Neuv Sermon Subalpin/A parlava nen tanme j’àutri

A parlava nen tanme j’àutri

A l’é pròpi ‘n piasì dë scoté ij discors ëd përson-e ch’a l’han ëd competensa ant la vita e ch’an giuto d’arzòlve ij nòstri problema. A l’é ‘n piasì dzurtut s’a san parlé bin ëd manera ch’a tira nòst anteresse e “ch’an giuta”. I vorsoma ‘d discors fàit nen mach për “antërtnì a ciance” coma ch’as dis, ma ch’a son fàit ëd ròba da amprende e ch’as fà amprende con piasì. Coj lì a l’ero ij discors ch’a fasìa Nosgnor Gesù Crist: mai paròle veuide ma sèmper d’efet. Scotoma ancheuj lòn ch’a dis l’Evangeli ‘d March an mach doi vers, ch’a parlo ëd coma che Gesù a l’ha comensà sò ministeri pùblich.

“Peui a son intrà a Cafàrnao, e sùbit dòp - a l'era un Saba - intrà ch’a l’era ant la sinagòga, Gesù a dotrinava. E tuti as maravijavo ëd soa dotrin-a, përchè a-j mostrava con grand'autorità, e nen parèj dij magister ëd la Lej” (March 1:21-22).

An ësti doi vers i trovoma Gesù ch’a comensa sò ministeri an Galilèa. As presenta coma ‘n magìster, e a l’é sùbit ciàir che Gesù a l’era nen coma tuti j’àutri. Combin ch’a l’avèissa mai studià da magìster, a mostrava coma ‘n magister, e a l’era ‘l pì brav, con na competensa e na bravura che tuti as na stupìo motobin. A lo fasìa nen com a lo fasìo ij prèive ch’a-i era antlora (che l’evangelista a ciama: ij magìster ëd la lej). Gesù a savìa lòn ch’a disìa a propòsit ëd Nosgnor Dé përché a lo conossìa ‘d prima man.

Cos’é-lo ch’i podoma armarché, bele da sti doi vers?

An prim leu, Gesù a l’avìa na mission da compì e quand ch’a l’é vnuje l’ora ‘d comensela, Gesù a tarda nen a butesse an andi, a perd pa ‘d temp. As àplica con diligensa a l’euvra ch’a l’é stane ciamà. Minca ‘n moment për chiel a l’é bon për nunsié l’Evangeli. La bon-a disposission e la generosità ‘d Gesù as mostra nen mach ant ël provëdde a la bzògna material, ma ‘dcò a la bzògna spiritual dla gent, l’ora che Gesù a-j dëspiega la Paròla ‘d Nosgnor. Lolì a lé antërtant pressios, e fòrsi ancora ‘d pì. Nurisse e nurì con la Paròla arvelà ‘d Nosgnor a l’é essensial, necessari tant coma la sanità e la sostenta dël còrp. I l’oma nen da lasselo da banda o pensé ch’a sia mach quaicòsa ‘d secondari, n’optional, coma ch’as dis an anglèis.

An ëscond leu, che Gesù a vada a fichesse ant la sinagòga ‘d Cafàrnao ant ël dì arzervà a la preghiera a l’é nen për chiel mach na manera ‘d presentesse dëdnans a ‘d gent radunà e feje ‘n discors, coma s’a na dësfrutèissa mach l’ocasion. Për Gesù a l’era sèmper ëstàit important, fin-a da cit, onoré “ël dì ‘d Nosgnor” (che antlora a l’era ‘l Saba) e pijé part con ël pòpol ëd Nosgnor, a soe adunanse. Ël Dì ‘d Nosgnor, an efet, a l’é ‘n dì foravìa, anté che ‘l pòpol dij chërdent as ancontra con Dé (ant la preghiera, an cantand ij Salm, an ëscotand atent la letura e la spiegassion dla Paròla ‘d Nosgnor). Se nojàutri i l’oma l’istess ëspirit ëd Crist, i l’oma da fé l’istess, daspërtut an sia possibil. Ant j’adunanse dla sinagòga, l’ansian ch’a na stasìa a la presidensa, apress la letura dla Paròla, a invitava ij present ch’as na fusso stàit ispirà a felo, d’ausesse e ‘d comenté lìber o apliché la letura biblica dël dì. Gesù a l’era nen “un prèive”, nì në “spessialista ‘d religion”, ma a dovra volonté costa ocasion për adressesse a la gent ch’a-i era lì. Cola-lì a dventerà ‘dcò la costuma dla cesa cristian-a antica. A l’é ciàir che ‘d lolì as peul nen abusesse. A venta che chi ch’a veul parlé an pùblich a parla ‘d manera sensà, giudissiosa. A venta fé tut con órdin e bin, ma l’Apòstol Pàul a dis: “Frej, còsa ch’a l’é da fesse, antlora? Quand ch’i l’eve n’adunansa, che mincadun a-i contribuìssa con lòn ch’a l’ha an cheur: un salm, n’amaestrament, n’arvelassion, n’espression glossolàlica (che n’àutr peui a na daga l’interpretassion), ma che tut as fasa për l’edificassion. S’a l’ha da fesse ‘d glossolalìa, ch’a sio mach doi o al pì tre ch’a parlo, ma nen tuti ansema, e ch’a na sia dàita l’interpretassion ëd lòn ch’a diso. S’a-i é gnun ch’a peussa feje da antèrpret an cola riunion, a l’han da sté ciuto e ch’a parlo parèj a Nosgnor mach an privà” (1 Corint 14:26-28). An tùit ij cas a l’é l’Evangeli ‘d Crist ch’a l’ha da esse predicà, na Paròla ch’a sìa për l’edificassion, e coj ch’a son present a l’han da esse dispòst a arsèivla, cola paròla, e a amprende da chila: “... se përdabon i l'eve scotalo e s'i seve stàit amaestrà da chiel” (Efesian 4:21).

An ters leu, Gesù a predicava nen tanme ij prèive d’antlora con d’arpetission stufiose ‘d paròle mandà a memòria e sensa passion, con dij materiaj “dë sconda man”, ëd prédiche fàite ‘d sitassion dle euvre dij savant, ëd tradission, ëd dësquisission colturaj an s’ ëd detaj dla Lej fàite con ëd moralism ipòcrita. Gesù a dotrin-a “con autorità”, ëd manera autorèivola, coma un ch’a conòss tant la ment ëd Nosgnor për esperiensa ‘d prima man, che la condission uman-a. A lo fa con compassion uman-a e ‘d manera comprensiva për coj ch’a stan a scotelo, ëd manera viva e anteressanta. Bele se Gesù a l’avìa “nen studià” an dë scòle famose, chiel a conòssìa ‘d manera ancreusa tant Nosgnor Dé che la creatura uman-a, soa condission e situassion, e a savìa buté le doi còse an relassion. Cole ‘d Gesù a son pa ‘d paròle “campà për ària”, fàite ‘d formalità e d’arpetission, a son nen “divòte banalità”, ëd prédiche moraj ch’a lasso ‘l temp ch’a treuvo. Gesù a prédica pa con dj’acuse finalisà a fé che la gent as senta colpèivola. Gesù, vera, a stërma nen lòn ch’a l’é ‘l pëccà, ma quand che chiel a lo buta an evidensa, a compania coj ch’a lo sento anvers al përdon e a la varision.

Ëd soens ancheuj, an efet, a së scota con fastidi “le prédiche”, tant ch’as dis “fame nen la prédica” quand ch’i sentoma ‘d romanzin-e moralistiche, ëd rimpròcc, ëd cichèt ch’a giuto nen. Ëd soens as sento ‘dcò mach ëd dësquisission veuide, d’astrassion ch’a l’han bin pòca rilevansa. I l’oma tuti da manca ‘d predicator ch’a sio pien dlë spirit ëd Gesù Crist, d’esperiensa, ëd compassion e comprension, ch’a sio bon a trasmëtte, companié e d’apliché la Paròla ‘d Nosgnor. Pregoma përchè Nosgnor a fasa seurte ‘d predicator parèj ëdcò an nòstra generassion. I l’oma bin da manca ‘d servitor ëd Nosgnor ch’a presento e a dëspiego la Paròla ‘d Nosgnor, cola che Nosgnor Dé an adressa ‘dcò ancheuj.

Preghiera

Nosgnor! I veuj esse diligent a porté anans la vocassion ch’it l’has ciamame a compìla; diligent ant la partecipassion a le adunanse dla comunità cristian-a; diligent an mia pairansa a scoté e amprende; diligent ëd fé part a d’àutri lòn ch’it më mostre. It prego ‘d podèj trové ‘d comunità cristian-e ch’a vivo përdabon lë spirit ëd Crist. Purtròp i le trovoma ‘d ràir ancheuj. Acòrdane un dësvij për che tò pòpol, an costa generassion-sì, a peuda gòde ‘d bon-a nuritura spiritual e ‘d chërse ant la fej e ant l’angagg përsonal. Amen.