Neuv Sermon Subalpin/S'it na ses tributari paghje ij tribùt

S'it na ses tributari paghje ij tribùt!

As pago nen volenté le taje, dzortut quand ch'a son tròpe e ingiuste. Ël sistema a peul esse riformà, ma 'l prinsipi a resta: s'i vorsoma gòde 'd servissi, i l'oma da arconòssje nòstra contribussion a col ch'a-j forniss. A peul esse lë Stat, ma a l'é dzortut Nosgnor Dé ch'an dà la vita e tut lòn ch'an serv. Vàire ch'a son coj ch'a l'arconòsso e a-j rendo lòn ch'an ciama? A l'é lòn ch'a vorìa dì Nosgnor Gesù Crist quand ch'a disìa: "deje a César lòn ch’a l’é ‘d César e a Dé lòn ch’a l’é ‘d Dé". Vardoma mej March 12:13-17.

Ël tribut dl’imperador. "Pì tard, a l’han mandaje a Gesù quaidun dij Farisé e ‘d coj ch’a sustnìo Eròde për felo casché ant un trabucet fasendje dì quaicòsa d’arzigos ch’a podèissa dventé ‘n rampin për felo aresté. A l’han donca dije: “Magìster, i savoma ch’it ses n’òm sincer ch’a dis la vrità sensa vardé gnun an facia, dagià ch’it fase gnun-a distinsion ëd përson-e, ma ti ‘t mostre përdabon la via ‘d Nosgnor. Dine ‘n pò: E-lo permes ëd paghé ‘l tribut a l’imperator o nò? I l’oma da paghelo o i l’oma nen da paghelo?”. Gesù, ch’a vëdìa bin ch’a j’ero ‘d gent fàussa, a l’ha replicaje: “Përchè veuleve buteme a la preuva? Porteme un dné për ch’i lo vëdda”. E a l’han presentajlo. Antlora a l’ha dije: “Ëd chi é-la sta figura e st’iscrission?”. A l’han rësponduje: “Ëd César”. E Gesù a l’ha dije: “Bin, antlora, deje a César lòn ch’a l’é ‘d César e a Dé lòn ch’a l’é ‘d Dé”. La rispòsta ch’a l’ha daje Gesù a l’ha faje sté sensa paròle" (March 12:13-17).

Com i l'oma vëddù an la riflession passà, Gesù a l'é n'òm sincer, ch'a dis la vrità "sensa vardé gnun an fàcia", com as dis, visadì, ch'a fà gnun-e diferense 'n tra le përson-e: quand a l'ha da dì quaicòs a la lo dis, a-i n'anfà gnente chi ch'a l'abia 'dnans. "ti ‘t mostre përdabon la via ‘d Nosgnor" conform a vrità. Tuti a lo arconossìo - a l'era nen n'ironìa - amis e nemis.

Ij sò nemis a savìo che Gesù a l'avìa pa tëmma 'd lor. Dnans a j'autorità chiel a l'era nen un bërlichin compiasent. Gesù a disìa la vrità bele s'a l'avèissa nen convenije dila. Gesù a l'era na përson-a lìbera. Tanti Farisé e ‘d coj ch’a sustnìo Eròde (ch'a l'ero 'd servidor dël podèj costituì e ch'a-j fasìa gnun-a gen-a s'a crasava la gent, ansi, as n'avantagiavo) a l'ero invidios ëd Gesù për soa libertà.

Pì 'd lòn, coma Gesù a l'era, lòn ch'a disìa, a-j fasìa rimòrde la cossiensa e lolì lor a podìo pa soportelo. A l'é për lòn che a vorìo danegelo, o fé an manera che chiel as danegèissa da sol. An cost' ocasion a l'avìo ciamaje s'a fussa giust o nò paghé le taje, ij tribùt, che la gent a l'era obligà a paghé a la potensa forestera ch'a-j dominava. A l'era na domanda-trabucèt. S'a l'avèissa dit che sì, Gesù a sarìa passà da colaborassionista dj'ocupant roman e la gent a l'avrìa avulo an ghignon: s'a l'avèissa dìt che 'd nò, a l'avrìa podù esse acusà d'esse un soversiv, un rivolussionari. Gesù, contut a l'era nì l'un nì l'àutr.

Gesù a fà sò rasonament parèj: Chi ch'a l'era 'l padron, l'organisator dël sistema econòmich ch'a l'era stàit amponù a cola nassion? A l'era 'l govern ëd Roma. J'Israelita a dovravo bin la moneda ch'a l'era stàita butà an sircolassion - con l'ecession dj'afé dël templ. As n'avantagiavo. Donca bin, che lor a "dèisso andré" a l'imperator ëd Roma, César, lòn che chiel a-j ciamava 'd restitussion. Bin o mal, lor a fasìo part dël "sistema imperi roman" e a na godìo 'dcò ij vantagi. Ëd vantagi 'd fé part ëd col imperi a-i na j'ero bin: Roma a l'era nen mach un craseur, ma a l'era n'organissassion social e econòmica ch'a funsionava bin, e peui, ij Roman a 'rcompensavo 'dcò coj ch'a-j sërvìo. Parèj, a l'é coma se Gesù a l'avèissa dit ai sò aversari: "S'iv fase part dël sistema e iv na profite, a l'é bin giust fé 'dcò lòn ch'av ciama 'd fé, visadì, paghene le taje, ij tribùt. S'av pias nen, andevne an d'àutri pòst, an d'àutre nassion ch'a na son libere, ma critiché nen col sistema s'iv na godeve ij vantagi" - coma ch'a fasìo ij Farisé e coj ch'a sustnìo 'l rè Eròde, ch'a l'era 'n buracio an man dij Roman. Ël prinsìpi a l'é: S'it na seve tributari paghevje ij tribùt! Decide vojàutri se lolì a l'é giust!

Ël fàit a l'é che lor a l'ero pa mach tributari dl'imperator roman ma, ancora pì amportant, "tributari" 'd Nosgnor Dé. A-i é 'n "sistema" che lor a na fasìo 'dcò part, visadì col dë sto mond, che Nosgnor Dé a n'é padron e che lor a na gòdìo tùit ij benefissi. Lòn ch'a fasìo lor për deje a Dé lòn ch’a l’é ‘d Dé? An che manera lor a dasìo la contribussion ch'a l'é da deje a Nosgnor Dé, e ch'a n'é sò dirit? An che manera lor a dasìo soa contribussion ëd lor al Regn ëd Nosgnor, ch'a disìo 'd fene part? Ij Farisé e j'Erodian a fasìo part (bin o mal) dël pòpol ëd Nosgnor, a na godìo tuti ij benefissi. An che manera ch'as na dimostravo arconossent? Avrìo-ne podù dì ch'a rendìo a Nosgnor lòn ch'a l'era 'l sò, pròpi quandi lor a 'rfudavo Gesù, ël Fieul ëd Nosgnor? An efet, nen mach lor, a Gesù, a j'arnegavo la fiusa e l'ubidiensa ch'a l'avrìo dovù deje, ma fin-a a sercavo 'd buteje dëdnans ëd trabucèt, ëd dësbarasses-ne, ëd masselo! S'i voleve pa rendje a Nosgnor lòn ch'a l'é 'l sò, seurte da cost mond!

L'istess discors a val per nojàutri a vàire livej. I podoma bin critiché l'organissassion ch'i na foma part, sia cola dlë Stat che dla Gesia, e fé 'd lamente an sla qualità dij servissi ch'an rend, ma, s'i na foma part, s'i na soma ij tributari, s'i n'acetoma e dovroma 'l sistema, i dovoma 'dcò deje nòstra contribussion, nòst tribùt, i l'oma da fé nòstra part për sostnilo, e nen mach pretende d'avèjne 'd vantagi. Da lì i podoma nen ëscapé: s'i godoma dij benefissi d'un sistema, ëd n'organissassion, i l'oma da rendje lòn ch'an ciama. S'i vorsoma nen felo, i dovoma seurte da col "sistema"!

Sossì a veul nen dì ch'as peuda pa critiché l'istitussion o serché 'd cangiela ('d manera legìtima). Se ij tribut, le taje, a son tròp àute, nòstra rësposta a peul nen esse "passé a l'ilegalità", dventé negligent, "fé ij furb" e trové la manera 'd nen pagheje. Nò, i l'oma da dovré tuti ij mojen legaj përchè tut a peuda dventé conform a giustissia e ch'a sio rispetà ij nòstri dirit. Dësnò i l'avrìo bin da "deje le dimission", parte...

L'istess a val për lòn ch'a riguarda Nosgnor Dé. Nojàutri tuti i vivoma ant ël mond che Nosgnor Dé a n'é padron. Ël mond a l'é 'l sò e nojàutri i na godoma tùit ij benefissi. "An efet, da chiel i l’oma la vita, i foma lòn ch’i foma, e i l’oma nòstra esistensa medésima" (At 17:28). Lòn ch'i fom-ne për "pagheje" lòn ch'a jë speta për dirit? Magara i foma 'dcò part ëd na gesìa: cola ch'a l'é la contribussion ch'i-j doma? Vàire ch'a son coj ch'a robo a Nosgnor lòn ch'a sarìa 'l sò për dirit? La Paròla 'd Nosgnor a dis: "Fòrse che n’òm a peudrìa derobé Nosgnor? Ora, vojàutri im derobe! Voi i dise: “An còsa ch’i l’oma derobate?”. Ant le décime e ant le primissie ch’am son dovùe! "

(Malachìa 3:8). Parèj, i l'oma da vardé bin s'as conven-a "dé le dimission" dal Regn ëd Nosgnor. Se, contut, i godoma 'd dò benefissi i podoma nen tiresse andaré e nen compì nòstre responsabilità.

PREGHIERA

Nosgnor! It diso grassie pr' ij benefissi ch'i arsèivo da la società ch'i na faso part, coma 'dcò, dzortut, ëd fé part ëd tò Regn. Ch'i l'abia mai da tireme andré quand ch'as trata 'd dé la giusta contribussion ch'a l'é ciamame, për "deje a César lòn ch’a l’é ‘d César e a Dé lòn ch’a l’é ‘d Dé". Amen.