La Bibia piemontèisa/Testament Vej/Re/1Re 13

←1 Rè 12

La Bibia piemontèisa Lìber dij Rè

1 Rè 14→

La Bìbia piemontèisa - 1 Rè 13

1 Rè

13

¹Pròpi antlora^[1], n’òm ëd Dé, un profeta, a l’era portasse da la Giudèa a Betel, antramentre che Geroboam a stasìa an sl'autar a smon-e ‘n sacrifissi. ²Për comand ëd Nosgnor, chiel-sì a l'era butasse a crijé anvers dl'autar: “Autar, autar, ël Signor a dis përparèj: ‘Vardé ch’a-i nasrà un fieul da la famija 'd David, ciamà Giosia, ch’a sacrificherà dzora 'd ti ij sacerdòt midésim ch’a l'avìo smonuje ansima, e d'ancens e d'òss uman a saran brusà dzora 'd ti!”. ³E a l'avìa dane na preuva, an disend: “Costa a l'é la preuva che Nosgnor a l’ha parlà parèj: vardé che l'autar a së s-ciaprà an dòi e la sënner^[2] che a-i é ansima a së sbardlerà për tèra”.

⁴Pen-a che Geroboam a l'ha sentù ël mëssage che 'l profeta a l'avìa dit contra dl'autar ëd Betel, a l'ha pontaje contra soa man an disend: “Ciapé col òm!”. Ma soa man, pontà contra l'òm ëd Dé, a l'é vnùita rèida^[3] e chiel a l'ha pa pì podùla tiré andré^[4]. ⁵Ant ël mentre l’autar a l'era s-ciapasse an dòi e la sënner dël midem autar a l'era spantiasse për tèra: cola-lì a l’era la marca che l'òm ëd Dé a l’avìa fane la predission për comand ëd Nosgnor. ⁶Ël rè a l’ha sùbit dije al profeta: “It në prego, sùplica Nosgnor përché i peussa torna dovré mia man!”. Anlora l'òm ëd Dé, an pregand, a l'ha suplicà Nosgnor e la man dël rè a l'é tornà coma ch’a l'era anans. ⁷Peui ‘l rè a l'ha dije al profeta 'd Dé: “Ven a ca mia për mangé cheicòsa e mi it farai ‘dcò ‘n cadò”. ⁸L'òm ëd Dé, tutun, a l'ha rësponduje al rè: “S’it dovèisse 'dcò deme metà dij tò béni, mi i vnirìa pa con ti, nì i mangerìa o beivrìa an cost leu, ⁹përchè a l'é stame comandà dal Signor: ‘Mangia pa e bèiv nen e për torné a toa ca pija nen la midema stra ch’it l’avìe pijà për rivé lì’”. ¹⁰Përparèj ch’a l'é partiss-ne për n'àutra stra che a l'era pa cola che a l'avìa fàit an rivand a Betel.

¹¹Ore, a Betel, a-i ëstasìa ‘n vej profeta. Ij sò fieuj, cand ch’a son tornà a ca col di-lì, a l’han contaje tut lòn che l'òm ëd Dé a l'avìa fàit a Betel; lor a l'han ëdcò arferije a sò pare le paròle che col-lì a l'avìa dije al rè. ¹²Ël vej profeta a l'ha ciamaje ai fieuj: “Andova l'é andàit?”. E ij sò fieuj a l'han mostraje^[5] la stra che l'òm ëd Dé a l'avìa ciapà, an rivand da la Giudèa. ¹³Chiel a l'ha dije a sò fieuj: “Sléme 'l borich!”. Lor a l'han butaje la sela a l'aso e chiel a l'é montaie ansima ¹⁴e chiel a l’é andass-ne an serca dl’òm ëd Dé. A l’ha peuj trovalo setà sota na rol. A l'ha ciamaje: “Ses-to ti l'òm ëd Dé rivà da la Giudèa?”. A l'ha rësponduje: “A l’é pròpi mi”. ¹⁵Anlora chiel a l’ha dije a l’òm ëd Dé: “Ven a ca mia con mi a mangé un bocon”. ¹⁶Chiel a l'ha rëspondù: “I peus pa vnì con ti. I peudo gnanca mangé o bèive an cost leu^[6], ¹⁷përchè i l'hai arseivù da Nosgnor cost comand: ‘Mangia pa e bèiv nen ambelelà e torna pa për la stra ch'it l'avìe fàit anans”. ¹⁸Chiel-lì a l'ha dije: “I son ëdcò mi un profeta parèj ëd ti; ora, n'àngel a l'ha dime da part ëd Dé: ‘Falo torné con ti a toa ca, përchè a mangia e a bèiva cheicòsa’”. Ma lolì a l’era pa vera. ¹⁹A l’é parèj che ‘l profeta a l’é tornà a Betel con sò vej colega e a l’ha mangià e beivù a soa ca.

²⁰Antramentre che lor a stasìo setà a tàula, ël Signor a l'ha parlaje al profeta ch’a l'avìa fàit torné andaré l'àutr ²¹e chiel a l'ha crijà a l'òm ëd Dé ch’a l'era rivà da la Giudèa: “Nosgnor a dis përparèj: ‘Da già che it ses arvirate al comand dël Signor, it l'has pa scotà l'órdin che a l'avìa date 'l Signor tò Dé, ²²it ses tornà andaré, it l'has mangià e bèivù ambelessì, combin a fussa state comandà ‘d mangé e bèive nen, e bin, cand ch’it saras mòrt, tò còrp a sarà pa sotrà ant la tomba anté ch’a stan ij tò antich”.

²³Parèj, dòp d'avèj mangià e beivù, l'àutr a l'ha slà l'aso për l'òm ëd Dé che a l'avìa fàit torné ²⁴e chiel-sì a l'é partì. Ma un leon a l'ha trovalo për la stra e a l'ha massalo! ²⁵Sò còrp mòrt a l'é rëstà dëstèis an sla stra, antramentre che 'l borich e 'l leon a son restà dacant al cadàver. Ore, cheicadun ch’a passava për là a l'ha vëddù col cadàver dëstendù an sla stra e 'l leon ch’as në stasìa aranda. Anlora lor a son tornass-ne a Betel, andoa ch’a stasìa col vej profeta, e a l’han anformane la gent.

²⁶Savulo ‘dcò chiel ch’a l’avìa, ël profeta che a l'avìa falo artorné, a l'ha dit: “Chiel-lì a l'é n'òm ëd Dé ch’a l'era arvirasse al comand ëd Nosgnor; për sòn ël Signor a l'ha consignàilo al leon, ch’a l’ha tacalo e massalo conform la paròla che Nosgnor a l'avìa dije. ²⁷Peui a l’ha dije ai sò fieuj: “Sléme l'aso”. Cora che a l'han butaje la sela al borich, ²⁸chiel a l'é partì e a l'ha trovà col còrp mòrt dëstèis an sla stra con l'aso e 'l leon ancora lì davsin. Ël leon a l'avìa pa mangiass-lo col òm nì atacà ‘l borich. ²⁹Ël profeta a l'ha piàit ël còrp dl'òm ëd Dé, a l'ha rangialo an sl'aso e a l'é portaslo ant la sità andova ch’a stasìa për piorelo e sotrelo. ³⁰Butà ch’a l’avìa col cadàver an soa pròpia tomba ‘d famija, chiel a l'ha pioralo, an crijand: “Aidemì, car ël mè frel!”.

³¹Dòp che a l'avìa sotralo, a l'ha dije ai fieuj: “Cora che mi i sarai mòrt, vòjàutri 'm sotrereme ant la tomba andova che a l'é stàit butà l'òm ëd Dé; ij mè òss a staran dacant ai sò, ³²përchè ‘l mëssagi che Nosgnor a l’avìa dije ‘d proclamé contra l’autar ch’a-i é a Betel e contra tùit ij santuari pagan ch’a son stàit butà ‘n pé ant le sità dla Samaria, ëd sicur a sarà compì”.

Un profeta a nunsia la fin dla dinastìa ‘d Geroboam

³³Malgré tut lòn ch’a l’era capitaje, Geroboam a l'é tutun pa arpentisse ‘d soa condòta përversa. A l’ha seguità a serne ‘d sacerdòt da la gent dël pòpol. A nominava sacerdòt chëcchessìa ch'a vorèissa pijesse l’ancombensa ‘d serve an coj santuari pagan. ³⁴A j’ero ‘d pecà grev contra Nosgnor ch’a l’han avù mach l’arzultà ‘d porté a la fin la dinastìa ‘d Geroboam e ‘d dëscancelela da la fàcia dla tèra.

Nòte

1. An ebràich ël vers as anandia con la particela הִנֵּה (hinneh), voltà ‘d sòlit coma “Vardé sì”. A l'é un dëspositiv retòrich che a serv a l'autor a feje sente a col che a les n'efet pì dramàtich.
2. Ebràich: "la grassa", visadì l'èivo mës-cià con sënner dl'autar ( דשׁן).
3. An ebràich ël verbo יָבֵשׁ (iavesh) d'ordinari  a descriv j'adoss d'eva tanme bass-fond. Aplicà a na man o a 'n brass a podrìa vorèj dì: vnì rèid o débol. As podrìa 'dcò antërpreté come sesì da paresi.
4. Cfr. Surtìa 30:11-16.
5. Ël TM a les וַיִּרְאוּ (vaijir'u, "lor a l'avìo vëddù") passà  'd la coniugassion Qal ëd רָאָה (ra'ah, "vëdde").
6. Cfr. Levìtich 7:7.