La Bibia piemontèisa/Testament Vej/Proverbi/Proverbi 30

La Bìbia piemontèisa - Proverbi 30

Provèrbi

modifiché

Paròle d’Agur

modifiché

1Paròle d’Agur, fieul ëd Jaché; ël mëssagi profetich che st’òm-sì a l’avìa dit a Itiel e a Ucal.

2“Sicura che mi i son ël pì ignorant ëd j'òm e i l'hai pa la saviëssa che tanti as në fan blaga. 3Mi i l'hai pa amprendù la saviëssa a scòla e i l’hai pa la conossensa ch’a l’ha ‘l Sant. 4Col che a l'é ch'a l'àbia montà al cel e a në sia peui calà? Chi ch'a l'é andàit a cheuje ël vent an soa man? Chi che a l'ha sarà j'eve an sò mantel? Col che a l'é ch'a l'ha fongà tùit ij finagi dla tèra? Coma ch’a së s-ciama? Col ch'a l'é ël nòm ëd sò fieul, ti 't lo sas? 5Minca paròla 'd Nosgnor a l'é pura e a l’é sempe mostrasse vera[1]; chiel a l'é tanme në scu për coj ch'as buto sota soa guerna. 6Giontje pa nen a soe paròle, përchè a vada pa a arprocete e ti 't sie nen trovà busiard. 7Nosgnor! Doe ròbe it ciamo, arfúdmje pa anans che mi i meuira: 8Ten leugn da mi la faussità e la busiardarìa, dame nen nì miseria nì richëssa, ma fame avèj ël giust ch'i l'hai damanca, 9përchè, na vòta pasiame, mi 't arnega pa e i disa: ‘Chi é-lo Nosgnor?” Opura, butà ant lë bzògn, ch'im buta nen a robé e i dzonoro 'l nòm ëd Dé”.

10Dì nen ëd mal d’un servitor ëdnans ëd sò padron, përchè chiel at maledissa pa e ti 't n'arsèiva nen un castigh.

11A-i é ëd gent che a malediss sò pare e ch'a benediss pa soa mare. 12A-i é ëd gent ch’a chërd d'esse càndia, ma che a l'é pa arzentasse 'd soa drugia. 13A-i é ëd gent con j'euj tant superb e con le parpèile tant boriose! 14A-i é ëd gent ch’a l’ha ‘d dent tanme dë spa e ij sò dent maslé tanme ‘d cotej, për balafré ij pòver fòra da la tèra, e coj ch’a l’han da manca dël necessari d'an tra j'òm.

15La sansùa a l'ha doe fije ch’a diso sèmper: “Dame, dame!”. Tre ròbe a son mai sodisfàite; nen mach, ma quat a diso: “Mai pro”: 16la mòrt[2], la fàuda turgia, la tèra ch'a n'ha mai basta d'eva e 'l feu che a dis mai: “Pro!”.

17L'euj che a varda an ësbefianda sò pare e a dëspressia 'd deje ubidiensa a soa mare, che a sia gavà dai creus ëd la val e mangià dai cit ëd l'òja.

18Tre ròbe a van dëdlà ëd mia comprension, nen mach, ma a son quatr che mi i capisso pa: 19ël vieul ëd l'òja ant ij cej, la stra dël serpent ëdzora dij ròch, la stra 'd na nav ant ël mar àut, ël senté ëd n'òm con na fomna giovo[3].

20Na fomna adùltera as compòrta parèj: chila a mangia, peui as polida la boca e a dis: “I l'hai pa fàit ëd mal!”.

21A-i son tre ròbe ch'a fan tramblé la tèra: nen mach, ma a son quat che mi i peudo pa soporté: 22në s-ciav che a ven a esse rè, un fòl cand che chiel as ampiniss ël gosé ‘d mangé, 23na fija ghignonanta ch’as maria, na sërventa che as fasa padron-a.

24A-i é quat cite creature, an sla tèra, che pura a son pì savante dij cacam: 25le furmìe, rassa sensa fòrsa, ma che d'istà as procuro soa provianda; 26ij daman, rassa sensa difèise, ma che a drisso soa ca an tra ij ròch; 27j'aliòstre, che a l'han pa un rè, ma che a san marcé tute antropà; 28la laserta, che as peul ciapesse con le man, ma che a l'é bon-a a intré fin-a ant ij palass dël re.

29Tre creature a l'han un bel portament, ansi, quatr ch’a marcio con maestosità; 30ël leon, la pì fòrta dle bestie, che a scapa an facia a gnun; 30ël gal, arbiciolù, e 'l boch: un rè dë 'dnans a soa gent[4].

32Se ti 't ses ëstàit tant fòl da cissete o s’it pensave mal, but-te la man an sla boca! 33Përchè a l'é an cicojand ël làit che as fà ël butir; schissand ël nas che as fà seurte 'l sangh e an cissand la flin-a a ven-o fòra mach ëd ruse.

  1. Ël test a deuvra ambelessi na comparission sotantèisa (na manera 'd parlé ch'as ciama ''hypocatástasis(smijànsa, rapresentassion amplìcita)''. Ël test a comparission-a la përfession ëd minca na paròla ch'a ven da Nosgnor Dé con ëd metal pressios ch'a l'é stàit rafinà e purificà (cfr. Salm 12:6). A veul dì che dla Paròla 'd Nosgnor as peul fidesse, ch'a l'ha gnun difèt o eror, ch'a-i è nen ch'a sia fàuss o ch'a dëstorna(da nen confonde con ἀποκατάστασις , apokatástasis:restaurassion e redension universal). La sconda part ëd cost vers a dëspiega la portansa 'd cost pont: i-i podoma sté sicur, i podoma fidesse 'd Nosgnor.
  2. O “la tomba”, o “Sheòl”.
  3. O “l’amor ëd n’òm e na fomna”.
  4. O “con soa armeja”.