Lenga piemontèisa/Gramàtica piemontèisa/Morfologìa/Verb/Coniugassion dij verb regolar/II Coniugassion

Sconda coniugassion regolar (...e)

I arportoma un verb transitiv, con ausiliar "avèj". Për ij verb intransitiv che a deuvro l'ausiliar "esse" a basta sostituė le vos dël verb "avčj" con le corispondente (istessi temp e meud) dël verb "esse".

La sconda coniugassion piemontčisa a l'é cola che a l'anfinė present a seurt an "...e " nen acentā. La "e " a l'é an sėlaba duverta e donca a l'é pronunsiā strčita, an manera che as avzin-a 'n pōch a la pronunsia dl'anfinė dla tersa coniugassion fransčisa (dont a l'é diferenta la grafėa).

Ël verb lese

Meud indicativ
Present	Ampërfét	Passà	Passà lontan	Trapassà	Trapassà lontan	Futur sempi	Futur anterior
mi i leso ti it lese chiel a les noi i lesoma voi i lese lor a leso	mi i lesìa ti it lesìe chiel a lesìa noi i lesìo voi i lesìe lor a lesìo	mi i l'hai lesù ti it l'has lesù chiel a l'ha lesù noi i l'oma lesù voi i l'eve lesù lor a l'han lesù	mi i lesire ti it lesėres chiel a lesir noi i lesiro voi i lesire lor a lesiro	mi i l'avìa lesù ti it l'avìe lesù chiel a l'avìa lesù noi i l'avìo lesù voi i l'avìe lesù lor a l'avìo lesù	mi i avire lesù ti it avires lesù chiel a avir lesù noi i aviro lesù voi i avire lesù lor a aviro lesù	mi i lesrai ....(mi i lesreu) ti it lesras chiel a lesrà noi i lesroma voi i lesreve lor a lesran	mi i l'avrai lesù ti it l'avras lesù chiel a l'avrà lesù noi i l'avroma lesù voi i l'avreve lesù lor a l'avran lesù

Meud congiuntiv
Present	Ampërfét	Passà	Trapassà
che mi i lesa che ti it lese che chiel a lesa che noi i leso che voi i lese che lor a leso	che mi i lesèissa che ti it lesèisse che chiel a lesèissa che noi i leslèisso che voi i lesèisse che lor a lesèisso	che mi i l'àbia lesù che ti it l'àbie lesù che chiel a l'àbia lesù che noi i l'àbio lesù che voi i l'àbie lesù che lor a l'àbio lesù	che mi i l'avèissa lesù che ti it l'avèisse lesù che chiel a l'avèissa lesù che noi i l'avèisso lesù che voi i l'avèisse lesù che lor a l'avèisso lesù

Meud condissional
Present	Passà
mi i lesrìa ti it lesrìe chiel a lesrìa noi i lesrìo voi i lesrìe lor a lesrìo	mi i l'avrìa lesù ti it l'avrìe lesù chiel a l'avrìa lesù noi i l'avrìo lesù voi i l'avrìe lesù lor a l'avrìo lesù

Meud amperativ
Present	Futur
- - - - les ch'a lesa lesoma lese ch'a leso	- - - - it lesras a lesrà i lesroma i lesreve a lesran

Anfinì		Partissipi		Gerundi
Present	Passà...	Present	Passà...	Present	Passà...
lese	avèj lesù	- - - -	lesù	lesend (lesenda) (an lesend)	avend lesù

Verb iregolar dla sconda coniugassion

Ël grup dij set verb con l'anfinì an eje (ej).

Costi set verb a l'han iregolarità ant la coniugassion. Prima 'd tut i notoma che costi verb, che a son sicura dla sconda coniugassion, a l'han la ëdcò na forma dl'anfinì (la pì dovrà) che a seurt nen an e. A son:

avèje (avèj) dont i l'oma dàit al coniugassion completa.
dovèje (dovèj)
piasèje (piasèj) - ùnica particolarità: a l'ha 'dcò l'anfinì piase
podèje (podèj)
savèje (savèj)
valèje (valèj) - ùnica particolarità: a l'ha 'dcò l'anfinì vale
vorèje (vorèj)
ël verb derivàdëspiasèj as compòrta coma piasèj

Ël verb avèje (avèj) a l'é già stàit vist al complét.

Ij temp iregolar ëd dovèj a son:

Present indicativ: mi i deuvo, ti it deuve, chiel a deuv, noi i dovoma, voi i deuve, lor a deuvo

Ampërfét indicativ: mi i dovìa, ti it dovìe, chiel a dovìa, noi i dovìo, voi i dovìe, lor a dovìo

Present congiuntiv: che mi i deuva, che ti it deuve, che chiel a deuva, che noi i deuvo, che voi i deuve, che lor a deuvo

Present imperativ: (mi) - - - -, (ti) deuve, (chiel) ch'a deuva, (noi) dovoma, (voi) deuve, (lor) ch'a deuvo

Ij temp iregolar ëd podèj a son:

Present indicativ: mi i peus (peulo), ti it peule, chiel a peul, noi i podoma, voi i peule, lor a peulo

Present congiuntiv: che mi i peussa, che ti it peusse, che chiel a peussa, che noi i peusso, che voi i peusse, che lor a peusso

A manca 'l present imperativ, për le relative espression ad deuvro locussio echivalente.

Ij temp iregolari ëd savèj a son:

Present indicativ: mi i sai (seu), ti it sas, chiel a sa, noi i soma (sagoma, savoma) , voi i seve, lor a san

Present congiuntiv: che mi i sàpia, che ti it sàpie, che chiel a sàpia, che noi i sàpio, che voi i sàpie, che lor a sàpio

Present imperativ: (mi) - - - -, (ti) it sàpie, (chiel) ch'a sàpia, (noi) sàvoma (soma, sagoma), (voi) sàvej, (lor) ch'a sàpio

Ij temp iregolar ëd vorèj a son:

Present indicativ: mi i veuj (veulo), ti it veule, chiel a veul, noi i voroma, voi i veule, lor a veulo

Present congiuntiv: che mi i veuja, che ti it veuje, che chiel a veuja, che noi i voroma, che voi i veule, che lor a veujo

Present imperativ: (mi) - - - -, (ti)veuje, (chiel) ch'a veuja, (noi) voroma, (voi) voreje, (lor) ch'aveujo

Partissipi passà: vorsù (dle vire as treuva 'dcò volù)

L'imperativ a l'é 'd sòlit unì a përnòm përsonaj:

voromse. As nòta, an cost cas, l'eliminassion la vocale final dla vos verbal. Sòn a l'é un procéss comun, che a vnirà vist pì anans.

Verb con partissipi passà iregolar.

Peui a-i é quàich verb che a l'ha un partissipi passà iregolar e, 'd sòlit, pì che un partissipi passà. Pr'esempi:

Nasse Part. Pass. nà, nassù nàit.

Vëdde Part. Pass. vëddù, vejù, vist.

Cheuse Part. Pass. cusù, cheuit.

Deurbe Part. Pass. durbì, duvert.

cheuit, duvert, a son dovrà 'dcò coma agetiv (nen, anvece cusù e durbì).

A venta nen confonde 'l partissipi passà con l'agetiv corispondent, che a peulo esse diferent. Pr'esempi:

Part.pass. strenzù, corisp. ag. strèit.

I l'hai strenzù la vis, adess a l'é strèita.

Gavà pòche ecession, cand a-i son, ansema, un partissipi passà regolar e un nen regolar, col regolar a ven dovrà da partissipi e l'àutr da agetiv.

A-i son peui 'd verb che a l'han forme dle doe coniugassion sconda e tersa, e che i vëddroma ant la session chiven, a part. As trata 'd na particolarità piemontèisa pitòst vària e motobin amportanta. A son coi che a-i diso: Verb fosonant che a podrìo esse considerà iregolar, ma noi i-j consideroma na categorìa a part..