La Fija dël Rè dj'Arfaj/Capitol 06
La Fija dël Rè dj'Arfaj modifiché
Cap. VI - La fórmola màgica dël Rè dj'Arfaj modifiché
Ël Rè dj'Arfaj a l'era ruvà an sla trassa àuta dla tor bërlusenta. Sota 'd chiel a arsonavo ancó ij sò pass an sij mila scalin. A l'avìa aussà la testa për salmodié la fórmola ch'a duvìa tnì soa fija ant ël Pais ëd j'Arfaj, e giusta antlora a l'avìa vëggula passé travers la bariera fiosca, che da costa banda, ch'a varda 'l Pais ëd j'Arfaj, a l'é tuta lusenta dla lus ëd l'ambrun, damentre che da l'àutra banda, ch'a varda le tère cognossùe, a l'é tërbola, fronzìa e nëcca. A l'ha bassà la testa fin a la mira che soa barba a l'é bodrasse con soa capa d'armlin ch'a portava ansim a sò mantel blussiel, e a l'é stass-ne parèj ciuto e arnos, damentre che 'l temp a passava lest 'ma sempe an sle tère cognossùe. An ëstasenda là parèj, bleu e bianch dëdnans a la tor d'argent, vej dal passé d'agn dont nojàit i na soma pa nèn, ëdnans d'ampon-e soa chiete eternal ansim al Pais ëd j'Arfaj, a l'ha pensà a soa fija pijà trames a la buria ferosa dj'agn ch'a coro via. Soa saviëssa a 'ndasìa dëdlà dij finage dël Pais ëd j'Arfaj e a ruvava fin-a a nòste tère dëstenebrà e a cognossìa bin 'ma ch'a son rudi e dësgrassios tant le ròbe materiaj che 'l turbijoné dël Temp. Bele an ëstasend ambelelà, a savìa che j'agn ch'a dan l'assàut a la blëssa e ij milanta maleur ch'a tribulo lë spìrit a j'ero già a còl a soa fija. E ij di ch'a-j vansavo a chila, a jë smijavo ore a chiel, ch'a vivìa fòra dël batibeuj e dël ruvin dël Temp, bin pì pòchi che lòn ch'a peulo smijé a nojàit j'ore ch'a viv n'eglantin* cand ch'a ven ës-ciancà e portà an vir con ësvantarìa për le stra 'd na sità. A savìa che àora a-i pendìa an sla testa 'd Lirazel ël destin ëd tute le ròbe mortaj. A l'ha pensà ch'a sarìa mòrta da lì nen vàire, tant 'ma tute le creadure mortaj, për esse sotrà trames ai ròch ëd na tèra ch'a meprisava 'l Pais ëd j'Arfaj e ch'a fasìa scasi gnun cont dij sò mit ij pì pressios. E, a fussa nen ëstàit ël Rè 'd tuta cola tèra ancantà, ch'a na goernava la caciura** eternal mersì a soa calma mascareula, a l'avrìa piorà a pensé a la tomba, sgavà trames a le pere dla Tèra, ch'a l'avrìa ampërzonà për sempe 'l còrp tant bel ëd soa fija. O dësnò, a l'ha pensà, chila a sarìa andàita ant na sòrt ëd paradis, dont a na savìa pa nèn, na sòrt ëd cel ch'a na parlo 'd lìber ëd le tère cognossùe, convnù ch'a l'avìa sentù dì fin-a dcò lòn. As lo figurava an s' na colin-a piantà a pomé, sota le fior ëd n'avril sensa fin, anté ch'a bërlusìo ij reuj d'òr ëspali 'd coj ch'a l'avìo maledì 'l Pais ëd j'Arfaj. A s-ciairava, contut che fiosca, bele con tuta soa savansa màgica, la glòria che mach ij beat a vëggo ciàira. A s-ciairava soa fija an s' cole bricòle dël cel ëslonghé ij brass, coma che chiel a savìa bin ch'a l'avrìa fàit, anvers ij cò asur ëspali 'd soa ca àlfica, damentre che gnun dij beat a-j dasìa da ment a soa anvìa corma dë splin. E anlora, bele ch'a fussa 'l Rè 'd tut col pais ëstrasordinari, ch'a pijava soa calma eternal da chiel, a l'é butasse a pioré, e tut ël Pais ëd j'Arfaj a l'é stàit travërsà da 'n frisson, giusta tant 'ma 'mbelessì da nojàit na surfassa chieta d'un mortiss d'eva as fronziss cand che cheicòs a la sfrisa a l'improvista. Peui ël Rè a l'é virasse, a l'ha chità la trassa e a l'é calà ampressa giù për le scale 'd loton.
Con pass ëstrunos a l'é ruvà a le pòrte d'avòri al càuss ëd la tor, a l'ha travërsaje e a l'é intrà 'nt ël salon dël tròno, dont mach le balade a peulo conté. E 'mbelelà a l'ha pijà na bërgamin-a da 'nt un cofnèt e na piuma dl'ala 'd chèich osel ëstravis e, an mojanda la piuma andrinta 'd n'anciòstr nen dë sta Tèra, a l'ha scrivù na fórmola màgica an sla bërgamin-a. Apress, a l'ha aussà doi dij e a l'ha përnonsià n'anciarm pì cit për fé vnì le vardie. Ma a l'é pa ruvaje gnun-e vardie. I l'hai già dit che 'l temp a passa pa ant ël Pais ëd j'Arfaj. Con tut lòn, se d'aveniment a 'ncàpito, bele mach sòn a l'é 'n dësvlesse dël Temp, e a peul pa 'ncapiteje d'aveniment fòra che 'l Temp a passa. E bin, sossì a l'é lòn ch'a-i ven visavì dël Temp ant ël Pais ëd j'Arfaj: ant la blëssa eternal ch'a seugna 'ndrinta dla dossor ëd col'aria, pa nèn a s'afara, a së splufriss o a meuir, pa nèn a arserca sò argal ant ël bogesse o ant ël cangé o an cheicòs ëd neuv, ma a l'ha sò piasiment ël pì gròss ant ël mirandé sensa fin tuta la blëssa ch'a-i é da sempe, e ch'a splendriss sempe an s' coj pra anciarmà, con tut l'eclat ch'a l'avìa già fin dal comens, cand ch'a l'era stàita creà da la màgica o da la poisìa. Contut, se j'energìe dla ment dël mascon a s'adressavo 'nvers cheicòs ëd neuv, anlora 'l podèj ch'a l'avìa slargà soa calma ansim al Pais ëd j'Arfaj e a l'avìa tnù andaré 'l Temp, a 'rlamava n'àtim soa prèisa e 'l Temp a socrolava marlàit ël Pais ëd j'Arfaj. Fé cont ëd campé cheicòs andrinta 'd na lòja përfonda, cheicòs ch'a sia forësté a sa lòja, e ch'andrinta 'd s'eva d'un color fonsé e con na lus mincianta a-i sia un gròss pèss ch'a noa ansugnochì e 'd lësche vërde ch'a ondojo meusie: ël gròss pèss a s'afara, ij color a pijo 'd nuanse diferente, le lësche vërde a tramolo, la lus a campa 'd rever, e 'n përfond ëd ròbe as bogio mineuje e a cangio; ma ant un nèn tuta la lòja a sarà già torna chieta. A l'é stàit l'istess cand che Alverich a l'é passà për ël finage dl'ambrun e a l'ha travërsà ël bòsch ancantà: ël Rè a l'é stàit dësrangià e a l'é bogiasse, e tut ël Pais ëd j'Arfaj a l'ha tramolà. Cand che 'l Rè a l'ha vëggù che gnun-e vardie a vnisìo, a l'ha vardà 'nt ël bòsch che chiel a savìa ch'a l'era malsoà, travers la sconzubia fonza dj'erbo, ch'a frissonavo ancó për la vnùa d'Alverich; a l'ha beicà travers le muraje 'd sò palass e ij creus dël bòsch, da già ch'a vardava mersì a na mascarìa, e 'mbelelà a l'ha s-ciairà ij quatr sivalié 'd soa vardia longh e tirà për tèra con sò sangh àlfich ëspèss ch'a surtìa da 'nt jë sgherb ëd j'armure. A l'ha pensà a l'anciarm antich dovrà për dé vita al prim dij sivalié, con na fórmola neuva nuvissa, ancó dnans ch'a conchistèissa 'l Temp. A l'é surtì travers l'eclat e lë splendrior d'un dij portaj ësludiant, an passanda s'un pra da la lusor mincenta, e a l'é ruvà da le vardie, e a l'é sdasse che j'erbo a j'ero ancó inchiet.
"A l'é staje 'd màgica 'mbelessì," a l'ha dit ël Rè dël Pais ëd j'Arfaj.
Anlora, bele ch'a l'hèissa mach tre ancantament ch'a fusso bon a fé na ròba parija, e bele ch'as pudèissa përnonsieje mach na vira e un a fussa già scrivù an sla bërgamin-a për ëmné 'ndaré soa fija, a l'ha përnonsià lë scond ëd si anciarm tant potent a pro 'd col sivalié ch'a l'era 'l pì vej, e che na soa mascarìa a l'avìa creà tant temp ëdnans. Ant ël silensi ch'a l'é staje apress ëd le dariere paròle dla fórmola màgica, jë sgherb ëd l'armura color ëd la lus ëd la lun-a a son sarasse dlongh, ël sangh ëspèss e scur a l'é dësparì e 'l sivalié a l'é torna alvasse viv an pé. Al Rè dj'Arfaj a-j vansava ore mach pì na fórmola ch'a l'era pì potenta che tuta fajarìa ch'as cognòssa. J'àutri tre sivalié a j'ero mòrt e, avenda pa n'ànima, la mascarìa ch'a l'avìa faje vive a l'é tornà andaré a sò Sgnor.
Anlora chiel a l'ha mandà s'ùnica vardia ch'a-j vansava a andeje ciamé 'n sërvan, e a l'é tornà a sò palass.
Scur ëd plage e àut doi o tre pé, ij sërvan a son na tribù 'd gomnin ch'a l'han ca ant ël Pais ëd j'Arfaj. Drinta al salon dël tròno, dont as conta mach ant le balade, a l'é staje dun-a tut në scoraté, e arand al tròno a l'é sautaje fòra 'n sërvan a pé patan, ch'a l'é stass-ne lì dëdnans a sò Rè. Ël Rè a l'ha smonuje la bërgamin-a con la fórmola màgica scrivùa ansima an disendje: "Cor donca e traversa 'l finage dël Pais, fin ch'it rùves ant le tère che gnun a cognòss pa 'mbelessì, e treuva la Prinsëssa Lirazel ch'a l'é andass-ne ant ij leu dj'òmo, e daje sa fórmola màgica: chila a la lesrà e tut as rangërà." Ël sërvan a l'é dlongh vantà via lest 'ma na fusëtta.
Da lì nen vàire, a l'é ruvà con ëd gròssi sàut a la finansa dl'ambrun. Ant ël Pais ëd j'Arfaj pa pì gnente a bogiava ore, e frem ansim a col tròno magnìfich, dont as parla mach ant le balade, ël vej Rè as na stasìa ciuto, carià 'd ringret e 'd magon.