La Bibia piemontèisa/Testament Vej/Samuel/2 Samuel 14

←2 Samuel 13

La Bibia piemontèisa Prim e scond lìber ëd Samuel

2 Samuel 15→

La Bìbia piemontèisa - 2 Samuel 14

2 Samuel

14

Artorn d’Absalom

¹Ioab, fieul ëd Zeruia, a l’era antajasne che ‘l rè a l’era tornà d’esse bin dispòst anvers d'Absalom e ch’a l’avrìa bin vorsù ancontrelo. ²Anlora a l’ha mandà a Tecoa d'emissari për fé vnì d'ambelelà na fomna dës-ciolà^[1]. Chiel a l'ha dije: “Fà visa d'esse an deul, but-te na vesta da plenta e gnun përfum: venta ch'i të smije na fomna che da vàire a piora për un mòrt”. ³Peui va dal rè e pàrlje coma mi i andrai a dite”. Peui Ioab a l’ha mostraje lòn ch’a l’avìa da dije. ⁴Parèj che la fomna 'd Tecoa a l'é andàita^[2] dal rè. Chila a l'é prostërnassje ‘dnans con la front për tèra e a l'ha sclamà: “It në prego giùtme, mè rè!”.

⁵Ël rè a l'ha ciamaje: “Còs veures-to?”. Chila a l'ha rësponduje: “I son na vìdoa, mè marì a l'é mòrt. ⁶Mi, toa sërventa, i l'avìa doi fieuj. Mach che ant un camp, lor doi a l'han rusà sensa che gnun a podèissa antërvnì. Un dij doi a l'ha colpì l'àutr e a l'ha massalo. ⁷Adess tuta la parentela a l'é alvasse contra toa sërventa, an disendme: ‘Dane col ch’a l'ha massà sò frel, përparèj ch’a sia fàit meuire: i l’oma da fé giustissia për l’amassidi ‘d sò frel e d’eliminé 'dcò l'ardité’. Lor a vorerìo parèj dëstissé la splùa che a l'é restame e parèj i l’avrìa pì gnun an sla facia dla tèra ch’a portèissa anans ël nòm ëd mè marì”.

⁸Anlora 'l rè a l'ha dije a la fomna: “Vatne a ca toa, che i-i darai d’istrussion për toa situassion”. ⁹La fomna 'd Tecoa a l'ha dije al rè: “Mè sgnor e rè, che la colpa ‘d col crìmen a ‘rtomba mach dzora ‘d mi e a la famija ‘d mè pare, ma che ‘l rè e sò tròno a në resto nossent!”.

¹⁰Ël rè a l'ha dije ancora: “S’a-i fussa cheidun ch’a parla mal ëd ti e at mnassa, falo vnì da mi e  as n'ancalerà pa pì a fete ‘d mal!”. ¹¹E la fomna a l’ha dije: “Che ‘l rè a fasa giurament për ël nòm dël Signor, sò Dé, che col ch’a l’ha da vendiché la vìtima^[3] am daga pa d’àutri sagrin e a vada pa a massé ‘l fieul ch’am resta!”; e chiel a l’ha replicaje: “Com a l'é vera che Nosgnor a viv, nen un cavej  ëd tò fieul a tomberà për tèra!”.

¹²Anlora la fomna a l'ha dije: “E bin, daje ancora 'l përmess a toa sërventa 'd parleje a mè sgnor ël rè për n'àutra facenda”. E Chiel a l'ha arpijàit: “Dime pura”. ¹³La fomna a l'ha dije: “E anlora për che motiv ël rè, che an disend sòn a arconòss d'avèj tòrt, a l'ha pijàit contra 'l pòpol la decision ëd nen arciamé andaré col ch'a l'ha esilià^[4]? ¹⁴Sicura che nojàutri i l'oma da meuire, e i soma parèj d'eva sbardlà për tèra e che as peul pa pì cheuje. Ma Dé a arsìja pa la vita sensa remission; dabon chiel a treuva sèmper la stra përchè col ch'a l'é stàit bandì a peussa torné. ¹⁵Mi i son vnùita për parlé 'd sòn con mè sgnor ël rè, përchè a j’ero ‘d coj ch’a më mnassavo. I son dime: I në parlerai con ël rè. Miraco ël rè a scotrà lòn che soa sërventa^[5] a ciama. ¹⁶Òhi! Ël rè a podrìa bin ëscoté e liberé soa sërventa da la man ëd l'òm ch’a vorerìa dësplassé mi e mè fieul da l'ardità che Dé a l'ha dane! ¹⁷Toa sërventa a l'ha dit: Che la paròla 'd mè sgnor ël rè a peuda deme la pas, përchè mè sgnor ël rè a l'é parèj dl'Àngel ëd Dé ant ël conòsse 'l bin e 'l mal! Che 'l Signor tò Dé a sia con ti!”.

¹⁸Anlora ‘l rè a l’ha replicà a la fomna: “Stërma pa a mi gnun-a 'nformassion ëd lòn ch'it ciamrai. La fomna a l'ha dije:  “Parla, mè rè e mè sgnor!”. ¹⁹E chiel:“Dime ‘n pò: é-lo forse la man ëd Ioab an tut son?”. La fomna a-j rëspond: “Mè sgnor e mè rè: coma podrìa-ne neghelo? Com a l'é vera che ti 't vive, gnun a peudrìa stërmete le ròbe com a stan^[6]. Vera, tò servitor Ioab a l'ha dame d’istrussion: a l’é chiel ch’a l’ha butà tute coste paròle an sla boca 'd toa sërventa! ²⁰Tò servent a l’ha fàit sossì përchè ti ‘t considerèisse toa situation da na mira diversa e ‘t la cambièisse.  Ma 'l mè sgnor a l'ha la saviëssa 'd n'Àngel ëd Dé, e a conòss tut lòn ch' ancapita an tra ‘d nojàutri”.

²¹Anlora 'l rè a l'ha dije a Ioab. “Va bin! I farai parèj! Va e pòrtme ‘ndré 'l giovo Absalom!”. ²²E Ioab a l'è prostërnasse con la front a tèra^[7] e a l'ha ringrassìà^[8] 'l rè. A l'ha dit Ioab: Da 'ncheuj, mi, tò sërvent, i sai d'avèj trovà grassia a tò euj, mè sgnor e rè, përchè 'l rè a l'ha esaudì l’arcesta che mi, tò servitor, i l’avìa fàit!”. ²³Parèj che Ioab a l'é alvasse e a l'é andàit a Ghesur e a l'ha portà torna Absalom a Gerusalem. ²⁴Mach che 'l rè a l'ha dit: “Ch’as në vada a ca soa, ma mi i veuj pa vëdd-mlo dë 'dnans^[9]”. Përparèj che Absalom a l'è tornasne a ca soa; chiel a l'é nen stài arseivù a la presensa dël rè.

²⁵Ore, an tut Israel a-i j'era gnun bel parèj d' Absalom. Da la testa ai pé a l'era la perfession an tute j'aparense^[10]. ²⁶Cand ch’as tajava ij cavej, a la fin ëd minca n'ann, për ël motiv che la cavijera a-j grevava, e bin, coma costuma a peisava ij sò cavèj, e costi a l'ero bonben stimà dosent sicl^[11] conform a mzura real. ²⁷Absalom a l'avìa tre fieuj e na fija che as ciamava Tamar: na fomna motobin bela^[12].

²⁸Për doi agn Absalom a l'ha vivù a Gerusalem sensa mai ancontré ‘l rè^[13] sò pare. ²⁹A la fin Absalom a l'ha mandaje un mëssage a Ioab për esse arseivù dal rè, ma Ioab a l'ha nen vorsù andeje ·-. A l'ha mandalo a ciamé na sconda vira, ma Ioab a l'ha pa ancora vorsù andé. ³⁰Anlora chiel a l'ha dije ai sò sërvent: “Vardé, Ioab a l'ha un camp aranda dël mè, andova a-i é d'òrdi mur. Andé a deje feu!”. Parèj che ij servitor d'Absalom a l'han brusaje 'l teren a Ioab coma ch’a l’avìa dije Absalom. ³¹Anlora Ioab a l'é sautà su e a l'é andàit a ca d'Absalom. Chiel a l'ha ciamaje: “Për che motiv ij tò sërvent  l'han-ne brusà mia porsion d'amson?”. ³²Absalom a l'ha dit a Ioab: “I l'avìa mandate 'd message për preghete dë vnì da mi: An efet i podìa restemne a Ghesur. Për che motiv son-ne tornà? Donch, i veuj esse arseivù dal rè: se i son an colpa, ch'am fasa meuire!”.

³³Parèj che a la fin Ioab a l'é andàit dal rè a 'nformelo. Ël rè a l'ha mandà a ciamé Absalom, ch’a l'é prosternasse con la front a tèra dë 'dnans al rè. E 'l re a l'ha basà Absalom.

Nòte

1. O: furba, bon-a a fé finta.
2. La tradussion a séguita vàire manoscrit ebràich medievaj ant la letura 'd וַתַּבֹא (vattavo', "e chila a l'é andàita") pitòst che 'l TM וַתֹּאמֶר (vatto'mer, "e chila a l'ha dit"). La letura dël TM  a mostra confusion con וַתֹּאמֶר pì tard ant ël vërsèt. L'emendament suggerì ambelessì a l'é suportà da jë LXX, la Pessità sirìaca, càiche manoscrit dël Targum e dla Volgata.
3. Ant la Bibia as ciama “ël vendicator dël sangh”.
4. As podrìa dcò voltesse parèj: “Përchè ti ‘t l’has nen fàit pr’ ël pòpol ëd Nosgnor l’istess che ti ‘t l’has promëttù ‘d fé a mi? An pijand costa decision për mi, it ses rendute ti midem colpévol, përchè ti ‘t l’has arfudà d’arpijete a ca tò fieul midem, che ti ‘t l’has bandì”.
5. Ambelessì e ant ël vërsèt 16 la fomna a s' arferiss a chila midema tant'me אָמָה ('amah) dël rè, un termo che a s' arferis a 'n servitor ëd livel pì àut andova che 'l magìster a podrìa avèj d'obligassion. Sta paròla a esprim soa umiltà, ma a sugeriss ëdcò che 'l rè a podìa avèj ël vìncol ëd tratela conform ij prinsipi 'd giustissia.
6. Let. “it l'has pa virà a drita o a snistra an lòn che it l'has dit”.
7. Na marca ‘d gran rispèt”.
8. O “benedì”.
9. O “ch’a l’abia nen da vnì a mia presensa”.
10. O “a l’avìa gnun difèt”.
11. Pi che un chilo.
12. La version greca djë Stanta a gionta ambelessì: “ch'a l'é peuj vnùita sposa a Roboam, fieul ëd Salomon, e a l'ha generaje Abia”.
13. O “sensa vëdde la facia dël rè”.