Neuv Sermon Subalpin/Monté con Gesù a Gerusalem a l'é pitost malfé

Monté con Gesù a Gerusalem a l'é pitost malfé, pura...

A-i é 'd coj che, con baldansa, a l'han gnun-a tëmma 'd fichesse ant ëd situassion arzigose. La pì part ëd nojàutri, contut, i soma nen parèj: i soma nen an tra 'd coj ch'a son dispòst a tachesse a na còrda e scalé 'd montagne... La determinassion ed Gesù a monté a Gerusalem a dëstorna ij sò dissépoj, ch'a san bin che lolì' a sarìa stàit butesse a pòsta ant ij pastiss. Pura a-j ten-o dré përchè a san che 'd Gesù as peul fidess-ne: chiel a sa lòn ch'a fà. Considerom-ne la situassion com i la trovoma ant ël vangel ëd March 10:32-34.

"Mentre ch'a j'ero an marcia an sla stra ch'a montava a Gerusalem e che Gesù a andasìa dëdnans a lor, tùit a na j'ero stupì, ma coj ch'a lo seguitavo a l'avìo pàu. A l'é antlora che Gesù a l'ha 'ncora pijà ij dòdes da banda e a l'é butasse a dije lòn ch'a l'avìa da capité: "Vardé, i montoma a Gerusalem e 'l Fieul ëd l'Òm a sarà consegnà ai grand sacerdòt e ai magister dla Lej. A lo condanran a mòrt e a lo daran ant le man dij pagan. A-j faran lë schergne, a-j scraceran an facia, a-j daran dël foèt, e peui a lo faran meuire, ma 'l ters dì chiel a arsussitrà" (March 10:32-34).

Gesù as anandia 'd monté a Gerusalem. A l'era nen na montà rudìa. La sità as trovava an sna colin-a e a j'ero bin dë stra. Da la mira fìsica a l'era nen malfé da riveje. Për Gesù a l'era malfé për n'àutra rason, përchè ch'a savìa bin lòn ch'a sarìa capitaje na vòta ch'a-i fussa rivà. A l'é parèj che monté a Gerusalem për chiel a l'era pes che dé la scalada a na montagna 'rzigosa, pien-a 'd dificoltà e 'd perìcoj. A l'era com andé a fichesse ant la boca d'un lion: a l'era tanme "un suissidi", An efet, a Gerusalem, a j'ero bin piassasse coj ch'as disìo "ij cap dël pòpol", la classa polìtica e religiosa ch'a dominava la nassion, "le autorità", e lor, a Gesù, a l'avìo an ghignon, ansi, a l'avìo fàit fin-a dij complòt për liberess-ne, se mach a l'avèisso podù buteje le man adòss. Gesù lor a lo consideravo na mnassa për sò podèj ëd lor.

Gesù, contut, a va anans arsolù e decis. Gnun a l'avrìa podulo përsuade d'arnunsieje. Parèj a-j van dapress, sagrinà e pien ëd tëmma, ij sò dissépoj. Për la tersa vòlta Gesù a-j preanunsia ch'a l'avrìo ciapalo e sugetalo a 'd patiment grev, e ch'a l'avrìo falo massé. Adess ij sò dissépoj a l'avrìo pì nen podù dije 'd nen avèj capì. A l'avia pa dijlo për ësbaj mach na vòlta.

A l'é ciair che Gesù e ij sò dissépoj a 'ndasìo pa a Gerusalem për visché la mëccia 'd n'arvolussion. Vera, a sarìa stàita na rivolussion, ma nen ëd la sòrt ch'a pensavo lor. Lor a son dzarmà e "disorganisà". Gnente a l'era stàit prontà për n'arvira e gnun-e trupe aleà a sarìo vnùite për giuteje. J'er-la fòrse pronta për chiel na legion d'àngej? A un ch'a sarìa stàit pront a dësfende Gesù con la spa, chiel a l'avìa dije: "Chërdes-to ch’i peudrìa nen adess preghé mè Pare, ch’am darìa sùbit pì ‘d dódes legion d’angej? Ma coma sario-ne compìe le Scriture ch’a fan la dëscrission ëd lòn ch’a l’ha da rivé adess?” (Maté 26:53). Da coma Gesù a-j parla ai sò dissépoj, le còse a sarìo pa arzolvuss pr' ël bin. Ël sens ëd lòn che Gesù a l'avrìa fàit a seguitava antlora a scapeje.

Lòn che pì a-j dëstornava a l'era l'anunsi, apress ëd soa mòrt, ëd n'arsurression. A l'avìo mai sentila na ròba parèj, a-j fasìa gnun sens. Vera, coma ch'as fà a chërde a quaicòsa ch'a l'era mai capitaje prima e ch'a n'avìo gnun' esperiensa, nì lor, nì d'àutri? Ëd n'arsurression a l'avìo bin parlane ij profeta antich e mach con ëd figure ëd dificil antërpretassion. Dl'arsurression ij dissépoj ëd Gesù a l'avìo avune n'anticipassion an lòn ch'a l'avìo vëddù an sël mont ëd la trasfigurassion, ma col-lì per lor a l'era stàit squasi un seugn. Ëd pì, lor a j'ero bin ëstàit testimoni ëd la potensa 'd Gesù an soe euvre 'd varision e fin-a 'd n'arsurression. As sa, contut, vàire che la mentalità uman-a a riessa sèmper a "rasionalisé" tut, a dé d'interpretassion dij fàit ëd la realità mach an sla base dj'esperiense passà. S'i vorsoma comprende Gesù, contut, lolì a lo podoma nen fé përchè con Gesù tut a l'é ùnich, sensa precedent. I podoma pa pretende dë dëspieghelo dël tut. Mach dòp, apress, l'esperiensa dl'arsurression e sota sò ciàir, ëd manera retrospetiva, ij dissépoj ëd Gesù a l'avrìo capì 'l sens ëd lòn ch'a l'era capitaje, e nen prima. L'istess a l'é për nojàutri.

Lòn ch'i l'oma da fé, antlora? I l'oma da seguité, bele se antërdoà e con tanta esitassion, a deje fiusa. Gesù a sà lòn ch'a fà e a dis. Sossì a val ëdcò per nojàutri: la realità 'd tut lòn ch'a riguarda Gesù 'd Nasaret soens a va dëdlà 'd tute nòstre esperiense passà. I podoma nen "lese" Gesù sota cola lus. Ant ël liber ëd l'Arvelassion i trovoma scrit: "E col ch'a l'era astà an sël tròno a l'ha dìt: 'Vardé: i faso che tut a sia neuv'. E a l'ha dime: 'Scriv ëste paròle: përch’ a son sicure e vere'" (Arvelassion 21:5). Lòn ch'a capiterà-lo quand ch'i l'avroma da meuire? Coma sarà-lo 'l neuv cél e la neuva tèra? A l'é malfé da imaginesse. Pretende 'd felo a l'é da fòj. I deuvoma deje fiusa. Gesù a l'ha mai tradì la fiusa 'd coj ch'a-j la dasìo. As capiss che as peul bin avèj tëmma e esse sagrinà tanme coj dissépoj. Lor, però, a l'han seguità a 'ndeje dapress, a van anans con chiel. Vera ch'a-i é d'autri ch'as artiro e ch'a-j van pi nen dapress. A son nen dispòst a 'ndè con Gesù fin-a a la cros. Lor no, ij dissépoj fedej, a séguito a 'ndé anans, a monté a Gerusalem, con chiel, bele s'a l'é arzigos, s'a fà tëmma. A-j dan fiusa. L'istess i l'oma da fé 'dcò nojàutri, ëdcò an tra j'incertësse dla vita.

PREGHIERA

Nosgnor Dé! La vita cristian-a coerenta a l'é sensa dubi 'n vieul malfé d'andeje dré e ch'a monta. Soens am ciapa la tëmma e l'incertëssa. Soens am parëss ed podèila pi nen fé, che le fòrse am falisso, o pes, che da 'n moment a l'àutr la còrda a së sciapa, o 'n roch am casca 'n testa e mi i casco 'nt un chërvass, la già al fond e i vado mach a sfraceleme. Sagrinà e tëmros, contut, tanme ij dissépoj fedej ëd Gesù, mi i vado anans, e a-j dago fiusa. Mach giutme, it na prego. Amen.