Neuv Sermon Subalpin/Quand ch'i sente 'l gal ch'a canta

Quand ch'i sente 'l gal ch'a canta

Ant le sità, a sente 'l gal ch'a canta i soma pi nen costumà. Ël gal a dà 'l bin-ëvnù a la matin. A cissa a l'assion - che a deurme as combin-a gnente! Na vira, l'ora che l'apòstol Pero a l'ha sentì 'n gal ch'a cantava, a l'ha sopataje la cossiensa, përchè a l'ha 'rciamaje a la ment che Gesù a l'avìa rason e che chiel a l'avìa 'rnegalo Gesù. Grassie a Nosgnor, Pero a sarìa stàit peui përdonà. Còsa a l'avìa dije Gesù? Lesoma.

La predission ëd l'arnegament ëd Pero. "...E dòp d'avèj cantà 'd Salm, a son andass-ne al Mont ëd j'Ulivé. Për la via, Gesù a l'ha dije: 'Tuti vojàutri i vë slontanreve da mi, përchè a l'é scrit: 'I patlerai 'l bërgé e le feje a saran tute dësbërgiairà, ma apress ch'i sarai arsussità dai mòrt, i andrai 'dnans a voi an Galilea e iv rëscontrerai ansilà. Pero a l'ha dije: 'Tuti a podrio cò slontanesse da ti, ma mi nò: mi i lo farai mai!'. E Gesù a l'ha dije: 'In vrità it diso che ancheuj, pròpi sta neuit, prima ch' ël gal a l'àbia cantà doi vòlte, ti 't l'avras negà tre vòlte fin-a 'd conòss-me!'. Ma Pero a-j disìa ancora pì fòrt 'Nò! Bele s'i dovèissa meuire ansema a ti, mi it arnegrai mai!', e tuti a l'han dije l'istèss" (Marco 14:27-31).

La sin-a dariera 'd Gesù a finiss con ël cant ëd lòn ch'a va sota 'l nòm ëd Hallel (na càntica ch'a buta 'nsema ij Salm dal 113 al 118) coma ch'a l'era la costuma 'd fé apress la sin-a 'd Pasqua. As peul disse che dabon canté ij Salm ëd la Bibia a vada bin an minca circostansa. A l'é l'istess ancheuj për tuti coj ch'a-j dan ël valor ch'a mérito. Cola sin-a, për Gesù e ij sò dissépoj, a l'era na bela ocasion për sté ansema, ma 'dcò un moment dramàtich. A l'era nen pro, an efet, che Gesù a l'avèissa già dije lòn ch'a-j sarìa capitaje, e fin-a che un ëd lor a l'avrìa tradilo, ma 'dcò che Pero a l'avrìa bin tòst arnegalo publicament! La tràgica sòrt ëd Gesù, an efet, malgré tute le spiegassion ch'a l'avìo arseivù da chiel, e le ciàire predission ëd Gesù a riguard a soa mòrt e arsurression, a l'avrìo fàit strabiché e tombè soa fede 'd lor. Grassie a Nosgnor, a sarìa nen semper ëstàit parèj, ma as peul bin comprende soa situassion ëd lor. Dòp la mòrt ëd Gesù, sò magister, a l'avrìo dovù soporté le svergne dla gent ch'a dis: "I l'avìo bin avertive ch'a sarìa andài a finì mal. Che beté ch'i seve stàit a 'ndé dapress a col Gesù!".

Quand che Gesù a-j dis: 'Tuti vojàutri i vë slontanreve da mi', lor a peudo nen chërdje a na ròba parèj. Lor a chërdìo ch'a l'avrio mai bandonalo e ch'a sarìo stàit fin-a dispòst a 'ndé a la mort con chiel. Gesù, contut, a conossìa bin la natura uman-a e che le Scriture antiche a l'avìo fin-a fane la predission ed lor arnegament! Cola 'd Gesù, contut, a l'era nen un rimpròcc e na condan-a dij sò dissépoj. Ch'as fèisso coragi: Gesù a sarìa arsussità e a sarìa andàit ëdnans ëd lor an Galilea për seguité soa euvra, e lor con chiel. Gesù a l'avrìa rëscontraje ansilà. A-i era 'ncora 'd travaj da fé! A-i sarìo stàite per lor tante àutre esperiense ch'a l'avrìo faje maturé ant la fede.

Col "gal ch'a canta" a deuv esse 'dcò për nojàutri na memòria, un mement, për avisesse che le paròle 'd Gesù a son sèmper la vrità, nen mach a riguard ëd la mission che chiel a l'avìa da compì, ma 'dcò an sla natura uman-a. La significassion dël simbol dël gal, che soens a l'é butà an sla cò dël cioché 'd tante gesie a l'é debatù, ma nojàutri fasomlo esse la memòria che tut lòn ch'a dis la Paròla 'd Nosgnor a l'é vera, fin-a ant el cas che j'aparense a podrìo sugerine 'l contrari. Fidomse, fomse nen "scandalisé" da lòn che quajvòta i trovoma e ch'a podrìa smijene 'mpossibil: le Scriture Sante a diso la vrità sèmper, perchè Nosgnor a l'ha mai dit, a dis e a dirà mai ëd busiardarìe. A vnirà l'ora ch'i n'avroma la conferma pien-a e antlora i comprendroma 'l sens che quajvòta a në scapa.

Dzurtut, fomse gnun-e ilusion an sla natura uman-a. Nosgnor an dis: "Ël cheur ëd l’òm! A-i é gnente ch’a fasa pijé ‘d bàilo pì che ‘l cheur ëd l’òm: a l’é pròpi sensa rimedi! Chi ch’a podrìa mai conòss-lo? Mach mi, ël Signor, i peudo fongheje ‘ndrinta e feje na vera disànima. A l’é parèj che i peudo arpaghé mincadun precis coma ch’a mérita, conform al frut ëd soe euvre " (Geremìa 17:9-10). Nòst cheur an pòrta a 'ntrapesse nen mach un-a ma tre vire! A l'é nen un bon consèj dì a quajdun: "Chërd an ti medésim! Và 'ndoa ch'at pòrta 'l cheur!". Dël cheur as peul nen fidess-ne: ël pì dle vòlte an pòrta a la përdission! A l'é l'istess che deje compléta fiusa a la gent. Nosgnor an na buta bin an guardia: "A l'é mej trové n'arfugi an Nosgnor che fidesse dla gent. A l'é mej trové n'arfugi an Nosgnor che fidesse dij prinsi" (Salm 118:8-9). A l'é mej fidesse dla grassia 'd Nosgnor, ëd soe promësse, ëd soe arsorse.

Coj che Gesù a l'avìa sernù coma ij sà dissépoj e apòstoj, ëd sicura a l'ero nen ij mej ch'a-i fussa a disposission (vistje le vòlte ch'a l'avìo falì), ma a-i na j'ero pa 'd mej, ant ël sens che nojàutri uman, al fond ëd le còse, i soma tuti j'istess. Se ti 't sente d'esse pa degn, pa a l'autëssa 'd compì lòn che Nosgnor at dà da fé, dësperte nen! Bèica ij dissépoj ëd Nosgnor: a l'ero bin déboj. Che delusion ch'a l'ero tante vòte! Pura, la passiensa e l'amor ëd Nosgnor anvers ëd lor a l'ero strasordinàrie. "Abie gnun-e tëmme, përché mi i të stago dacant. Sagrinte nen, përché mi i son tò Dé. It dago fòrsa e d’agiùt. It sostnirai con mia man drita vitoriosa" (Isaìa 41:10).

PREGHIERA

Nosgnor! I veuj esse realista për lòn ch'im riguarda: nì presunsion, nì dësperassion. Ti 't l'has ciamame a 'ndete dapress, pa përchè i n'avèissa tìtol, mérit o capacità, ma për motiv ëd tò amor e malgré mia debolëssa e ch'i sia bon a nen. Ti'm compagneras fedel fin-a a la fin ëd lòn ch'it ses proponute 'd fé con mi: mia salvassion. Fà ch'i sia mai an dùbit dla vrità 'd toa paròla, la vrità 'd toe promësse, la vrità 'd lòn ch'it ses proponute 'd fé an Crist. Amen.