La Bibia piemontèisa/Testament Vej/Geremia/Geremia 13

←Geremìa 12

La Bibia piemontèisa Geremìa

Geremia 14→

La Bìbia piemontèisa - Geremia 13

Geremìa

13

La s-cirpa ‘d lin ruinà

¹Sossì a l’é lòn che Nosgnor a l’ha dime: “ Va a catete na s-cirpa^[1] 'd lin e butëtla ai fianch sensa mai netiela^[2]”. ²A l’é parèj che mi i l'hai catà na s-cirpa, conform a l'istrussion ëd Nosgnor e i son butamla an sij ren.

³Anlora për la sconda vira a l'é rivame la paròla 'd Nosgnor. A l’ha dime: ⁴“Ciapa la s-cirpa ch’it l'has catà e 't pòrte ai fianch, va dun-a a Perat^[3] e stërm-la ant na chërpura 'd na pera”!. ⁵Përparèj i l'hai fàit e i l'hai stërmala a Perat, com a l'avìa comandame 'l Signor ëd fé. ⁶Vàire di apress Nosgnor a l'ha dime: “Àuss-te, va a Perat e arpija da là la s-cirpa ch'i l'avìa ordinate dë stërmé. ⁷E mi i son andàit a Perat, i l'hai sërcà e trovà la s-cirpa ant  ël pòst andova ch’i l'avìa stërmala: e varda-lì, la s-cirpa a l'era marsa, pa pì bon-a a nen.

⁸Anlora Nosgnor a l’ha dime: ⁹A dis ël Signor: ‘An costa manera i farai marsé la glòria esaltà 'd Giuda e Gerusalem. ¹⁰Costa gent grama, ch'as arfuda dë scoté mie paròle, ch'as compòrta conform a soa testardarìa 'd sò cheur e ch’a-j va dapress a d'àutri dio për servìje e adoreje, a vnirà a esse parèj ëd costa s-cirpa ch’a serv pa pì. ¹¹Përchè, dla midema manera che sta s-cirpa a aderiss ai fianch ëd n'òm, parèj mi i l'avìa vorsù che tuta la ca d'Israel e tuta cola 'd Giuda a më stèissa tacà  - paròla dël Signor - përchè mi i ‘ntendìa 'd feje mè pòpol ëspecial, mia fama, mia làuda e mè orgheuj. Ma lor a l'han pa scotame.

¹²Adess dije a sta gent: ‘Ël Signor Dé d'Israel a dis përparèj: Tùit ij bocaj^[4] a l'han da esse ampinì ëd vin. Se lor, tutun, at disèisso: ‘Nojàutri i savoma pro che tùit ij bocaj a l'han da esse 'mpinì ‘d vin!’. ¹³Anlora ti 't-j rëspondras: ‘Nosgnor a parla parèj: ‘Vardè che mi i farai dventé confus ëd ment coma ‘d ciocaton tuta la gent ëd cost pais, ancaminand dai rè astà an sël tròno ëd David, ij sacerdòt, ij profeta e tùit j'abitant ëd Gerusalem. ¹⁴Peui i jë s-ciaprai a tòch, l’un contra l'àutr, fin-a ij pare contra ij fieuj - a dis Nosgnor - i l'avrai gnun-a compassion, i-j risparmierai pa, nì i l'avrai misericòrdia ant ël dëstrùvie’”.

Amonission contra l’orgheuj

¹⁵Anlora mi i l'hai dije a la gent ëd Giuda: ‘Scoté da bin e doverté bin j’orije! Gnun-a arogansa! Përchè ‘l Signor a l’ha parlà. ¹⁶Deje glòria^[5] al Signor vòst Dé, anans che a-i riva lë scurità ancreusa  e che ij vòstri pé a vado a antrapesse an sle montagne, antramentre ch'a cala la neuit -  vojàutri i spetereve la lus, ma chiel a la farà vnì top e scurità s-ciassa^[6]! ¹⁷Ma se voi i dareve pa da ment, mi i piorerai dë stermà dë 'dnans ëd vòstra babìa; ij mè euj a së slingueran amèr përchè lë strop ëd Nosgnor a sarà dëportà.

¹⁸Nosgnor a l'ha dime: “Dije al rè e a l'argin-a mare: ‘Calé giù da vòst tròno e sté setà ant la póer, përchè vòstra coron-a^[7] 'd glòria a sarà tòst rancà via da vòstre teste’. ¹⁹Blocà a son le pòrte dle sità dël mesdì 'd Giuda: gnun a-j doverta. Tut Giuda a sarà fàit përzoné e deportà: vera, a saran tuti deportà.

²⁰Peuj mi i l’hai dit: “Àussa j'euj e bèica ij nemis ch’a rivo da tramontan-a. Andov' é-lo lë strop ch’a l'era state afidà? Andova ch’a son le feje ch’it në dasìe tant ëd blaga? ²¹Còs diras-to ant ël moment che a saran butà dzora 'd ti tanme cap, pròpi coj che ti midem it l'avie costumaje a esse ij tò amis e alià? At ciapran pa ij dolor dëscobi parèj ëd na pajolanta? ²²Se it diras drinta 'd ti: ‘Për che motiv am riva tut sòn? Përchè pròpi mi i son tratà parèj ëd na fomna adùltera an dësgrassia, ch’a l’han s-ciancaje la vesta e che soe vërgògne a son ëstàite butà al ciàir? Lòn at ancàpita për motiv dij tò tanti pëccà. ²³Miraco che n'Etìop a cangia soa pel o un leopard ch’a l'é giajolà a s-ciairiss? Dla midema manera, podries-to fé 'l bin ëdcò vojàutri, tant costumà ch'i seve a fé dël mal?”.

²⁴Nosgnor a dis: “Për lòn iv dësperdrai parèj dla paja che 'l vent dël desert as pòrta via, ²⁵Costì a l’é 'l tò destin, la part ch’a l'é staita destinà a ti da mi - i lo diso mi, ël Signor - përchè it l'has dësmentiame e it l’has fidate a ‘d dio busiard^[8]. ²⁶A l’é parèj che mi i sverserai toe vestimente fin-a an fàcia, tant che toa onta a sia ‘dnans a j’euj ëd tuti tanme n’adùltera an dësgrassia. ²⁷Gent ëd Gerusalem! Mi i l’hai bin vëddù ij tò adulteri, toa prostitussion ësfacià, e toa anvìa libidinosa për d’àutri dio! I l’hai bin vëddù lòn ch’it fasìe, n’idolatrìa da fé scheur, an sle colin-e e për le pian-e. Maleur a ti, Gerusalem. Vàire ancora it seguiteras a esse antamnà parèj?

Nòte

1. Ambelessì la paròla: (אֵזוֹר, ʾesor) a peul esse voltà an vàire manere: “sintura”, s-cirpa, fassa, perisòma, croata, gonel''.  Tutun a l'é probàbil che as tratèissa 'd cheicòsa davzin a 'n ''gonel'' valadì ëd n'indument masculin curt che a podìa smijeie a 'n cotin e che a l'era atestà 'dcò ant le campagne piemontèise fin-a a la fin dl'età moderna. (vëdde për esempi G.G. Alion ant la literatura piem. dël '400, géner fàrse). La similitùdin ëd la s-cirpa o dël ''gonel'', a l'é d'esse tacà s-ciass ai fianch dl'òm parèj coma che Israel a aderìa al Signor; ël material peui, a l'ha la sacralità dël lin, parèj dle vestimente dij sacerdòt.
2. O “sensa mojela ant l'eva”.
3. O “al fium Eufrate”.
4. A podrìa essie un calambor ëd paròle angagiand "fòl" (נָבָל, naval) con  “bota, bocal ëd vin” (נֶבֶל, nevel).
5. Ebràich: “Dé glòria al Signor tò Dé.” Për la nuansa dël vocàbol “glòria” (כָּבוֹד, cavod), confrontelo com a l'é stàit dovrà an Malachìa 1:6 (''nòm'' e ''onor'')e Giosuè 7:19 (''nòm'').
6. La forma “top ancreus, ëscurità” (צַלְמָוֶת, tsal mavet ), a l'é voltà conform l'étim an ''umbram mortis'' ant la volgata e ''ἐκεῖ σκιὰ θανάτου'' për jë LXX. Për la comparassion con ël concèt d'esili, vëdde Isaia 9:2. Për l'associassion dla paròla scurità con ël Di dël Signor, vëdde Isaia 60:2; Gioel 2:2; Sofonìa 1:15.
7. La version a séghita l'emendassion comun-a dla paròla che 'd nòrma a vorerìa dì “pòst ëd la testa” (מַרְאֲשׁוֹת [marʾashot] pì pronòm = מַרְאֲשׁוֹתֵיכֶם [marʾashotechem]) an “da vòstre teste” (מֵרָאשֵׁיכֶם, meraʾshechem) an seghitand la version ëd d'àutre tradussion. Ant ël significà 'd "diadéma, tiara, coron-a " a l'è pa atestà an gnun-e d'àutre part.
8. O “it l'has avù pì car la busiardarìa”.