2. La necessità dë scapess-ne

Anlora Evangelista a l’ha dit: “Se cola-lì a l’é toa condission, përchè stas-to ambelessì sensa bogete?”. Chiel a l’ha rësponduje: “Përchè i sai pa andova ch’i podrìa andé”. Anlora Evangelista a l’ha daje ‘n ròtol ëd bërgamin-a anté ch’a-i j' era scrit: “Scapé dal giudissi ch’a l’é press a rivé”^[1].

L’òm, anlora, lesùlo ch’a l’avìa, e beicand Evangelista, a l’ha ciamaje: “Doa ch’a l’é ‘d precis che mi i dovrìa scapé?”. A l’é parèj che Evangelista, mostrand con ël dil un camp motobin grand ch’a stasìa lì anans, a l’ha dije: “Vëddes-to là an fond na pòrta strèita^[2]?”.

L’òm a l’ha dije: “Nò, i la vëddo pa”. Anlora Evangelista a l’ha giontà: “Vëddes-to là giù un ciàir^[3], na lus ch’a fà ciàir?”. A l’ha replicà: “A më smija che ‘d si”. Anlora Evangelista a l’ha dije: “Bin, ten col ciàir bin ëdnans ai tò euj e vaje ancontra diret, parèj it vëddras la pòrta. Cand ch’it saras rivaie, pica a col ùss e at sarà dit lòn ch’it l’avras da fé”.

Anlora i l’hai vëddù an mè seugn che col òm a l’ha comensà a core ant la diression che Evangelista a l’avìa dije. A na certa mira, contut - a l’era nen tant da leugn da cola pòrta - che a l’ha sentù soa fomna e soe masnà ch’a crijavo për fesse sente da chiel e ch’a-j disìo: “Anté ch’it vas? Torna ‘ndarera! Artorna a ca^[4]!”. Tutun, col òm a l’é butasse ij dij ant j’orije për nen sente cole vos e a corìa anans an crijand: “Vita! Vita! Vita eterna!”. A l’é parèj ch’a l’ha nen virasse andré për vardé, ma a l’é scapass-ne për cola pian-a.

A l’era pì o meno a metà ‘d col camp che a l’é ancorzusse che a-i j'era ‘d gent ch’a-j corìa dré coma për ciapelo e a l’ha arconossù che coj-lì a l’ero ij sò vzin ëd ca! Cheidun ëd lor a lo pijava an gir, d’àutri a lo mnassavo, d’àutri ancora a lo suplicavo ch’a tornèissa andré. An tra ‘d coj ch’a l’avìo pijà l’arsolussion ëd ciapelo con la fòrsa^[5] përchè ch’as në tornèissa a ca, a-i në j’era doi. Un ëd coj-lì - a-j conossìa bin - a l’era monsù Ostinà e l’àutr a l’era monsù Acomodant.

A l’è vera che adess l’òm a l’era a na bon-a distansa da lor, ma coj-lì a l’ero decis a argionz-lo. A l’è parèj ch’a son rivaje davzin. Alora l’òm a l’ha dije: “Përchè seve-ne vnùit sì?”. E lor: “Për fete comprende ch’a l’è mej che ti’t ven-e ndarera con nojàutri”. Ma chiel a l’ha dije: “Lolì a l’è pròpi nen possibil. Vojàutri i vive,” chiel a-j dis, “ant la Sità dla Dëstrussion, ël leugh anté che mi i son ëvnùit al mond. I veuj pa pì torneje përchè tuti coj ch’a l’àbito, tòst o tard, a l’avran da patì col castigh, meuire e, pes ancora, esse fongà pì an bass che la tomba, ant un leugh ëd feu e ‘d sorfo. A l’è për lòn che, pitòst, i diso: a l’é vojàutri ch’i dovrìe ven-e ansem a mi”.

“Còsa?”, a l’ha dit Ostinà, “e lassé i nòstri amis e nòstri asi andarera?”. “Pròpi parèj!” a l’ha dit Cristian, përchè col-lì a l’era sò nòm, “përchè tut lòn che vojàutri i chite^[6] a peudrìa gnanca paragonesse a na sola frisa ‘d lòn ch’i sërco d’oten-e; e s’i veule vnì ansem a mi e argionz-lo, anlora ëdcò vojàutri iv butrìe an camin con mi, përchè anté che mi i vado, a-i na j’é assé për tuti e fin-a da vansene^[7]. Vnì anlora e buté a la preuva lòn ch’i diso”.

Ostinà: “Cole ch’a son le còse che ti’t sërche tant da lassete ‘ndré tut ël mond mach për troveje?”.

Cristian: “Mi i sërco n’ardità ch’a peul nen vastesse, anflesse o sfaussesse, e ch’a l’é conservà për nojàutri ant ij cej^[8] e che a sò temp a sarà acordà a coj che a la sërco con sincerità^[9]. Lese lòn ch’a l’é scrit an cost mè liber: tut a l’é bin ciàir”.

Ostinà: “Pro con ëste stòrie e con tò liber da quat sòld. Anlora: ‘t ses-to dispòst a torné andré con nojàutri, o no?”.

Cristian: “Nò, nen mi, përchè i l’hai già dàit man a la slòira^[10]”.

Ostinà: “S’a l’é parèj, ven, mè car amis Acomodant, tornomse a ca, i-i androma sensa ‘d chiel. A l’é pròpi vera che an ësto mond a-i son ëd folitro, ëd matòide, che cand ch’as buto an testa cheicòsa a chërdo sempe ‘d savèila pì longa che sèt përson-e ch'a rëspondo con sust^[11]”.

Acomodant: “Daje nen ëd nòm. Se lòn ch’a dis col bon cristian a l’é vera, le còse che chiel as në òcupa a son mej che le nòstre, mè cheur am dis che i dovrìa andé con chiel a vëdde”.

Ostinà: “Cola lì a l’é pròpi bon-a: n’àutr folitro! Lass-te governé da mi: chissà andova ch’at podrìa mnete n’òm parèj tant malavi ant la testa! Torna ‘ndré, torna ‘ndré e sie savi”.

Cristian: “Nò, ven ëdcò ti con nojàutri: andova ch’i andoma nojàutri a-i é nen mach le ròbe che mi i në parlava, ma motobin d’àutre ancora. S’im chërde nen, lese mach lòn ch’a-i è an cost liber-sì. Lòn ch’a l’é scrit ambelessì a l’é stàit confërmà dal sangh ëd Col ch’a l’ha falo^[12]”.

Acomodant: “E bin, car Ostinà, i ‘ntendo rivé a na mira: i ‘ntendo andé d’acòrdi con cost brav òm e gionteme a soa sòrt. Ma, mè bon compagn, conòsses-to la strà për rivé an col leugh ch’i n’oma anvìa?”.

Cristian: “L’òm ch’as ciama Evangelista am dis ëd compagneme fin-a a la pòrta strèita ch’a l’é ‘dnans ëd nojàutri. A l’é là ch’i arseivròma d’àutre istrussion”.

Acomodant: “Anlora andoma, mè bon ëvzin, andoma”. Anlora a son andàit anans ansema.

Ostinà: “E mi im në tornerai a ca. I sarai pa compagn ëd costi tipo fanàtich e dësvià”.

Nòte

↑ Maté 3:7 “Ma cand ch’a vëddìa vàire dij Farisé e dij Saducé ch’a vnisìo ‘dcò lor a fesse batesé, Gioann a l’ha dije: “Rassa ‘d vipre ch’i seve! Chi ch'a l'é ch’a l’ha avisave dë schivié ‘l giudissi ch’a l’é press a rivé?”
↑ Maté 7:13-14: “Intré për la pòrta strèita, përchè a l’é larga la pòrta e spassiosa la stra ch’a men-a a la përdission, e a-i é motobin ëd gent ch’a-i intra. Përchè la pòrta e la stra ch’a men-o a la vita a son ëstrèite e a-i në j’é pòchi ch’a-j treuvo”.
↑ Salm 119:105: “Toa paròla a l’é tanme ‘n ciàir pr’ ij mè pass, la lus ch’am anlùmina la stra anté ch’i marcio”; 2 Pero 1:19 “Ëd pì, i l’oma la paròla profética ch’a l’é dël tut degna ‘d fiusa. I feve bin a dejla da ment coma ch’ i farìe con na lus ch’a fà ‘d ciàir ant un leugh ëscur, fin-a ch’a ven-a la primalba e la stèila matinera as leva an su vòsti cheur”.
↑ Luca 14:26 ““S’i voleve dventé ij mè dissépoj i l'eve da considereme tant important che, an confront, vostra relassion con vòst pare e mare, vòstra fomna e vòstre masnà, vòstri frej e vostre seure, e fin-a vòstra vita, a parèissa n'òdio anvers ëd lor. S’a l’é nen parèj, i peude nen esse ij mè dissépoj”.
↑ Geremìa 20:10 “A-i é tanti ch’a diso d’esse ij mè amis, ma ‘dcò lor a speto mach ch’i fasa ‘d pass fàuss për peui butesse contra ‘d mi e pijesse n’arvangia”.
↑ 2 Corint 4:18 “A l'é për costa rason-sì ch'i vardoma nen tant ai sagrin ch'a peulo vëdd-se ancheuj, ma i fërmoma lë sguard a lòn ch'as peul ancora nen vëdd-se, përchè lòn ch'i vëddoma adess a vnirà bin tòst a la fin, ma lòn che adess i vëddoma nen a durerà për sèmper”.
↑ Luca 15:17 “‘Vàire salarià i é-lo ant la ca ‘d mè pare ch’a l’han ëd pan an bondansa e mi i son sì a meuire 'd fam!”.
↑ 1 Pero 1:4 “I soma stàit destinà a oten-e n’ardità ch’a peul nen vastesse, anflesse o sfaussesse, e ch’a l’é conservà për nojàutri ant ij cej.”
↑ Ebrèo 11:6 “An efet, sensa fede a l’é nen possibil d’esse agradì a Nosgnor, përchè chi s’acòsta a Nosgnor a l’ha da chërde che chiel a esist e ch’a arcompensa coj ch’a lo sërco sincerament”.
↑ Luca 9:62 “Gesù a l’ha rësponduje: “Chionque a dà man a la slòira e peui a varda andaré, a va nen bin pr’ ël Regn ëd Nosgnor”.
↑ Proverbi 26:16 “Ël pìgher as chërd sempe ‘d savèila pì longa che sèt përson-e ch'a rëspondo con sust”.
↑ Ebrèo 13:20-21 “Che ‘l Dé dla pas, ch’a l’ha fàit seurte da ‘n tra ij mòrt Gesù, nòst Signor, ël gran Bërgé dle fèje, grassie al sangh ëd n’aleansa eterna, av fornissa ‘d tut lòn ch’i l’eve da manca per fé soa volontà. Che Nosgnor, për la potensa ‘d Gesù Crist, av fasa porté ‘d frut bondos: lolì a l’é lòn ch’a-j pias. Tuta la glòria a vada a chiel, për ij sécoj dij sécoj. Amen”; Ebrèo 9:17-21 “Un testament a va a l'efet mach cand che col ch'a l'ha falo a l'é mòrt. Antant che col-lì a 'é viv, j'ardité a peudo ancora nen arsèive lòn che 'l testament a stabiliss. A l'é për lòn che fin-a a la prima aleansa, col testament a intrava an vigor con ël versament dël sangh ëd na bestia. Cand che Mosè a l'avia fàit conòsse a tùit ël pòpol minca un dij comandament ëd la Lege, a l'ha ciapà 'l sangh dij bocin e dij boch, ansema a d'eva, e a l'ha fane l'aspersion con ëd lan-a scarlata e con d'ìssop an sël lìber e an su tut ël pòpol. Peui a l'ha dit: "Sto-sì a l'é 'l sangh ch'a conferma l'Aleansa che Nosgnor a l'ha fàit con vojàutri". Ant l'istessa manera, Mosè a l'ha 'dcò fàit l'aspersion ëd sangh an sël tabërnàcol e an su tut lòn ch'a l'avìa dovrà për ël servissi divin”.

[1] Maté 3:7 “Ma cand ch’a vëddìa vàire dij Farisé e dij Saducé ch’a vnisìo ‘dcò lor a fesse batesé, Gioann a l’ha dije: “Rassa ‘d vipre ch’i seve! Chi ch'a l'é ch’a l’ha avisave dë schivié ‘l giudissi ch’a l’é press a rivé?”

[2] Maté 7:13-14: “Intré për la pòrta strèita, përchè a l’é larga la pòrta e spassiosa la stra ch’a men-a a la përdission, e a-i é motobin ëd gent ch’a-i intra. Përchè la pòrta e la stra ch’a men-o a la vita a son ëstrèite e a-i në j’é pòchi ch’a-j treuvo”.

[3] Salm 119:105: “Toa paròla a l’é tanme ‘n ciàir pr’ ij mè pass, la lus ch’am anlùmina la stra anté ch’i marcio”; 2 Pero 1:19 “Ëd pì, i l’oma la paròla profética ch’a l’é dël tut degna ‘d fiusa. I feve bin a dejla da ment coma ch’ i farìe con na lus ch’a fà ‘d ciàir ant un leugh ëscur, fin-a ch’a ven-a la primalba e la stèila matinera as leva an su vòsti cheur”.

[4] Luca 14:26 ““S’i voleve dventé ij mè dissépoj i l'eve da considereme tant important che, an confront, vostra relassion con vòst pare e mare, vòstra fomna e vòstre masnà, vòstri frej e vostre seure, e fin-a vòstra vita, a parèissa n'òdio anvers ëd lor. S’a l’é nen parèj, i peude nen esse ij mè dissépoj”.

[5] Geremìa 20:10 “A-i é tanti ch’a diso d’esse ij mè amis, ma ‘dcò lor a speto mach ch’i fasa ‘d pass fàuss për peui butesse contra ‘d mi e pijesse n’arvangia”.

[6] 2 Corint 4:18 “A l'é për costa rason-sì ch'i vardoma nen tant ai sagrin ch'a peulo vëdd-se ancheuj, ma i fërmoma lë sguard a lòn ch'as peul ancora nen vëdd-se, përchè lòn ch'i vëddoma adess a vnirà bin tòst a la fin, ma lòn che adess i vëddoma nen a durerà për sèmper”.

[7] Luca 15:17 “‘Vàire salarià i é-lo ant la ca ‘d mè pare ch’a l’han ëd pan an bondansa e mi i son sì a meuire 'd fam!”.

[8] 1 Pero 1:4 “I soma stàit destinà a oten-e n’ardità ch’a peul nen vastesse, anflesse o sfaussesse, e ch’a l’é conservà për nojàutri ant ij cej.”

[9] Ebrèo 11:6 “An efet, sensa fede a l’é nen possibil d’esse agradì a Nosgnor, përchè chi s’acòsta a Nosgnor a l’ha da chërde che chiel a esist e ch’a arcompensa coj ch’a lo sërco sincerament”.

[10] Luca 9:62 “Gesù a l’ha rësponduje: “Chionque a dà man a la slòira e peui a varda andaré, a va nen bin pr’ ël Regn ëd Nosgnor”.

[11] Proverbi 26:16 “Ël pìgher as chërd sempe ‘d savèila pì longa che sèt përson-e ch'a rëspondo con sust”.

[12] Ebrèo 13:20-21 “Che ‘l Dé dla pas, ch’a l’ha fàit seurte da ‘n tra ij mòrt Gesù, nòst Signor, ël gran Bërgé dle fèje, grassie al sangh ëd n’aleansa eterna, av fornissa ‘d tut lòn ch’i l’eve da manca per fé soa volontà. Che Nosgnor, për la potensa ‘d Gesù Crist, av fasa porté ‘d frut bondos: lolì a l’é lòn ch’a-j pias. Tuta la glòria a vada a chiel, për ij sécoj dij sécoj. Amen”; Ebrèo 9:17-21 “Un testament a va a l'efet mach cand che col ch'a l'ha falo a l'é mòrt. Antant che col-lì a 'é viv, j'ardité a peudo ancora nen arsèive lòn che 'l testament a stabiliss. A l'é për lòn che fin-a a la prima aleansa, col testament a intrava an vigor con ël versament dël sangh ëd na bestia. Cand che Mosè a l'avia fàit conòsse a tùit ël pòpol minca un dij comandament ëd la Lege, a l'ha ciapà 'l sangh dij bocin e dij boch, ansema a d'eva, e a l'ha fane l'aspersion con ëd lan-a scarlata e con d'ìssop an sël lìber e an su tut ël pòpol. Peui a l'ha dit: "Sto-sì a l'é 'l sangh ch'a conferma l'Aleansa che Nosgnor a l'ha fàit con vojàutri". Ant l'istessa manera, Mosè a l'ha 'dcò fàit l'aspersion ëd sangh an sël tabërnàcol e an su tut lòn ch'a l'avìa dovrà për ël servissi divin”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Document dla fej cristian-a/La Stra dël Pelerin/2 La necessità dë scapess-ne

2. La necessità dë scapess-ne

Nòte