La Fija dël Rè dj'Arfaj/Capitol 17

by Lord Dunsany

←Capìtol 16

La Fija dël Rè dj'Arfaj Lord Dunsany

Capìtol 18→

La Fija dël Rè dj'Arfaj

Cap. XVII - Lë lioncòrn a parëss sota 'l ciàir ëd le stèile

A l'é ruvaje l'invern ch'a l'ha sbiancà ij cuvert d'Erl e tute le foreste e j'autipian. Cand che la matin Orion a l'ha mnà fòra ij can, ël mond a smijava 'n lìber che la Vita a l'hèissa pijà a scrive torna n'àutra vira da l'ancamin, sicoma che tuta la stòria dla neuit pen-a passà a l'era contà da 'd ligne longhe ant la fiòca. Ambelessì a l'era passaje la volp e 'mbelelà 'l tasson e 'mbelessì 'l serv ross a l'era surtì fòra da 'nt ël bòsch; le pianà a mnavo dëdlà dij brich e a dësparìo da 'nt le viste, tant 'ma j'euvre dj'òmo dë stat, dij soldà, dij cortisan e dij polìtich a comparisso e a dësparisso da 'nt le pàgine dla stòria. Bele dcò j'osej a l'avìo lassà soe marche an s' cole bricòle bianche, e j'euj a j'ero bon a sté dapress a minca pass ëd soe piotin-e con tre ongion, fin a la mira che 'd bòt an blan da minca banda dle pianà a-i comparìa tre cit sègn anté che ij bo 'd soe piume le pì longhe a l'avìo bëschià la fiòca, e peui le marche a s'anvanavo a rèis. A j'ero tant 'ma na mormorassion ëd la gent o 'ma na reverìa impitosa ch'a cala an s' na pàgina dla stòria për un di e peui a passa, an lassanda pa d'àutre marche gavà giusta mach cole ligne-lì an s' na pàgina.

Trames a tùit coj sègn lassà 'ndaré dla stòria 'd na neuit, ëd costuma Orion a sërnìa le pianà d'un gròss serv e a jë stasìa apress con ij can an sle colin-e fin a la mira che a Erl as pudìa gnanca pì sente 'l son ëd sò còrn. E peui la gent d'Erl a lo vëgghìo torné a ca da daré 'd na bricòla, chiel e ij sò can ch'a spicavo tùit nèir contra la ciairor rossa ch'a-i vansava dël calé dël sol, ma soens a l'era nen fin-a dël temp che le stèile a bërlusìo travers ël gèil. Soens na pel d'un serv ross a-j pendìa da 'n sle spale e ij còrn ëstragròss a bogiavo su e giù e a bautiavo dzora 'd soa testa. Un di a s'ora-lì, a son rëscontrasse drinta a la fòrza 'd Narl j'òmo dla ciambrèja d'Erl, che Orion a cognossìa pa. A son rëscontrasse apress dël calé dël sol, dël temp ch'a j'ero già tùit a ca da travajé. Narl a l'ha smonuje con gravità d'idromel ch'a l'avìa fàit arbeuje da l'amel ëd tërfeuj; un apress a l'àutr a son ruvà tùit e a son astasse ciuto. Anlora Narl a l'ha rompù 'l silensi an disenda che Alverich a regnava pì nen su Erl e che sò fieul a l'era lë Sgnor d'Erl; a l'ha contà torna che na vira loràit a l'avìo sperà che 'n mascon a governèissa la val parèj da fela avosà e che cost ësgnor ëd la màgica a l'avrìa dovù esse Orion. "E anté ch'a l'é-la," a l'ha ciamà, "sa màgica che nojàit i-i fasìo cont? Da già che chiel a va a cassa dij serv tant 'ma a l'han fàit tùit ij sò cé e a l'ha pa fàit parësse gnun sègn ëd màgica, e a l'é pa ruvaje gnente 'd neuv." Oth a l'é aussasse për pijeje le part a Orion: "A l'é tant ësvicc coma ij sò can," a l'ha dit, "a va a cassa dal fé dël di al calé dël sol, e a va për ij brich ij pì leugn e a torna andaré sensa strachesse mai." "A l'é mach la gioventura," a l'ha dit Guhic. E parèj a l'han fortì dcò tùit j'àutri da Threl an fòra. Threl a l'é alvasse e a l'ha dit: "A cognòss ij senté dij bòsch e la contnensa dle bestie bin dëdlà 'd lòn ch'a san la gent." "Ma s'it l'has mostrajlo ti," a l'ha dit Guhic. "A-i intra pa la màgica." "Pa nèn ëd sòn," a l'ha fortì Narl, "a-i intra con la màgica."

Parèj a l'han seguità a costioné marlàit, an ringretand ël manch ëd la màgica ch'a l'avìo sustà, sicoma ch'a-i é nen na val che la stòria a mansion-a nen tansipòch na vira, un vilage che sò nòm a sia nen ëstàit almanch na vòta 'n sij làver ëd la gent; mach ël vilage d'Erl a l'era mai memorià; mai un sécol ëd la stòria a l'avìa cognossulo dëdlà dla sentura dij sò brich. E àora tùit ij sò proget ch'a l'avìo fàit tant temp andaré a smijava ch'a l'hèisso falì, e a j'ero pa pì bon a 'ntërvèje dë speranse, fòra che ant l'idromel fàit con l'amel ëd tërfeuj. E donca a son virasse torna chiet a soa san-a, përchè ch'a l'era na mës-cia soasìa dabon. Da lì nen vàire a l'han pijà a dësbandisse ciàir an soa ment ëd proget neuv, ëd dissegn e 'd mëstermin ancó nen divisà, e la dëscussion ant la ciambrèja a l'é andàita anans ampegnosa. E a l'avrìo livrà 'n proget e trovà na ligna 'd demarcia, se Oth a fussa nen aussasse da 'n soa careja për parlé. Ant ël vilage d'Erl a-i era, drinta a na ca 'd pera, na crònica veja, un volum ligà an coram, e 'mbelelì, longh ëd l'ann, la gent a scrivìo su tute sòrt ëd costion: lòn che ij campagnin a cognòsso an sël temp da sëmné, lòn che ij cassador a fan për ësté dapress a le marche dij serv e la saviëssa dij profeta ch'a l'han nonsià 'l destin ëd la Tèra. Oth a l'ha sità da 's lìber doe ligne ch'as visava da un dij feuj dij pì vej; tut ël rest ëd cola pàgina a contava 'd coma fé a dzerbé. Chiel a l'ha ressità sé ligne-sì a la ciambrèja d'Erl damentre ch'a j'ero tùit astà con l'idromel dëdnans: "Coatà da sò bacuch e velà dai cavèj longh color ëd la neuit, le Faje dla Sòrt a portran lòn che gnun profeta a l'ha strologà."

Anlora a l'han chità tùit ëd fé 'd proget, miraco përchè che soe ment a son pasiasse da la tëmma e la venerassion ch'a sentìo a scoté sé paròle-lì o, miraco, l'idromel a l'era pì fòrt che tut lòn ch'a-i era 'ndrinta dël lìber. Comsissìa, a son restà astà ciuto con sò idromel dëdnans. Sota 'l ciàir ëd le stèile pen-a surtìe fòra, tramentre che l'ossident a campava ancó dë sfiam, a l'han chità la ca 'd Narl për torné a ca, an bërbotanda për la strà ch'a l'avìo nen un mascon ch'a governèissa Erl e susnanda la màgica për salvé da la dësmentia 'l vilage e la val ch'a-j vorìo bin. A son chitasse un apress a l'àutr cora ch'a ruvavo a sò ciabòt. Tre o quatr ëd loràit, ch'a l'avìo ca 'nvers ël fond dël vilage, da la banda ch'a l'era al càuss dij brich, a j'ero 'ncó nen ruvà dëdnans a sò uss che, bianch e sclint sota la lus ëd le stèile e 'd lòn ch'a-i vansava 'd cola dël calé dël sol, a l'han ës-ciairà në lioncòrn, ëstrach e fòrt tribulà, ch'a travërsava la còsta tant 'ma s'a-j dèisso dapress. A son fërmasse, a l'han ësmirajalo, a son fasse ombra a j'euj con la man, a son suliasse la greca e a l'han fàit dë squasi. A l'era dabon në lioncòrn bianch ch'a galopava sfinì. E peui a l'han sentù ël giap dij can d'Orion ch'as fasìa viaman pì vzin.