Lenga piemontèisa/Gramàtica piemontèisa/Morfologìa/Nòm-agetiv/Agetiv dimostrativ

Artorn


J'agetiv dimostrativ

modifiché

A indico la posission ò localisassion dle entità che a dëscrivo. A son na sòrt d"indicator" ò "pontador" a lentità an question. A lhan jistesse fonsion che a lhan an Italian ò an dàutre lenghe.

Motobin sovens, an Piemontèis, lagetiv dimostrativ a lé rinforsà con j'adverb "sì, lì, là". Për j'agetiv coste partìcole a ven-o apress dël sostantiv che l'agetiv a indica. Notoma che nen sempe costi agetiv a peulo esse apostrofà dnans a paròle che a comenso për vocal, an particolar cand as trata dël mascolin plural che, apostrofà, a podrìa perde l'indicassion dël plural (notoma che coste a son dle pòche paròle che a l'han un plural an Piemontèis). I doma na tàula dle forme pì dovrà e la corispondensa con l'Italian.

agetiv dimostrativ
Italian masc. sing. femin. sing. masc. plur. femin. plur.
Questo cost, sto, st' costa, sta, st' costi, sti coste, ste
Codesto ës, së, s[1] sa, s[1] si
Quello col cola, col coj cole, coj

J'agetiv dla prima riga as arferisso a n'entità davzin-a a chi a parla, coj dla sconda riga as arferisso a n'entità davzin-a a chi a scota, mentre la tersa riga as arferiss a n'entità lontan-a da chi a parla e da chi a scota (son amanch an teorìa). I vardoma na "limitassion" për l'apòstrofo com i l'oma dit prima. As peul dì "st'aso" al singolar, ma a venta dì "sti aso" al plural, për nen fé confusion. An efét la frase "st'aso a son teston" a sarìa ciàira, ma a son-a mal e as dis "sti aso a son teston", mentre a va bin "st'aso a l'é teston".

Le forme dla sconda riga a ven-o 'dcò dovrà, an pràtica, al pòst tant ëd cole dla prima che dla tersa riga.

I l'oma dit che sovens, dòp ël nòm che a ven dòp l'agetiv dimostrativ e che a l'é socià a cost, as gionto j'adverb "" opura "" opura "". Le forme dla sconda riga, giontand j'adverb sì, là a pijo 'l sens ëd cost, col ant l'ordin. Esempi:

  • sta cadrega a l'é rota (costa cadrega)
  • sa cadrega a l'é rota (costa cadrega)
  • sa cadrega a l'é rota (cola cadrega)
  • col fieul a l'è pa vàire degordì (an italian as dovrìa dovré "codesto")
  • ës liber (davzin a chi a scota)
  • ës liber (lontan da chi a parla e chi a scota)
  • etc.

L'adverb a l'é sempe, 'd sòlit, socià a còsa davzin a chi a scota

L'adverb a l'é sempe, 'd sòlit, socià a còsa davzin a chi a parla

L'adverb a l'é sempe, 'd sòlit, socià a còsa lontan-a da chi a parla e da chi a scota

D'àutri esempi:

  • col'aqua , col'aqua là
  • col'aqua lì
  • coj'aque
  • cole biarave
  • st'aso
  • sti aso , sti aso sì
  • coj aso là
  • st'aso sì
  • etc.

A esist nen an Piemontèis la diferensa che a-i é an Italian fra "quelli" e "quegli". As deuvra sempe "coj", fasend atension che se la paròla che a-i é dòp a comensa con "s impura" ò grup consonàntich particolar, antlora a pija la "ë..." prostética inissial.

  • coj ëstrass
  • coj ësgnor
  • etc.

Costi agetiv a peulo esse dovrà nen mach an sens spassial, ma 'dcò an general e an sens temporal:

- i capisso nen sto dëscors

- coj temp là a j'ero pro dur!

  1. 1,0 1,1 Régole d'usagi coma për l'artìcol.