La Bibia piemontèisa/Testament Vej/Samuel/2 Samuel 21

←2 Samuel 2

La Bibia piemontèisa Prim e scond lìber ëd Samuel

2 Samuel 22→

La Bìbia piemontèisa - 2 Samuel 21

2 Samuel

21

Estinsion ëd la famija ‘d Saul

¹Ai temp ëd David, a l'era staie na famin-a che a l'é andàita anans për tre agn ëd fila. Ore, David, consultà ch’a l’avìa l'oràcol ëd Nosgnor, a l’ha avù tanme rëspons: “Sossì a 'ncàpita për colpa ‘d Saul e ‘d soa famija, pr’ ël sangh vërsà cand ch’a l’ha fàit massé ij Ghibeonita”.

²Përparèj che 'l rè a l'ha convocà ij Ghibeonita e a l'ha parlaje. Ore, venta savèj che ij Ghibeonita  a l'ero pa dëssendent d'Israel, lor a l'ero na resta dj'Amorita. J'Israelita a l'ero angagiasse con giurament ëd resté an pas con lor^[1]; nopà Saul a l'avìa sërcà dë stermineje për motiv ëd soa passion granda ëd serve la gent d'Israel e 'd Giuda. ³David a l'ha dije ai Ghibeonita: “Còs podria-ne fé për vojàutri, an che manera podrai-ne fé amenda ‘d manera che voi i benedisse l'ardità 'd Nosgnor?”. ⁴Ij Ghibeonita a l'han dije^[2]: “A l’é pa na question d'òr o d'argent an tra noi, Saul e soa famija, nì i vorìo esse giustificà an butand cheidun a mòrt an Israel”. David, anlora, a l'ha dije: “Bin, tut lòn che vojàutri i ciamereve, mi 'v lo darai!”. ⁵Lor a l'han arpiàit con ël rè: “N’òm a l’avìa tentà ‘d fene dësparì. A pensava ch’a l’avrìa dësterminane e bandine dal teritòri d'Israel. ⁶Dane set dij sò fieuj e nojàutri i-j pendroma al patìbol^[3] ëdnans ëd Nosgnor an Ghibeon ëd Saul, ël mont sernù dal Signor^[4]”. Ël rè a l'ha rësponduje: D’acòrdi, i-j darai an vòstre man”.

⁷Ël rè, contut, a l'ha risparmià la vita 'd Mefiboset fieul ëd Giònata e novod ëd Saul, për motiv dël giurament che David e Giònata fieul ëd Saul, a l'ero fasse dë 'dnans ëd Nosgnor^[5]. ⁸A l’é parèj che 'l rè a l'ha fàit ciapé Armoni e l'àutr Mefiboset, ij doi fieuj che Rispa fija d'Aia a l'avìa daje a Saul, e ij sinch fieuj che Merab^[6] fija 'd Saul a l'avìa partorije a Adriel fieul ëd Barzilai ël Mecolatita. ⁹Chiel a l'ha consegnaje ai Ghibeonita, e lor a l'han penduje an sla montagna ‘dnans a Nosgnor. A son mòrt tùit e set^[7] ansema; lor a l'ero stàit butà a mòrt ant ij prim di dl'amson, cora ch’as  ancaminava^[8] a mëssoné l'òrdi.

¹⁰Anlora Rispa la fija d'Aia, a l'ha ciapà un mantel ëd tërliss e a l'ha stendulo tirà, fissandlo a 'n ròch, e a l'é staita ambelelì, anté ch’a-i j'ero ij còrp dij sò fieuj, dal prinsipi dl'amson dl'òrdi, fin-a che a l'é butasse a pieuve, an lassand pa che 'd di ij voltor as posèisso dzora e ‘d neuit che le bestie servaje a s'avzinèisso. ¹¹Ant ël moment che David a l'é vnùit a savèj lòn che Rispa fija d'Aia, concubin-a 'd Saul  a l'avìa fàit, ¹²David a l'ha fàit andé a pijé j'òss ëd Saul e 'd sò fieul Giònata, an tra ij sitadin ëd Iabes-Ghilead; lor a l'avìo portaje via dë stërmà da la piassa 'd Bet-Sean^[9], andova che ij Filisté a l'avìo esponù ij sò còrp, dòp la derota ‘d Saul an sël Ghilboa. ¹³David a l'ha fàit torna porté j'òss ëd Saul e 'd Giònata sò fieul, da ‘mbelelà; peui a son ëdcò stàit cujì j'òss ëd coj che a l'ero stàit pendù. ¹⁴A l'han sotraje 'nsema j'òss ëd Saul e 'd sò fieul Giònata ant la tèra 'd Beniamin a Zela, ant la tomba dël sò cé Chis. Apress, tut a l'é stàit fàit conform a lòn ^[10] che 'l rè a l'avìa comandà; dòp ëd sòn, Dé a l'ha rëspondù a le preghiere për ël pais.

Israel angagià an vàire guère con ij Filisté

¹⁵N'àutra bataja a l'era stàita combatùa an tra ij Filisté e Israel. Përparèj che David a l'é calà con ij sò soldà e a l'ha fàit guèra ai Filisté. David a l'era stracasse motobin ëd lòn. ¹⁶Ore, Isbi-Benob, un dij dissendent ëd Rafa, a l'avìa na lansa^[11] ch’a peisava tërzent sicl ëd bronz^[12], e a l'era sandrà da na spa neuva 'd pianta. Chiel a l'avrìa vorsù massé David. ¹⁷Ma Abisai, fieul ëd Zeruia a l'é vnùit n'agiut ëd David, a l'ha colpì ëd brut ël Filisté e a l’ha massalo. Anlora j’òm ëd David a l'han faje un giurament a David an disend: “Ti 't vniras pì nen a combate con nojàutri! Venta pa che ti të smorte la lampia d'Israel!”.

¹⁸Pì tard a-i é staie n'àutra bataja contra ij Filisté, sta vira an Gob. An costa ocasion ël Cusatita Sibecai a l'ha massà Saf, un dij dissendent ëd Rafa. ¹⁹E a l'é staie ancora n'àutra guera contra ij Filisté an Gob. Sta vira Elcanan ben Iair, ël Betlemita,a l'ha massà 'l frel ëd Golia ël Ghitita^[13], la bara 'd soa lansa a l'era parèj d'un sobi da tëssior. ²⁰E a l'é ancora staie n'àutra bataia an Gat. An costa ocasion a-i j'era n'omass che a l'avìa ses dij për man e për pé: an tut vintequat dij! Ëdcò chiel a l'era dissendent ëd Rafa. ²¹Cora che a l'é butasse a ansulté Israel, Ionata, ël fieul ëd Simea, frel ëd David, a l'ha massalo. ²² Costi quatr a l'ero nassù da Rafa ch’a rivava da Gat; tùit a son mòrt për man ëd David e dij sò soldà.

Nòte

1. Cfr. Giosuè 9:3-15.
2. La tradussion a séguita 'l Qere e vàire manoscrit medievaj ebràich an lesend לָנוּ (lano, a ''chiel'' o ''a nojàutri'') pitòst che 'l TM לִי (li, “a mi”).
3. Pa vàire ciàir lòn che a podrìa significhé. Ël verb יָקַע (iaqa') a veul dì "dëspiassé" o "dé via". An Génesi 32:26 a ven dovrà la "dëslogassion dla cheussa 'd Giacòb (dëslogassion portà da na bòta)". Tanme na metàfora a podrìa arferisse a la rimossion ëd na përson-a da na trapa (ad es., Geremìa 6: 8; Esechiel 23:17) o da càiche punission che as  capiss pa vàire bin (ad esempi: ambelessì e Nùmer 25:4, faje ampiché..a la lus dël sol); confronta NAB "a-j dësmembrerà"; NIV "për esse massà e esponù".
4. A podrìa dcò esse “ëd Saul, ël Sernù dël Signor”.
5. Cfr. 1 Samuel 20:15-17; 2 Samuel 9:1-7.
6. Cfr. 1 Samuel 18:19.
7. La tradussion a seghita 'l Qere e divers manoscrit ebràich medievaj ant la  letura 'd שְׁבַעְתָּם (sëva'tam, "i set ëd lor") pitòst che 'l TM שִׁבַעְתִּים (shiva'tim, "stanta").
8. La tradussion a seghita 'l Qere e divers mit ebràich medievaj ant la  letura 'd בִּתְחִלַּת (bitëchillat, "an prinsipi") pitòst che 'l TM תְחִלַּת (tëchillat, "prinsipi ëd").
9. Contra 'l TM, costa paròla a l'é mej lesla sensa l'artìcol definitiv. La letura dël TM facilment ambelessì a l'é ël risultà 'd na division ëd paròle falëtte, con la létera ה (chiel) che a fà part ëd la paròla 'd prima שם/שָׁם (sham) valadì שָׁ֙מָּה֙, ambelelà.
10. Vàire manoscrit ebràich medievaj a l'han ambelessì כְּכֹל (chëcòl, "conform tùit").
11. Costa a l'é l'ùnica vira che a-i ven-a fòra cost mòt ebràich ant ël testament antich. Sò significà precis a l'é për lòn, bon ben pa vàire sicur. Jë LXX a l'avìo già antendulo parèj ëd na lansa, e costa a podrìa esse la possibilità pì probàbila. Cheicadun a l'avrìa 'dcò proponù ëd lese: כוֹבַעוֹ (cova'o; " sò elmèt, casch"), ma con giustificassion débole.
12. "Sechel"  a saria מִשְׁקַל (mishqal, "pèis ëd")."Bronz o aram" a sarìa la corussion ëd la paròla për sechel. Për lòn a-i sarìa ant ël versèt na ripetisson scasi pleonàstica.
13. Parèj a dis ël test: "Elcanan,  fieul ëd Iare-Oregim, Betlemita, a l'ha massà Golia 'l Ghitita. Conform 1 Samuel 17: 4-58 a l'é stàit David a massé Golia, ma scond ël TM ëd 2 Samuel 21:19 a sarìa stàit Elcanan a masselo. 1 Crònache 20: 5  a récita la stòria paralela: "Elcanan, fieul ëd Iair, a l'ha colpì Lacmi, frel ëd Golia 'd Gat". A podrìa d'esse che a sia lesusse mal "Betlem" (בֵּית הַלַּחְמִי, bet hallacmi) valadì אֶת për בֵּית: אֶת לַחְמִי (et lacmi). Ël test ëd Samuel a smija avèj ''frel''parèj dl'acusativ (אֵת,'et), an dasend l'ampression che Elcanan e nen David a l'avrìa massà Golia.