Neuv Sermon Subalpin/N'amor parèj ëd chiel

N'amor parèj ëd chiel

Ancheuj as ciancia tant d'amor, ma lòn ch'a l'é l'amor? Lòn ch'a l'avrìa da esse? Mincadun a na dà soa definission përsonal e soens l'amor a dventa mach na scusa, na mascra ch'a stërma bin d'àutr. I l'oma da manca d'un "vocabolari" d'arferiment ch'as peuda fess-ne afidament, ch'an dëspiega lòn ch'a sia l'amor e na daga d'esempi ciàir. Nosgnor Gesù Crist a dis che l'amor a l'é l'essensa dla vera religion, ma për chiel amor a l'é nen na paròla campà për ària: a l'ha 'n contnù bin precis. Vardoma lòn ch'a l'é ant ël pass dël vangel ëd March 12:28-34.

"Antlora un dij magìster ëd la Lej ch’a l’avìa sentì cola discussion e ch’a l’avìa trovà bon-a la rispòsta ‘d Gesù, a l’é avzinasse a chiel e a l’ha ciamaje: “Col ch’a l’é ‘l comandament pì important ch’a-i sìa?”. E Gesù a l’ha rësponduje: “Ël pì important ëd tùit ij comandament a l’é: ‘Scota, Israel, ël Signor, Dé nòst, a l’é l’ùnich Signor. Veule bin a Nosgnor, tò Dé, con tut tò cheur, con tuta toa ànima, con tùit ij tò pensé, e con tuta toa fòrsa. Col-lì a l’é ‘l comandament ël pì important ch’a-i sìa. Lë scond a l’é autërtant important: “Veule bin a j’àutri tanme ti medésim. A-i é gnun d’àutri comandament ch’a sìo pì grand che coj-lì”. Antlora ‘l magìster ëd la Lej a l’ha dije: “It l’has dilo pròpi bin, magister, scond la vrità, che Dé a l'é un e ch’a na j’é pa d’àutri fòra che chiel; e che ‘d vojeje bin con tut ël cheur, con tuta l’inteligensa, con tuta l’ànima, e con tuta la fòrsa, e voleje bin a j’àutri coma noi medésim, a val da pì che tùit j’olocàut e ij sacrifissi”. E Gesù, rendendse cont che col òm a l’avìa bin capì lòn ch’a l’é giust, a l’ha dije: “Ti ‘t ses nen da leugn dël regn ëd Nosgnor”. Apress ëd lòn, gnun a l’ha pì ancalasse a ciameje d'àutr" (March 12:28-34)

Nosgnor Gesù Crist a savìa bin còsa rësponde a coj ch'a vorìo felo casché an quèich trabucèt con soe domande 'd lor, e a podìo nen resistje. Apress d'avèj vinciù na dìsputa con coj dël partì dij Saducé a propòsit dl'arsurression, Gesù a arsèiv na làuda da n'òm ëd n'àutr partì, col dij Farisé. Gesù, contut, a casca gnanca ant ël trabucet ëd pijé partì për l'un o për l'àutr.

Gesù a peul nen classifichesse scond ij criteri 'd cost mond. A peul desse che an certe ròbe Gesù a smija pì a la posission ëd l'un e pa a cola 'd n'àutr, ma a-i sarà sempre 'd diferense an tra chiel e ij partì 'd cost mond. Gesù as lasserà mai fé "sòcio onorari" ëd quèich partì, nì antlora, nì ancheuj. A-i é, për esempi, chi ch'a l'ha parlà d'un "Gesù socialista", ma prové 'd tirelo da na part o da l'àutra a funsion-a mai, as riess mai dël tut a "anchërnelo" precis. Tùit ij tentativ ëd classifiché Gesù (fòra dai cànon ëd l'arvelassion bìblica) a falisso sempre, foravìa che 'd buté an pé n'imàgine fàussa 'd chiel e fé chërde ai bonomeri ch'a sia cola giusta... Dësfruté Gesù për d'anteresse privà a peul nen duré.

Ant ël cas ëd l'episòdi d'ancheuj, Gesù a fà le làude ëd col òm, ch'a l'era bin ëstudià (ma lolì a l'é nen a garansìa 'd comprende lòn ch'a conta ant la vita) përchè a l'avia capì lòn ch'a l'é "ël giuss", l'essensa dla religion biblica, lòn ch'a-j dà valor. L'essensa dla religion biblica a l'é nen fé o pijé part a 'd sirimonie o fé 'd sacrifissi, ma l'amor. Coma Gesù a lo specìfica (e sossì i l'oma bin da specifichelo, përchè 'dcò l'amor a l'é ancheuj bin equivocà) a l'é al midem temp amor (incondissionà e 'd tut cheur) anvers Nosgnor Dé e amor anvers minca na creatura uman-a, ch'a l'é stàita creà a imàgine e smijansa 'd Nosgnor Dé. S'i comprendoma lolì, ëdcò nojàutri i dimostroma cola inteligenza ch'an tirerìa le làude 'd Nosgnor medésim; ëdcò nojàutri i sarìo "nen da leugn dël Regn ëd Nosgnor". Cola sòrt d'amor, con tut ël cheur, con tuta l’inteligensa, con tuta l’ànima, e con tuta la fòrsa, a l'é l'amor ch'an mòstra Gesù Crist e che noi, coma ij sò dissépoj i amprendoma a vive.

Armarcoma 'mbelessì - për nen casché an ëd malintèis - che l'amor che Gesù a na parla e viv, a l'ha nen da fé con lòn ch'a dis l'umanèsim religios d'ancheuj, quand ch'a pretend che tute le religion a sìo j'istesse e ch'a l'abio për sò but l'amor dël pròssim. Butoma ch'a sia vera (ma a l'é nen parèj s'as conòss le vàire religion përdabon) e ch'as peuda an efet volèje bin a j'àutri tanme noi medésim, ma quand ch'as parla ancheuj d'amor as antend l'amor anvers j'àutre përson-e (n'amor "orisontal") e as dësmentia dël tut che 'l prim comandament ëd l'amor a l'ha da fé con col ch'i l'oma d'avèj anvers Nosgnor Dè (n'amor "vertical"). Për Gesù, col amor-lì, n'amor "con tut ël cheur, con tuta l’inteligensa, con tuta l’ànima, e con tuta la fòrsa" a l'ha da vnì al prim pòst! Amor anvers a Nosgnor a veul dì consacrassion antrega 'd nòstra përson-a a Dé, con na fiusa complèta e ubidiensa a soa Paròla. A basta mach lòn për fene capì quant che nojàutri i sio bin da leugn da n'amor parèj e, an efet, a l'é la dimostrassion che tuti nojàutri i soma dël tut përdù, sensa gnun-a speransa 'd podèj sodisfé le condission ëd la religion ëd valor e 'd nòstra salvëssa ùltima. Gnun-e scuse!

Cola lì a l'é la rason, ël motiv, che gnun ëd nojàutri uman, quaj ch'a sio ij nòstri sfòrs, bon-a volontà e giustificassion, i podroma mai daspërnojàutri sodisfé a le condission ëd nòstra salvëssa, e 'l motiv ch'i l'oma da manca d'un ch'an salva, dël Salvator Gesù Crist, l'ùnich ch'a l'abia incarnà complèt, an cost mond, l'amor anvers Dé e anvers j'àutri. A dis la Scritura: "A-i é gnun òm tant giust an sla tèra da fé 'l bin sensa mai peché" (Coelet 7:20).

"Coma ch'a diso le Scriture: "A-i é gnun ch'a sia giust, gnanca un. A-i é gnun ch'a l'abia d'inteligensa, gnun ch'a serca Nosgnor. Tùit a son ësperdusse, tùit ansema a son rendusse dësùtil; a-i é gnun ch'a fasa 'l bin, gnanca un sol. Lòn ch'a seurt da soa gola a fà scheur tanme la fiàira ch'a ven da na tomba doverta. As servo 'd soa lenga për angané. A-i é 'd velen ëd vipra sota ij sò làver. Soa boca a l'é pien-a 'd maledission e d'ameror. Ij sò pé a van lest a spantié 'd sangh. Daspërtut andova ch'a passo, as lasso darera mach ëd dëstrussion e 'd misèria. A san nen andoa ch'a podrio trové la pas. A l'han pròpi gnun timor ëd Dio". A l'é ciàir che la lej a s’àplica mach a coj dont la lèj a l'era dàita, parèj ch'a l'àbio gnun-e scuse e che 'l mond antregh a sia 'rconossù colpèivol dëdnans a Nosgnor. A-i é gnun, an efet, ch'a podrìa fesse diciaré giust da Nosgnor përchè a l'avrìa fàit lòn ch'a la Lej a comanda. La lej an fa mach vëdde vàire ch'i soma ‘d pecator" (Roman 23:10-20).

La rason përchè i l'oma tuti da manca dël Salvator Gesù Crist, a l'è che daspërnojàutri i podrìo mai sodisfé ij criteri 'd giustissia stabilì dal Creator e parèj dësbarassene dal pëccà ch'an ampediss d'amé coma i dovrìo e podrìo. Le Scriture a nunsio ch'a l'é mach Gesù Crist ch'a l'ha compì coma n'òm la giustissia d'amé 'd manera përfeta coma ch'a conven. Cola soa giustissia a l'é 'n tesòr dont ël valor ëd salvëssa chiel a lo peul passé a tuti coj ch'as fido a chiel coma ij sò dissèpoj fedej. La salvëssa 'dnans a Dé a-j ven dàita come don ëd grassia e da col moment, da chiel lor a 'mprendo a voleje bin a Dé e al pròssim coma ch'a conven. A l'é për lòn che 'dcò nojàutri i soma ciamà a 'rnunsié a tute nòstre pretèise e giustificassion për fidesse 'd tut cheur a chiel e da chiel amprende a amé Dé e 'l prossim conform a lòn ch'a diso ij comandament pì grand ch'a-i sio. Gnun-e formalità religiose a podran daspërlor salvene, mach l'euvra che Gesù a l'ha compì an nòst favor.

PREGHIERA

Nosgnor! Mostrame a amé dl'istessa manera ch'it lo fas ti. Ch'a sia an mi la pràtica 'd col amor l'espression ëd mè ringrassiament për lòn ch'it l'has fàit e ch'it fase për mi e për dete la glòria ch'a t'é dovùa Amen.