Pàul Castlin-a/Non plus ultra

Non Plus Ultra

Ëd sicur i l’eve già sentì l’espression latin-a ‘d cheicòsa ch’a l’é ‘l “non plus ultra”, visadì ch’a l’è tant bon-a che nen d’àutr a l’ha superala, o che pì anans che lolì as peudrìa nen andé. A l’é interessant conòsse la stòria ‘d costa espression.

Disoma sùbit che l’original, pì coret, a l’é “Nec plus ultra” e a veul dì “nen pì anans”. Conform al mit, costa scrita a l’era gravà an sle Colon-e d’Ercole, colocà aranda dla Strèita ‘d Gibiltera. La legenda a conta che Ercole, rivà ai lìmit dël mond che ij Grech e ij Roman a conossìo, ‘l confin an tra ‘l mond sivilisà e ‘l dësconossù o pròpi la broa d’un mond piat che, s’a l’avèisso passala, ij viagiator a sarìo crovà ant l’abim, a l’avìa separà na montagna an formand doe colon-e e a l’avìa scurpije cola scrita për marché ‘l punt ch’as peudìa nen andeje pì anans.

Ant ël cors dël temp, “Nec Plus Ultra”, ch’a l’é dventà “Non plus ultra”, a l’ha ciapà na significassion simbòlica, a l’é dventà ‘n simbol ëd përfession, o ‘l limit pì grand ch’as peul riveje ant un camp determinà. A rapresenta ‘l cò, la sima, ‘l corm ëd la realisassion uman-a. Ancheuj i dovroma “Non plus ultra” për fé la dëscrission ëd cheicòsa o cheidun ch’a rapresenta l’ecelensa màssima. A podrìa tratesse ‘d n’euvra artìstica, n’inovassion tecnològica o ‘d na përformansa sportiva, costa espression a dà l’idèja ‘d lòn ch’as peul pa superesse. A l’é ‘dcò l’avertiment contra l’arzighesse a andé an ëd teritori dësconossù e pericolos. An sens figurà, a peul esse interpretà coma n’anvit a la prudensa e a la moderassion contra le pretèise ‘d cheidun ch’as chërd d’esse ma ch’a l’é mach un fòl ch’a finirà bin tòst a fracassesse.