Neuv Sermon Subalpin/A l’ansëgna dla vita

A l’ansëgna dla vita

La situassion ëd l’umanità a l’é lamentosa. Mòrt e dëstrussion a séguito d’esse “l’istessa mùsica” daspërtut. I-j voroma gnanca pì penseje. An piemontèis as dis “tireje ‘n vel ansima” a quaicòsa për pì nen vëdd-lo. Stërmè le ròbe brute. contut, a ‘rzòlv pa la situassion. Nosgnor Dé, col vel a lo farà svanì, nen për buté j’oror dl’umanità sota la lus dël sol, ma përché coj oror un bel dì a-j saran pì nen! Nosgnor Gesù Crist a dà bataja al pëccà e a la mòrt ch’a n’é la conseguensa ùltima e a la buta an derota. Un bel dì a la farà sparì dël tut, e lolì a sarà ‘n motiv ëd granda gòj: as na vëddo già le primissie ant la vita ‘d coj ch’as fido an chiel. An costa riflession ëd Pasqua i lesoma e comentoma na professìa d’Isaia. Stè a sente.

A l’era granda la furfa ch’a l’avìa arseivù Gesù ‘d Nasaret a Gerusalem an crijand Viva! Tòpa! Osana! an col dì che nojàutri i lo ciamoma La Ramuliva. An Gesù ël pòpol a butava ‘d grande speranse: a l’era për lòn ch’a crijava “Osana!” visadì “Salv-ne!”, “Liber-ne!”. Gesù a l’avrìa bin rëspondù a la susta dla gent, bele se nen dël tut coma lor a chërdìo, e a l’avrìa falo pròpi con ij so patiment, con soa mòrt an sna cros e con soa arsurression, precis coma le professìe antiche a l’avìo nunsialo tanti sécoj prima.

Da cole professìe ancheuj i consideroma cola d’Isaìa, ch’i trovoma al capìtol 25 ëd sò lìber, dal vers 6 al 9. Costa professìa a riva a sò pont pì àut ant l’anunsi ch’a l’é la mòrt medésima ch’a finiss “travondà” da l’euvra dël Crist. An efet, Gesù, an soa përson-a e con coj ch’a-j van dapress, a inàugura, a ‘ncomensa, na neuva sòrt d’esistensa, na neuva manera ‘d vive, ch’a stà pì nen sota l’ansëgna dla mòrt, ma sota l’ansëgna dla vita. Për lòn, a podrìa ‘dcò disse che Gesù a viv e a mostra na “cultura dla vita” an contraposission ëd la “coltura dla mòrt” ch’a l’é ‘l caràter dë sto mond.

Lesoma antlora sto pass e fomje n’esamina.

“Ël Signor ëd l'Univers a prontarà 'n disné gròss an sël mont Sion për tute le nassion dël mond. A sarà 'n disné squisì con ëd bon vin vej e 'd carn soasìa. Ansilà Dé a farà svanì 'l vel ëd sagrin ch'a quata tùit ij pòpoj, l'ombra 'd mòrt ch'a fà scura tuta la tèra. Chiel a travondrà la mòrt për sèmper! Ël Signor Dé a suvrà tute le lerme e a gavrà l’onta 'd Sò pòpol da tuta la tèra. A l'é vera: ël Signor a l'ha nunsialo! An col dì là ël pòpol a proclamrà: ‘Sto-sì a l'é nòstr Dé. I l'oma butà 'n Chiel nòstra speransa e a l'ha salvane! Sto-sì a l'é 'l Signor: i l'oma butà 'n Chiel nòstra speransa. Arlegromse ant la salvëssa che Chiel a l'ha dane!’” (Isaìa 25:6-9).

An prim leugh ës pass a buta an evidensa che Nosgnor Dé, ël Creator dl’Univers, a l’ha tut sota sò contròl e a l’ha dij progèt bin ciàir për ësto mond e për tuti coj ch’a-i stan. Ël mond a l’é pa “scapaje da ‘n man”; ël mond a tira pa anans për asard, ëd na manera che chiel a peussa nen controlela e prevëdd-la. Për ësto mond Nosgnor a l’é formasse ‘d propòsit precis, dij progèt, ch’a l’é sicur ch’as compiran. Chiel a l’é “ël Signor ëd l’univers” o, conform a d’àutre tradussion bìbliche, “ël Signor dle armade”, visadì Col ch’a l’ha ordinà tut lòn ch’a-i é ant l’univers coma s’a fusso ‘d soldà bin ordinà ch’a marcio a sò comand, da le stèjle a j’àtom. An particolar, Nosgnor a l’é fasse ‘d propòsit ëd grassia ch’as compiran për l’euvra dël Crist, precis coma ch’a l’ha arvelaje pr’ ël mojen dij profeta d’Israel.

A l’é parèj che Nosgnor Dé a l’ha prontà, scond la figura dovrà da Isaìa, un disné gròss, un banchèt, un convivi, “un disné squisì con ëd bon vin vej e 'd carn soasìa” (6). Andoa é-lo ch’a l’ha prontalo? “An sël mont Sion”, visadì a Gerusalem. La sità ‘d Gerusalem a l’é stàita e a resta “ël sènter geogràfich” dij propòsit ëd Nosgnor Dé. Chiel a l’ha sernù cola sità, fabricà an sël Mont Sion, përchè a sìa, ant ij sò propòsit etern, “ël teatro” dj’aveniment ij pì amportant dë sto mond - lì e nen da n’àutra banda. An efet, a l’é a Gerusalem ch’as dësvlopa la “stòria dla salvessa” coma la sede ‘d sò pòpol sernù, Israel. E a l’é a Gerusalem ch’a l’é ‘l leugh prestabilì anté ch’as compiss ël sacrifissi ùltim dël Mëssìa, “l'Agnel ëd Nosgnor ch'a leva 'l pecà dal mond” (Gioann 1:29), e ‘l leugh medésim anté ch’as compiran ëdcò j’aveniment dij “dì darié”.

Cola dël “Disné gròss” a l’é n’imàgine ch’i la trovoma soens ant la Bibia. Un “disné gròss” a l’é nen mach sìmbol ëd n’ocasion sossial gioiosa, ma dl’ocasion anté che la vita midéma a ‘rsèiv soa noritura la pì bon-a, bondosa e sostansiosa. A n’ocasion parèj l’anvit a l’é smonù “a tute le nassion dël mond”, a tùit ij pòpoj. Un “disné gròss” dë sta sòrt-sì a l’é rapresentà ant la Sin-a ‘d Pasqua, che Gesù a organisa ansem ai sò Dódes. Gesù a dis: “I son mi 'l pan ch'a dà la vita e ch'a l'é calà giù dal cél. Se quaidun a mangia dë sto pan-sì, a vivrà për sèmper; e 'l pan ch'i darai a l'é la mia carn për la vita dël mond” (Gioann 6:51). Gesù a nuriss la vita uman-a coma ch’a lo peul fé gnanca ‘l mangé ‘l pì sostansios ch’a-i sio.

La professìa d’Isaìa, peuj, a dis: “Ansilà Dé a farà svanì 'l vel ëd sagrin ch'a quata tùit ij pòpoj, l'ombra 'd mòrt ch'a fà scura tuta la tèra”. La situassion ëd l’umanità a l’é lamentosa. Mòrt e dëstrussion a séguito d’esse “l’istessa mùsica” daspërtut. I-j vorsoma gnanca pì penseje. Am italian as dis “stendiamo un pietoso velo” an sla situassion dl’umanità. A l’é tròp brut da vardesse, l’istess che certe imàgin an FaceBook ch’a son panà ‘d propòsit përchè an farìo impression si soma sensibij, antlora FaceBook a dis: It avisoma che s’it veule vardeje coste imàgin at podrìo dësturbete. An piemontèis as dis “tireje ‘n vel ansima” a quaicòsa për pì nen penseje. Stërmè le ròbe brute. contut, a ‘rzòlv pa la situassion. Nosgnor, col vel a lo farà svanì, nen për buté j’oror dl’umanità sota la lus dël sol, ma përché coj oror un bel dì a-j saran pì nen: Gesù, ansema a coj ch’a-j van dapress, a dà bataja al pëccà e a la mòrt ch’a n’é la conseguensa ùltima e a la buta an derota, a la farà sparì dël tut, e lolì a sarà ‘n motiv ëd granda gòj: as na vëddo già le primissie ant la vita ‘d coj ch’as fido an chiel. Col “vel” a sarà gavà: a-i sarà pì nen la mòrt përché la situassion, grassie a chiel, a l’é stàita trasformà, cangià. A-i sarà pì nen ël deul, ma argiojissansa, pì nen ed digiun trist, ma ‘n “disné gròss” con pro da mangé. Chiel a farà svanì ‘l vel e la coverta, l’istess che le binde ch’a l’ero stàite butà al còrp mòrt ëd Gesù a son ëstàite trovà, ant ël dì ‘d Pasqua, dobià da banda. A j’ero pì nen da manca, përchè Gesù a l’é arsussità dai mòrt.

La vita a l’é torna surtìa. Na realità diversa da cola ch’i conossoma nojàutri a l’é nassùa ch’a l’ha “travondà” la mòrt. Gesù a l’é arsussità tanme la primissia ‘d na neuva creassion. Gesù a l’é, an efet, coma ch’a dis la Bibia, “ël prim-génit ëd coj ch'a arsussito dai mòrt” (Colossèis 1:18). Gesù a l’é ‘l prim e as tira dapress un pòpol ëd dissépoj, ëd gent ch’a chërd an chiel, ch’as fida a chiel. Da chiel, an ësto mond, lor as ancamin-o a ‘mprende lòn ch’a veul di “la coltura dla vita” e a la fin a pijeran part con chiel a l’arsurression dai mòrt, a n’esistensa diversa da cola ch’i conossoma ancheuj. Ël profeta Isaia, chiel medésim, a lo dis quai càpitol pì anans: “Nosgnor! Ch’a vivo ij tò mòrt! Ch’a ‘rsussito da soe tombe! Dësvijeve e crijé ‘d gòj, vojàutri ch’i steve dëstèis ant la póer! Përchè i vivreve tanme ‘d piante mojà da la rosà dla matin, e ‘l pais dj’ombre a farà seurte ij sò spirit mòrt” (Isaia 26:19).

Pròpi parèj: coma ch’a dis ël vers ch’a ven dòp: “Chiel a travondrà la mòrt për sèmper! Ël Signor Dé a suvrà tute le lerme e a gavrà l’onta 'd Sò pòpol da tuta la tèra. A l'é vera: ël Signor a l'ha nunsialo!” (8). Na gran consolassion, nen vera? Gesù medésim a promët ëd mandé ai sò dissépoj “ël Consolator”. A dis: “Ma quand ël Consolator a sarà vnù, lë Spirit ëd la vrità ch'a ven dal Pare e che mi iv mandrai da part ëd mè Pare, a sarà chiel ch'a farà da testimòni an mè favor” (Gioann 15:26).

Ij dissépoj ëd Gesù, abatù e pien ëd vërgogna, dòp la mòrt ëd Gesù, a l’ero stërmasse përchè a pensavo che ‘l moviment cristian a fussa stàit crasà për sèmper, che tut a fossa fini ant na bola ‘d savon. A sarìa nen ëstàit parèj. Lor a l’avrìo ancontrà Gesù arsussità e con granda determinassion a sarìo partì për ël mond për testimonié na “cultura dla vita”, sustnì dla la certëssa dl’arsurression dai mòrt. Pì ‘d lòn, “Ël Signor Dé (...) a gavrà l’onta 'd Sò pòpol da tuta la tèra”. A l’é vera che ij pecator, arviros a Nosgnor e a soe lej moraj, soens a l’han gnun-a onta ‘d lòn ch’a fan e a na son fin-a orgojos, ma ‘l pëccà a resta na macia ch’a scuncia e ambrutiss l’umanità. A l’é n’onta përchè l’umanità a l’era destinà a bin d’àutr, smijanta coma ch’a l’era stàita creà a la santità ‘d Nosgnor. Gavé vìa cola macia, cola onta, a l’é n’at ëd grassia che Nosgnor a l’é proponusse për tanti òm e fomne dël mond, e ‘l profeta Isaia a lo arvela chiel medésim an ësto capìtol: “Nosgnor! It ses mè Dé, i t'esaltrai con ëd làude e i proclamrai tò nòm: ti 't fase d'euvre maravijose! It l'has progetaje tant temp fa e adess it l'has compije” (Isaia 25:1).

I podoma, antlora, bin dì, coma ch’a dis l’ùltim vers ëd ël test d’ancheuj: “An col dì là ël pòpol a proclamrà: ‘Sto-sì a l'é nòstr Dé. I l'oma butà 'n Chiel nòstra speransa e a l'ha salvane! Sto-sì a l'é 'l Signor: i l'oma butà 'n Chiel nòstra speransa. Arlegromse ant la salvëssa che Chiel a l'ha dane!’" (9).

Gesù, arsussità dai mòrt, a doverta a sò pòpol (coj ch’a-j son fedej) ëd neuve dimension ëd la realità e a-j ciama a d’ess-ne testimoni ancheuj. Ij cristian a son ciamà a rende testimoniansa ancheuj ëd lòn ch’a veul dì na “coltura dla vita” an contraposission a la “coltura dla mòrt” ch’a dòmina ancheuj.

Che Nosgnor Dé av daga ‘d conòsse sèmper mej Gesù Crist e dë steje dapress. Chiel a l’é l l’Arsussità, ël Signor dla vita. Iv lasso costa benedission, pijà dal lìber ëd l’Arvelassion: “Grassia a vojàutri e pas da Nosgnor - col ch’a l'é, ch’a l'era e che a l’ha da vnì … e da part ëd Gesù Crist, ch'a l'é ‘l testimòni fedel, ël prìm a d’esse arsussità dai mòrt, ël Rè dij re dla tera. Chiel, ch'an veul bìn e a l'ha liberane dai nòstri pëccà grassie a sò sangh vërsà, e ch'a l'ha fàit ëd noiàutri un regn ëd sacerdòt, al servissi 'd Nosgnor, sò Pare, a chiel a sia la glòria e la potensa pr'ij sécolj dij sécoj. Amen.” (Arvelassion 1:4-8).