La Bibia piemontèisa/Testament Vej/Samuel/2 Samuel 19

←2 Samuel 18

La Bibia piemontèisa Prim e scond lìber ëd Samuel

2 Samuel 20→

La Bìbia piemontèisa - 2 Samuel 19

2 Samuel

19

¹(19:2) E a l'é staje arportà a Ioab: Varda, ël rè a piora e a fà deul për Absalom. ²An col di-lì, la vitòria a l'é vnùita esse un magon për tut ël pòpol, ch’a l’avìa savù che 'l rè a fasìa deul për la mòrt ëd sò fieul. ³An col midem-di, j'armà a son intrà torna an sità dë stërmà, coma ch’a podrìa rientré n'esércit che a l'ha onta d'esse stàit batù an bataja. ⁴Ël rè, quatand-se la facia con le man, a seguitava a crijé fòrt: “Absalom, mè fieul! Absalom, mè fieul, mè fieul!”. ⁵Anlora Ioab a l’é intrà ant la stansia dël rè e a l’ha dije: “Ancheuj ti 't l'has mortificà tùit ij tò sërvent ch’a l'avìo bin salvà la vita a ti, a tò fieuj, a toe fije, a toe fomne e a toe concubin-e. ⁶Smijerìa che ti 't l'àbie pì car ij tò nemis e ch'it l'àbie an ghignon ij tò amis! D'ancheuj ti 't l'has fàit vëdde coma che se a ti 't në fasèissa pa vàire dij tò soldà e dij tò capitan. I penso che se^[1] Absalom a fussa ancora viv e tuti nojàutri mòrt, ti 't në sarìe pì content! ⁷Adess, sërca d'alvete, e va fòra a complimentete con ij tò òm. I giuro për Nosgnor, che se ti 't dovèisse nen seurte, a-i resterìa gnun ambelessì con ti sta neuit! E a sarìa 'l pì brut maleur ch’a sia ancapitate da cand che 't j'ere giovo al di d'ancheuj!”.

⁸Përparèj che a la fin ël rè a l'é aussasse e a l'é andàit a setesse a la pòrta dla sità. Cora che tuta la gent a l'é vnùita a savèj che 'l rè a l'era stà a la pòrta, tùit a son assemblasse ‘dnans ëd chiel.

David as në torna a Gerusalem

Nopà, ij soldà israelita ch’a l'avìo sostnù Absalom a l’ero scapass-ne a ca. ⁹Tut ël pòpol, an tute le tribù d'Israel a dëscutìa e a disìa: “Ël rè a l'ha liberane da le man dij nòstri nemis. Chiel a l'ha rëscatane dal podèj dij Filisté, mach che peui a l'ha dovù scapé dal pais për motiv d'Absalom. ¹⁰Ma Absalom, ch’i l'avìo consacrà rè dzora 'd noi, a l'é mòrt an bataja. Ore, përchè is n'ancalom-ne ancora pa a fé che David a sia torna nòst rè?”.

¹¹Anlora rè David a l'ha mandaje un mëssage a Zadoch e Abiatar ij sacerdòt, che a 'ndèisso a dì a j’ansian ëd Giuda: “Për che motiv i vorerìe esse vojàutri j'ùltim a porté torna a ca 'l rè? Përchè i son ëvnùit a savèj che tut Israel a l’é pront a felo. ¹²Voi i seve ij mè frej, mia carn e mè sangh! Përchè esse ij darié a porté andaré 'l rè?”. ¹³Peui i direve a Amasa: “Ses-to pa mia carn e mè sangh? Ch’i sia castigà motobin da Dé, se ti 't saras pa cap ëd mia armeja al pòst ëd Ioab për sèmpe!”. ¹⁴Anlora a l'é dovertasse 'l cheur ëd tuti j'òm ëd Giuda coma s’a fusso n'òm sol. E lor a l'han mandaje a dì al re: “Torna, ti, coma dcò tuti coj ch’a stan con ti!”. ¹⁵Parèj che 'l rè an tornand, a l'é rivà al fium Giordan: coj ëd Giuda a son rivà a Ghilgal, për andeje ancontra e compagnelo a traversé 'l Giordan.

¹⁶Anlora, Simei ben Gera^[2], Beniaminita 'd Bacurim, a l'é pressasse a calé giù ansema a j’òm ëd Giuda a rëscontré David. ¹⁷Con chiel a-i j'ero mila òm ëd Beniamin. E 'dcò Ziba, masoé ëd la ca 'd Saul, con ij sò quìndes fieuj e vint servent. Costi-sì a son andàit pì che an pressa al Giordan al rëscontr dël rè, ¹⁸a l'han passà ël fium e a son butasse 'd pianta a dësposission për giuté la famija dël rè a dëstraversé e fé tut lòn che ‘l rè a-j comandèissa.

Passà ch’a l’avìa ‘l Giordan, Simei, fieul  ëd Gera, a l’é prosternasse dë 'dnans dël rè e ¹⁹a l'ha suplicalo përparèj: “Che 'l mè sgnor a vada pa a pensé mal ëd mi për mè eror, e avistne pa pì, mè sgnor, dj'ofèise 'd tò servitor, ant ël di che ti 't surtìe da Gerusalem! It në prego, daje pì nen da ment! ²⁰Përchè mi, tò sërvent, i arconòsso d'avèj pëccà! E varda, i son ëstàit mi ël prim, ëd tuta la casà 'd Giusèp^[3], a calé ancontra 'l rè mè sgnor”.

²¹Ma Abisai, fieul ëd Zeruia, a l'ha arbatù: “Meritrìa-lo, miraco, nen la mòrt, un che a l'àbia maledì ‘l rè che Nosgnor a l’ha consacrà^[4]? ²²Ma David a l’ha dije: “Chi é-lo ch’a l’ha ciamave vòstra opinion, vojàutri famija ‘d Zeruia? Përchè sev-ne dventà ancheuj ij mè aversari? Sto-sì a l’é nen un di për condané a mòrt, përchè i son ancora na vira rè d’Israel!”. ²³Peui David a l'ha dije a Simei: “Ti 't meuireras nen!”. E a l'ha fajne giurament.

²⁴Ëdcò Mefiboset^[5], novod ëd Saul, a l'é calà al rëscontr dël rè. Chiel a l'era pa lavasse ij pé, nì rangiasse la barba,e gnanca lavasse ij vestì dal di che 'l rè a l'era partì fin-a al di che a l'era tornà an pas. ²⁵Ant ël moment che a l'é rivà da Gerusalem al rëscontr dël rè, ël rè a l'ha ciamaje: “Përchè ses-to pa vnùit con mi, Mefiboset?”. ²⁶Chiel a l'ha rësponduje: “Mè sgnor e rè, a l'é stàit ël mè servitor a ambrojeme! Mi i l'avìa dit: ‘Làsme slé mè borich parèj che mi i peussa monté e andé con ël rè, përchè i son sòp’. ²⁷Mach che mè servitor a l'ha fame na maldicensa con mè sgnor ël rè an disend che mi i l’avìa arfudà ‘d vnì con ti. Ma 'l rè mè sgnor për mi a l'é tanme n'àngel ëd Dé. Fà donca lòn che a të smija mèj. ²⁸Dòp tut, a-i j'era gnun an tuta la ca 'd mè pare ch’a l'avèissa pa merità la mòrt. Nopà ti 't l'avìe butame a mangé a toa tàula! Che drit l'avrìa-ne ancor ëd ciameje ‘d pì al rè?”. ²⁹Anlora 'l rè a l'ha dije: “Përchè dovries-to ancora parlé parèj? Ti e Ziba i l’avreve ansema ij camp ëd l’ardità ‘d Saul^[6]”. ³⁰Mefiboset a l'ha rësponduje al rè: “Ch’as pija pura tut chiel! Da già che mè sgnor a l'é tornà san e salv a ca soa!”.

³¹Ore, Barzilai^[7] ël Galadita a l'era calà da Roghelim për podèj pijé congé dal rè ch’a passava ‘l Giordan^[8]. ³²Barzilai a l'era motobin vej: a l'avìa otant'agn e a l’era chiel ch’a l'avìa provëddù le proviande dël rè a Macanaim, përchè a l'era n'òm motobin rich. ³³Përparèj che 'l rè a l'ha dije a Barzilai: “Ven con mi, e mi i provëdrai a tò sostentament, dacant ëd mi a Gerusalem”. ³⁴Ma Barzilai a l'ha rësponduje al rè: “Còs veus-to ch'am resta da vive, përchè mi i peussa monté a Gerusalem con ël rè. ³⁵Adess mi i l'hai otant'agn. I peuss pa pi nen dësserne 'l bon dal gram. I peuss pì nen tasté lòn ch’i mangio o bèivo? I son gnanca pì bon a sente la vos dij cantant e dle cantarin-e. Përchè tò sërvent dovria-lo grevé a mè sgnor ël rè? ³⁶Lass-me mach passé con ël rè da l'àutra part dël Giordan: lolì a l’é la mej arcompensa ch’i podrìa susté. ³⁷Lasme torné andaré, ëd manera che mi i peussa meuire an mia sità aranda dla tomba 'd mè pare e 'd mia mare. Ma varda, ambelessì a-i é Chimam, tò servitor. Lassa ch'a sia chiel a vnì con ël rè mè sgnor. Fà për chiel lòn ch’a të smija mej”. ³⁸Ël rè a l'ha rësponduje: “Che Chimam a ven-a con mi, e mi i farai për chiel lòn che a ti 't piasrà. I farai coma che 't veule ti”. ³⁹Përparèj che tuta la gent a l'ha svassà 'l Giordan, coma che ìl rè a l'avìa già passà. Dòp che 'l rè a l'ha basà e benedì Barzilai, costì a l'é tornà a ca soa. ⁴⁰Cand che 'l rè a l'ha passà a svass anvers Ghilgal, Chimam a l'ha dëstraversà^[9] con chiel. Ora tùit ij soldà 'd Giuda e metà ‘d coj d'Israel a l'han ëscortà ‘l rè mentre ch’a passava ‘l Giordan.

⁴¹Anlora tuti j'Israelita a son vnùit dal rè e a l'han dije: “Për che motiv, nòstri frej, j'òm ëd Giuda, a l'han caparasse toa përson-a e a l'han fàit svassé 'l Giordan al rè, a soa famija e a tuta la gent ëd David?” ⁴²Tut ël pòpol ëd Giuda a l'ha replicaje a la gent d'Israel: “Përchè 'l rè a l'é nòst parent ëd cheussa! Che motiv i l'eve 'd pijevla tant për sòn? L'omne forsi mangià a spèise dël rè o portà via càiche porsion ch'a në spetava pa?”. ⁴³J'Israelita a l'ha replicà a j'òm ëd Giuda: “Ma a-i é des tribù an Israel. A l’é për lòn ch’i l’oma des vire ‘d pì ‘d vojàutri ‘l drit al rè. Che drit i l’eve ‘d tratene con tal dëspresi? Fòrsi ch’a l’é nen vera ch’i j’ero nojàutri a parlé la prima vira ‘d felo artorné a esse nòst rè?”. Le paròle dla gent ëd Giuda a l’ero ‘ncora pì’ dure dle paròle dla gent d’Israel.

Nòte

1. La tradussion a seghita 'l Qere e vàire manoscrit ebràich medievaj ant la letura 'd לוּ (lu, "se") pitòst che TM לֹא (lò', "pa, nen").
2. Cfr. 2 Samuel 16:5-13.
3. O “d tut Israel”.
4. O: “l’Onzù d Nosgnor”.
5. Cfr. 2 Samuel 9:1-3; 16:1-4.
6. Cfr. 2 Samuel 9:9-11.
7. Cfr. 2 Samuel 17:27-29.
8. La letura dël TM אֶת-בַיַּרְדֵּן ('et vaiJarden, "ant ël Giordan") a l'é  dròla da la mira sintàtica. La preposission a l'é stàita dovrà apress dël marcator dl'oget ant l'acusativ אֶת ('et) e a l'é mal fé da spieghé. La confusion grafica a càpita ant ël TM; na tradussion a podrìa esse la letura 'd מִיַּרְדֵּן (miJarden, "dal Giordan"). N'àutra possibilità, ch'a l'é cola dovrà ambelessì, a sarìa 'd lese l'articol determinativ an sël front ëd "Giordan" (הַיַּרְדֵּן, haJarden; "ël Giordan").
9. La tradussion a seghita 'l Qere e vàire manoscrit ebràich medievaj ant la letura dël verbo Hifil הֶעֱבִירוּ (he'eviru, "a l'han fàit dëstraversé") pitòst che 'l verb ëd Qal וַיְעֱבִרוּ (vaye'eviru, "a l'han passà") dël TM.