Rico Gulin/Ën cap al mond
Ën cap al mond
modifichéMonsù Ciafré a stasìa 'nt na palassin-a giàuna, con jë scalin ëd marmo, 'n prajòt dantorn, con na strajòla 'd giàira e na cinta 'd ciment gris, pen-a fòra dël pais. Con lò ch'a l'era proprietari 'd na mesa dosen-a 'd cassin-e tute al pian e al solì, a patìa nen sicura frèid ai pe, ma gnanca a sudava nen ëd fatiga, vist che, a masënté tut (fin-a a ten-i polid ël prajòt) a-j pensava soa fomna. Parèj, l'ocupassion pì gròssa 'd monsù Ciafré a l'era 'd passé 'l temp ën meditassion contemplativa «valadì a fé gnente» d'invern dë ’dnans al fornel e, d'istà, a l'ombra dij moré dle soe cassin-e con j'euj pontà a l'ënfinì.
Mòrta soa fomna, frusta 'd travaj, monsù Ciafré a l'avìa piorala giusta 'l temp ëd fé sù tuti ij papé dël masent e portej-je al giometra dël pais përchè a-j pensèissa chiel, pagand lò ch'a toca, naturalment...Chiel, monsù Ciafré, a l'avìa pa temp,a l'avìa d'àutr për la testa...E a mi, che l'era sò vzin ëd ca e, për sò, conossìa bin che rasa d'ëmpegn a pudèisso mai ocupé monsù Ciafré, costa stòria, che 'l giometra mè amis a l'avìa riferime, a më smijava tansipòch dròla e sensa sens. A fussa nen che, un bel di i l'hai vist seurti da ca monsù Ciafré , tut tapà da festa e con na gran valis. E sicoma che i l'avìa bastansa 'd confidensa, i l'hai salutalo e peui i l'hai butà l'ëncala e i l'hai ciamaje 'ndova a l'avìa l'ëntension d'andé. Chiel a l'ha rëspondù gentilment al mè salut e, content ëd sodisfé mia chëriosità , a l'ha dime: - «Ch'a varda....I veuj essi sincer; i l'hai studià pa mal e, parèj, i l'hai decidù dë 'ndé 'n cap al mond». Mi, convint che a vorèissa pijeme 'n bala, tutun i l'hai fàit ël sembi e i l'hai dit: - «Òh basta-là! Chissà che bel pòst ch'a dev esse! Ma ch'a scusa mia ignoransa, e 'ndova ch'a sarìa col pòst-lì?».
Alora i l'hai capì che monsù Ciafré a fasìa sël serio përchè a l'ha spiegame che 'n cap al mond a l'é 'ndova che un a peul sodisfé tuti ij desideri e tute le veuje: - «Për sò, a capiss?» a seguitava «col pòst-lì a l' é nen bin definì: a l'é conform andova che un a jë smija: magara pì 'n là dël mar e dle montagne, o bele mach fòra dla pòrta 'd ca...» D'amblé a l'é vnume da grigné pensand che monsù Ciafré a duvìa pròpi esse 'ndàit fòra 'd testa, përchè - im disìa- un coma chiel che rassa 'd desideri o 'd veuje a peul avèj? E, s'a n'ha, che bzògn a l'ha 'd dëscomodesse, con tuti jë scu ch'a l'ha an sacòcia? Ma, peui, a rasoné pì 'ncreus - s'a-i é 'n pòst 'ndova che un a l'ha pì nen nì desideri e nì veuje, col-lì a l'é 'n pòst ëd mòrt; e se, për contra, sodësfàit un desideri, a venta sùbit serchene n'àutr da sodisfé , alora a l'é 'n pòst ëndova che un a l'ha sempe 'l fià curt a fòrsa 'd core...
Basta: i son tënume për mi tute coste considerassion e i l'hai dit bon viage e fàit tanti bej auguri a monsù Ciafré che, tratant, a l'era 'ncaminasse tirandse apress ël cancel.
A l'é passaje, tansitòst, doi ani da cla vòlta-là e 'd monsù Ciafré i l'hai pì nen avù notissia. Ma, da coma a son mal ëndàit soa ca e 'l prajòt dantorn, penso pròpi che 'n cap al mond a dev essi pì 'n là dël mar e 'd tute le montagne përchè 'n pòst parèj a peul pa trovesse trames a j'erbasse e j'urtìe.
Rico Gulin (Salusse) Concors sità 'd Canej