmma 'd meuire” (Ebrèo 2:14-15).
14. “A tira su ij pover da la póer e jë bzognos da la dëscaria dla mnis. Peui a-j fà seté an tra ij prinsi, e a-j buta 'nt ij pòst d’onor. A l’é Nosgnor ch’a ten su le fondamenta dla tèra e ansima a l’ha sistemaje ‘l mond” (1 Samuel 2:8); “A l’é chiel ch’a tira sù da la póer ij pòver e jë bzognos da la pàuta” (Salm 113:7).
15. Ebrèo 11:33-34.