La Bibia piemontèisa/Testament Vej/Levitich/Levitich 11

←Levitich 10

La Bibia piemontèisa Levìtich

Levìtich 12→

Levìtich

La Bìbia piemontèisa - Levitich 11

11

Bestie pure e ampure

¹Nosgnor a l’ha ancora parlaje a Mosé e Aron. A l’ha dije: ²A j’Israelita feje savèj sòn: ‘An tra tute le bestie dla tèra i podreve mangene: ³cole ch’a l’han ‘l pé forcù, l’ongia s-ciapà e ch’a rùmio. ⁴Ma, an tra cole che, combin ch’a l’abio ‘l pé forcù o ch’a rùmio, i në mangereve pa ‘d coste-sì: ël gamel, che combin ch’a rùmia, a l’ha pa l’ongia s-ciapà: a l’ha da consideresse nen pur; ⁵ël tasson^[1] dle rochere, che, bele s’a l’é ‘n rumiant, a l’ha pa tutun l’ongia chërpà; ⁶la levr, che, combin ch’a daga l’idèja ‘d rumié, a l’ha nen, contut, l’ongia s-ciapà; ⁷ël crin, che, an avend l’ongia forcùa, con tut lòn, a rùmia pa. ⁸Mangé nen la carn ëd coste bestie nì toché ij sò còrp mòrt. Considereje nen pure.

⁹An tra le bestie ch’a vivo ant l’eva, tant ëd ël mar che dij fium, i peude mangene tute cole ch’a l’han d’aliòte e dë scaje .¹⁰Tute le creature ch’a l’han pa ni d’ale dij pes ni scaje, i l’eve da considereje nen pure. ¹¹Ëd coste bestie ch’i-j ten-e për detestàbij, i na mangereve pa la carn, e i detestereve ij sò còrp mòrt. ¹²Tute le bestie ch’a vivo ant l’eva e ch’a l’han nì d’aliòte, nì dë scaje, i-j considerereve na còsa detestàbil.

¹³Për lòn ch’a l’ha da fé con j’osej, i considerereve detestabij e iv astnireve dal mangene ësti-sì: l’òja, l’àghia ‘d mar e ‘l voltor; ¹⁴ël milan e tute le sòrt ëd farchèt; ¹⁵tute le qualità ‘d cornajass, ¹⁶lë struss, la sivìtola, l’ochëtta ‘d mar e minca sòrt dë sparavé; ¹⁷ël duso, ël cormoran e l’ibis; ¹⁸l’ania cigna, ël pelican e ‘l capon-fer; ¹⁹la sigògna e minca sòrt d’airon, l’upia e la rata volòira.

²⁰Tùit j’inset alà ch’a marcio ‘d quat piòte a son da consideresse detestabij. ²¹Tutun, i peule mangé j’inset alà e ch’a marcio ‘d quat piòte ch’a l’han darera doi piòte për podej sauté për tèra. ²²I peude donca mangé le diverse sòrt ëd sautamartin, d’aliòstre, ëd grij e ‘d cravëtte. ²³Tute j'àutre bòje ch'a marcio për tèra, për vojàutri a saran da detestesse.

Ël contat con le carope ‘d na bestia

²⁴La përson-a ch’a l’avrà contat con na bestia a restrà 'mpura an ësti cas-sì: s’a toca na bestia mòrta a resterà 'mpura fin-a sèira; ²⁵coj ch’a trasporto un-a 'd coste bestie mòrte a dovran lavesse ij vestì e a restran ampur fin-a sèira. ²⁶Për lòn ch’a l’ha da fé con le bestie a quatr pé ch’a l’abio nen l’ongia partìa e ch’a rùmio nen, i-j considerereve 'mpur: tuti coj ch’a-j dovèisso toché a restran ampur. ²⁷I considerereve ‘dcò 'mpure tute le bestie ‘d quat piòte ch’a marcio an sla pianta dël pé. Tui coj ch’a dovèisso toché sò còrp mòrt ëd lor a restran ampur fin-a sèira. ²⁸E chi ch’a pòrta un-a dë ste bestie mòrte a l’avrà da arzenté bin ij vestì e a restrà 'mpur fin-a sèira. I l’avreve da consideré 'mpure coste bestie-sì.

²⁹Dle bes-ciòte ch’a së struso për tèra, i considerereve 'mpure coste-sì: ël trapon, ël rat, e minca sòrt ëd bisse scodlere; ³⁰ël giairòt ëd campagna, ël camaleon, la laserta, la lumassa rablòira, la piovan-a e ‘l trapon. ³¹Coste-sì a son, an tra le bes-ciòte ch’a së struso për tèra, cole ch’i l’avreve da considereje 'mpure. Chi ch’a toca un-a dë ste bestie mòrte, a restrà 'mpur fin-a sèira. ³²A restrà ‘dcò 'mpur qualsëssìa oget ch’a-j tomba ansima a un-a ‘d coste bes-ciòte mòrte, ch’a sia n’utiss ëd bòsch, ëd vestiari, pel o sach. Col oget-lì a dovrà esse lavà con d’eva, për tùit ij mesté ch’as na peuda fé. A sarà pa considerà pur fin-a sèira: apress a sarà pur. ³³Se un-a dë ste bes-ciòte a tomba mòrta andrinta ‘n vas ëd tèra, tut lòn ch’a-i é andrinta a restrà 'mpur e ‘l tupin a l’avrà da esse s-ciapà. ³⁴Tut ël mangé ch’a l’é stàit prontà con d’eva sversà con un tal vas a restrà 'mpur, e minca na beivanda a restrà ‘dcò 'mpura, qualsëssìa a sìa ‘l recipient ch’a l’ha contnilo. ³⁵Tut lòn ch’a l’é tombaje dzora al còrp mòrt ëd quaidun-a dë ste bes-ciòte a sarà da consideresse ampur; s’as trata d’un forn o d’un brasé ch'a l'avèissa tocaje, a l’avrà da esse dësblà. A son ampur e a deuvo esse considerà 'mpur. ³⁶S’as trata ‘d n’adoss o ‘d na sisterna, visadì n’arzerva d’eva, a seguiterà a d’esse pura, ma chi ch’a na tira fòra la bes-ciòta mòrta a restrà 'mpur. ³⁷Se un-a ‘d cole bes-ciòte a casca mòrta dzora dë smens ch’a l’ha da esse sëmnà, lë smëns a rëstrà pur, ³⁸ma s’a l’é dasse ‘l gir a d’eva ansima a lë smens për cheuslo, e a-i tomba dzora un dë ste bestie mòrte, ël gran i l’avreve da considerelo nen pur.³⁹S’a meuir un cap ëd bestiam ch’a l’é adat a mangesse, tuti coj ch’a tocheran soa caròpa a restran ampur fin-a sèira. ⁴⁰Ch’i ch’a mangia ‘d soa carn a dovrà arzenté ij vestiari e a restrà 'mpur fin-a sèira; col ch’a pòrta vìa ‘l còrp dla bestia venta ch’a lava soe vestimente e a restrà 'mpur fin-a sèira.

Arcapitolassion

⁴¹Le bes-ciòte ch’a rabasto për tèra a deuvo nen esse mangià, përchè ch’a son detestabij. ⁴²As peul nen mangiesse ‘d coste bes-ciòte, nì cole ch’a së struso nì cole ch’a marcio a quat o pì ‘d piòte: a son detestabij. ⁴³Buteve pa an condission ëd contamineve përchè ch’i l’eve tocà coste bes-ciòte, ch’i sie pa antamnà da lor: i vnirìe a d’esse 'mpur.

⁴⁴Përchè mi, ël Signor, i son vòst Dé, conserveve sant e i sareve sant, përchè mi i son sant^[2]. Antanmeve pa con gnun-a dë ste bes-ciòte ch’as rabasto për tèra. ⁴⁵Mi i son ël Signor, col ch’a l’ha tirave fòra dal pais d’Egit con ël but d’esse vòst Dé. Esse sant, përchè mi i son sant.

⁴⁶Costa-sì a l’é la lege për lòn ch’a rësguarda le bestie, j’osej, tute le bestie ch’a vivo e ch’as bogio ant l’eva e tute le bestiòte ch’a së struso për tèra. ⁴⁷Con costa lege i podreve fé na distinsion an tra le bestie pure e 'mpure, an tra le bestie ch’as peulo mangesse e cole ch’a venta pa mangeje.

Nòte

1. Orig. “השפן”: Na bestia cita ch’as pensa ch’a sia (an latin) ël Hyrax syriacus.
2. Cfr. Levìtich 19:2; 1 Pero 1:16.