Neuv Sermon Subalpin/Che 'd brute figure

Che 'd brute figure!

El basin ipòcrita 'd Giuda ch'a tradiss Gesù... ij dissépol ch'a scapo... un giovnòt ch'a riva 'nt ël Getsemani mach për vardé lë spetacol dij patiment ëd Gesù... ël vangel an dà n'ilustrassion bin realìstica dl'umanità. Malgré tut, a-i é dë speransa. Lesoma lòn ch'an dis l'evangeli ancheuj.

Ël tradiment e l'arest ëd Gesù. "E sùbit, mentre ch'a parlava 'ncora, Giuda, un dij Dòdes, a l'é vnù, e con chiel na gran tropa armà dë spa e 'd baston. A l'ero stàit mandà dai cap dij sacerdòt, dai magister ëd la Lej e da j'ansian. Ora, col ch'a lo tradìa, a l'avìa daje 'n segn, disand: 'Col ch'i darai un basin ëd salùt a l'é col ch'i l'eve da aresté: ciapelo e portelo via bin guardà'". Donca, quand ch'a l'é vnù, a l'é avzinasse sùbit a chiel e a l'ha dije: "Rabbi!" e a l'ha daje 'n basin. Antlora a l'han butaje le man a còl a Gesù, e a l'han pijalo. E un ëd coj ch'a l'ero lì present, a l'ha tirà fòra soa spa e a l'ha ciapà 'l servitor dël gran' sacerdòt dëstacandje n'orìa. Antlora Gesù a l'ha dije: 'I seve sortì për pijeme coma s'i fusse dapress a 'n brigant, con ëd spa e 'd baston. Mi i j'era tùit ij dì an mes a vojàutri a mostré ant ël Templ e i l'eve nen pijame, ma tut sossì a l'é rivà përchè le Scriture a sìo compìe'. Antlora tùit ij Sò dissépoj a l'han abandonalo e a son scapà via. Ora, a-i era lì 'n cert giovnòt ch'a-j andasìa dapress, vestì mach con un linseul ëd lin. A l'han sercà 'd pijelo cò chiel, ma a l'é rieussì a scapeje dësfandse dël linseul e a core via tut patanù" (March 14:43-52).

A l'era rivà pr' ij sò nemis 'l moment pì bon për ciapé Gesù. A l'era 'd neuit e Gesù, con ij sò dissépoj, a l'era ant ël verzé anté che 'd sòlit a-i 'ndasìo për preghé: në spassi dovert.

Ij nemis ëd Gesù, për ciapelo, a-j mando fin-a na gran trupa armà. Un pò esagerà, ma lor a savìo nen còsa spetess-ne, magara ma reassion violenta: la prudensa a l'é mai tròpa... An efet, quajdun dij dissépoj, a tenta na reassion ëd difèisa. A l'ha 'dcò chiel na spa. Lolì a podrìa smijene dròlo, ma Gesù la difèisa legìtima a l'ha mai proibila. Ant la version ëd cost episòdi ëd Gioann, i trovoma a cost riguard d'àutri detaj: "Ora Simon Pero, ch'a l'avìa na spa, a l'ha gavala fòra e con un colp a l'ha ciapà un servitor dël Grand Sacerdòt dëstacandje l'orija drita. Col servitor as ciamava Malco. Ma Gesù a l'ha dije a Pero: 'Torna a buté toa spa ant ël feuder. È-lo chi l'avrìa nen da bèive da la san-a ch'ël Pare a l'ha dame?'" (Gioann 18:10-11). Lòn che Gesù a proibiss ambelessì ai sò dissépoj a l'é buté d'antrap a lòn ch'a l'ha da compisse, visadì ij sò patiment e mòrt, che, ant ij propòsit ëd Dé a l'han valòr ëd sacrifissi d'espiassion dij pëccà, e pa nen ël prinsipi dla difèisa legìtima. An tùit ij cas soa reassion a l'avrìa avù gnun bon ésit ëdnans a la trupa ch'a l'era vnùa për ciapelo: tròpa disproporsion ëd fòrse.

Tùit ij Sò dissépoj a l'han abandonalo e a son scapà via. Tut a càpita precis coma ch'a l'era stàit preanunsià dai profeta. Lolì a giustìfica, contut, nì j'aversari 'd Gesù, nì ij sò dissépoj, coma se a l'avèisso podù nen fé d'àutr. Le cose a l'han da esse considerà a doi pian, col ëd Dé e col uman. Tut a càpita precis coma ch'a l'é stàit preordinà da Nosgnor, ma j'ator uman a son dël tut responsabij ëd lòn ch'a fan.

Ël "basin ëd Giuda" a l'é dventà famos. Ël termin ch'a l'é dovrà an grech për arferiss-ne a ìndica quajcòsa 'd pì che mach n'avzinesse dle ciafele. A l'é 'n basin, ma 'n basin da sfacià ch'a fà vnì 'l ghignon. I podrìo pensé che, malgré 'l tradiment, a-i fussa 'n Giuda 'n moment ëd pentiment? Coma s'a l'avèissa pensà: "A Gesù i son bin afessionà, ma lòn ch'i l'hai fàit a l'era pròpi da fesse!". Peul desse, ma tut an lassa pensé che 'd col tradiment Giuda a l'avèissa mach pensà a sò tornacont, dàit che ai sòld a-j podìa pa arzistje... A-i é 'd coj ch'a penso che 'l tradiment ëd Giuda a fussa, per chiel, mach na manera për "socrolé" un pò Gesù e cisselo a n'assion violenta contra j'autorità, magari na manera për anvisché na rivolussion, lòn ch'a-j sarìa piasuje 'd pì a Giuda. lolì, contut, a diminuiss nen soa colpa: s'a fussa stàita mach na question ed profit o na bugià polìtica, Giuda a rason-a mach confor ai criteri 'd cost mond. A smijo d'esse saviëssa, ma a la fin, as arvelo sèmper disastros, un faliment. A son tante le vire che ij moviment polìtich a pijo 'd decision ch'a smija ch'a sio ispirà da bon sens, ma che dòp as arvelo svantà, malprudent. A la fin Giuda as rendrà cont che Gesù a l'avìa bin rason, ma për Giuda a sarà tròp tard. Për la dësperassion e l'onta Giuda as gavrà la vita.

Ant ël racont ëd March i trovoma 'dcò 'n cert giovnòt ch'a-j andasìa dapress, vestì mach con con un linseul ëd lin. A l'avìo sercà 'd pijelo cò chiel, ma a l'era rieussì a scapeje dësfandse dël linseul e a core via tut patanù. Chi er-lo? I savoma nen ëd precis. Peul desse ch'a l'avèissa soa ca lì davzin, che cola neuit a fussa stàit dësvijà da tut col bordel e ch'a fussa andàit a vëdde lòn ch'a capitava pròpi coma ch'as trovava con un linseul campà a còl? Ancheuj, tanta a l'é la curiosità 'd vëdde j'arzultà 'd na dësgrassia an sla stra, ch'as fermo fin-a an sl'autostrada për vardé e che parèj a dvento càusa d'àutre dësgrassie! A veulo vëdde 'l sangh, la tragèdia uman-a - as fermo nen për giuté... La curiosità për la sòrt ëd Gesù a salva nen daspërchila, coma andé a vëdde un dj'ùltim film sù Gesù andoa ch'a scor ël sangh e ij patiment a-i son mostrà con realismo. Ij patiment ch'a dvento në spetacol, n'antërteniment? A capitava 'dcò ant l'antichità, a Roma, ant ël Colossèo, andova la gent a 'ndasìa a amusesse vardand la mòrt (dj'àutri, e sovens dij cristian medésim) an fàcia. Lolì a l'é un-a dle dimostrassion ëd la corussion e la përversità dl'ànim ëd l'òm. Col giovnòt ch'a l'era 'ndàit a vardé lòn ch'a capitava cola neuit a l'é na figura 'd n'anteresse për Gesù e ij sò patiment ch'a l'era nen për soa salvëssa. A sarìa nen dventà 'n dissépol ëd Gesù, mach në spetator. Cost episòdi a l'é na lession për coj ch'a vorìo tiré la gent ant na gesia mach con dë spetacol. Ëd cola gent-li as peul pa fidess-ne: gnun-e ilusion. A son pa vnù për sente la predicassion dl'Evangeli, ch'a l'é cola ch'a pì conta.

PREGHIERA

Nosgnor! Lòn ch'i l'oma lesù ancheuj am fà dësperé dl'umanità ch'a-i é rapresentà! Ël tradiment ëd Giuda, ij dissépoj ch'a scapo, la curiosità sensa sust d'un giovnòt! Mi i podrìa esse nen tant mej che lor! Dame la fòrsa, it na prego, d'esse 'n tò dissépol fedel ch'a të scota e ch'at va dapress sémper, përché cola-lì a l'é l'ùnica salvëssa. Amen.