La Bibia piemontèisa/Testament Vej/Proverbi/Proverbi 6

←Proverbi 5

La Bibia piemontèisa Provèrbi

Proverbi 7→

La Bìbia piemontèisa - Proverbi 06

Provèrbi

6

Avertiment a chi ch’as rend garant

¹Mè fieul! S’it ses fate garant d’un débit d’un tò amis, o s’it l’has acordate ‘d fé na fidejussion an favor ëd në strangé - ²s’it ses pijate an tràpola daspërtì an fasend n’acòrd ëd cola sòrt-lì e a l’han ciapate për motiv ëd toe paròle; ³antlora scota mè consèj: dësangagg-te, përchè it ses butate ant le man ëd n’àutr ch’a podrìa avèj gnun-a misericòrdia ‘d ti. Dësmentia tò orgheuj e và a ciamèje dë scancelé tò nòm da la lista dij debitor. ⁴Armanda pa la còsa: falo sùbit^[1]! Pijte gnun arpòs fin tant che ti ‘t lo fase. ⁵Salv-te tanme la gasela dal cassador o tanme n’osel da 'l bers.

Ël plandron e la furmija

⁶Amprende la lession ëd le furmije, vojàutri ij plandron! Amprende da lòn ch’a fan e dventé savi! ⁷Combin ch’a l’abio për feje travajé gnun comandant, nì capësquadra, nì padron, ⁸as dan fòrt da fé për tuta l’istà e a ‘mbaron-o ‘d nuritura për l’invern. ⁹Vojàutri, contut, gargh coma ch'i seve, fin-a a cand i seguitereve a deurme? Cand ch'iv dësviereve? ¹⁰Deurmoma ‘ncora ‘n pò… Sugnocoma ancora ‘n pò… Stoma ancora ‘n pò con ij brass consert pr’ arposé… ¹¹Bin tòst, contut, la miseria, ch’av ëstasìa a l’avàit, av sauterà a còl tanme ‘d brigant; la scarsëssa av atacherà tanme ‘d bandì armà^[2].

Ritrat ëd na canaja

¹²Lòn ch’a jë smija la gent sensa valor e le canaje? A van an gir a dì sèmper ëd busiardarie. ¹³Për angané a fan ëd signaj an sghiciand l’euj, bogiand ël pé o con ij dij. ¹⁴Ij sò cheur përvers a complòto ‘d fé ‘d mal e sèmper a pròvoco ‘d ciacòt. ¹⁵Tut ant un moment, contut, a saran ruinà, fàit a tòch sensa gnun-a speransa d'arsanì.

Lòn che Nosgnor a l’ha an ghignon

¹⁶A-i é ses còse che Nosgnor a l’ha ‘n ghignon - nò, a-i në j’é set ëd còse che chiel a detesta: ¹⁷d’euj da sfacià, na lenga ch’a dis ëd busiardarìe, ëd man ch’a masso ij nossent, ¹⁸ëd cheur ch’a complòto ‘l mal, ëd pé ch’a coro a fé lòn ch’a va nen bin, ¹⁹ëd testimòni fàuss ch’a conto ‘d bale, ëd gent ch’a sëmna la dëscòrdia ant na famija.

Contra l’adulteri

²⁰Mè fieul! Osserva lòn ch’at comanda tò pare e j’istrussion ëd toa mare tnìje bin da cont^[3]. ²¹Soe paròle ‘d lor anvlùp-tje sèmper al cheur, pend-tje al còl tanme na colan-a. ²²Cand ch’it marce at faran da guida, cand ch’it deurme a vijeran dzora ‘d ti; cand ch’it dësvije, at parleran^[4]. ²³Ij sò amaestrament a son tanme na lampia ‘nt lë scur e soe istrussion a son un ciàir; cand che lor at fan ëd coression a l’é për fete marcé an sël senté dla vita.

²⁴Ij sò amaestrament at guarderan da la fomna maléfica, da la lenga ‘d sucher^[5] ëd la sedutriss. ²⁵Che tò cheur a susta pa soa blëssa; lass-te nen ciapé dai sò sguard anciarmant^[6]. ²⁶An càusa ‘d na meretris l’òm a podrìa tombé an misèria^[7], ma ‘l pressi ch’at farìa paghé la fomna marià a podrìa esse toa vita midema. ²⁷Se cheidun as pijèissa ‘n feu an fàuda, brusarìa-lo pa nen soa vestimenta? ²⁸Se cheidun a marcèissa dëscàuss an sla brasa, as bruserìa-lo pa nen ij pé? ²⁹L’istess a l’é ‘d n’òm ch’a va a cogesse con la fomna ‘d n’àutr, a l’é sicur ch’a podrìa pa ëscapé da sò castigh. ³⁰As podrìo trové dë scuse për un ch’a và a robé për nen meuire ‘d fam. ³¹S’a lo ciapo, contut, a l’avrà da paghé set vire ‘d pì lòn ch’a l’ha robà, bele s’a l’avèissa da vende tut lòn ch’a l’ha antëcà. ³²Ma chi ch’a comëtt n’adulteri a l’é pròpi ‘n fòl, a l’é tanme un ch’a va a massesse. ³³A ‘rseivrà mach ëd barotà e d’angiùrie; soa onta a sarà mai dëscancelà. ³⁴A l’avrà da fé ij cont con la furia d’un marì gelos ch’a l’avrà gnun-a pietà ‘d chiel cand ch’as na pijerà l’arvangia. ³⁵Chiel a acetrà gnun risarciment, nì a sarà sodisfàit ëd qualsëssìa ‘ndenis ch’it podrìe ufrije.

Nòte

1. Let. “Lassa nen che ij tò euj as andurmisso”.
2. Cfr. Proverbi 24:33-34.
3. O “arfuda nen”.
4. It në faras oget ëd meditassion.
5. O  “seulìa”.
6. O “da soe parpèile”.
7. O “a ciamé ‘n tòch ëd pan”.