La Bibia piemontèisa/Testament Vej/Samuel/1 Samuel 28

←1 Samuel 27

La Bibia piemontèisa Prim e scond lìber ëd Samuel

1 Samuel 29→

La Bìbia piemontèisa - 1 Samuel 28

1 Samuel

28

La masca d’En-Dor

¹An col temp-là, ij Filisté a l’avìo butà an sël pé ‘d guèra soe armeje pr’ andé a combate contra Israel. Achis a l’ha dije a David: “Ten bin da ment ch’it l’has da compagneme con ij tò òm a la guèra. ²David a l’ha rësponduje: “Ti 't sas bin lòn che tò sërvent a farà!”. Achis a l'ha replicà a David: “Anlora mi 't faso mia vardia dël còrp përmanent”.

³Samuel a l’era mòrt, e tut Israel a l’avìa fàit ël deul për chiel. A l’avìo sotralo a Rama, soa sità^[1]. Dl’istess temp, Saul a l’avìa sbandì dal pais tuti jë strion e jë stròlogh^[2].

⁴Ij Filisté a l’han concentrà soe trope e a son acampasse an Sunem. L’istess a l’ha fàit Saul, ch’a l’ha riunì tut Israel e a l’é acampasse a Ghilboa. ⁵Ant ël moment che Saul a l’ha vëddù ‘l campament dij Filisté, a l’é stane sbaruvà. ⁶A l’é parèj che Saul a l’ha consultà Nosgnor, ma ‘l Signor a l’ha pa rësponduje, nì ant la seugn e nì për ël mojen ëd le sòrt tirà dai sacerdòt^[3] o dij profeta. ⁷Anlora Saul a l’ha dije ai sò ufissiaj: “Troveme na fomna ch’a sia na strìa, ëd manera ch’i peuda andé a consultela”. A l’han rësponduje: “A En-Dor a-i në j’é un-a”. ⁸Parèj Saul, deghisà përchè a lo arconossèisso nen e compagnà mach da doi dij sò òm, a l’é partì e a l’é rivà, ëd neuit, da la fomna ch’a në savìa dj’art ëd le strìe. Saul a l’ha dije: “I l’avrìa da parlé a n’òm ch’a l’é mòrt e ch’it dirai. Peudes-to evoché sò spìrit për mi?^[4]. ⁹Ma la fomna a la faje cost’ obiession: “Varda, ti 't sas bin lòn che a l'ha fàit Saul: chiel a l'ha sbandì tùit ij mascon e jë strion dal pais! Përchè sërches-to d'ambrojeme për feme meuire?”. ¹⁰Ma Saul a l'ha giurà për Nosgnor: “Për la vita dël Signor, ti 't l'avras gnun-e colpe për sòn!”. ¹¹Anlora chila a l’ha ciamaje: “Chi l'hai-ne da evoché për ti?”. E chiel a l’ha dit: “Arciam-me Samuel”.

¹²Ant ël moment che a la fomna a l’é comparije Samuel, chila a l’é butasse a crijé fòrt: “Përchè has-to ambrojame? Ti 't ses Saul!”. ¹³Ël rè a l'ha rësponduje: “Gnun-e tëmme! Còs vëddes-to?”. La masca a l'ha replicà: “I l'hai vëddù n’esse divin^[5] ch’a vnisìa sù da la tèra. ¹⁴Ël rè a l’ha ciamaje: “Dime cola ch’a l’é soa aparensa”. E chila a l’ha rësponduje: “A n’òm ansian ch’a l’é anvlupatà da ‘n mantel da profeta”. Anlora Saul a l’é rendusse cont ch’as tratava ‘d Samuel e a l’é butasse an ginojon prostërnand-se con la front a tèra. ¹⁵Samuel a l’ha dije a Saul: “Përchè ses-to vnume a dësbogé obligand-me a monté sù?”. Saul a l’ha rësponduje: “Im treuvo ant na situassion dësasperà. Ij Filisté am fan la guèra e Dé a l’é slontanasse da mi. Dé a l’ha pa pì rëspondume, nì për mojen dij profeta, nì për mojen dij seugn. A l’é për lòn ch’i l’hai evocate, për savèj lòn ch’ì l’hai da fé”.

¹⁶Samuel a l’ha dije: “Se ‘l Signor a l’é slontanasse da ti e a l’é dventà tò aversari, përchè m’antëroghes-to? ¹⁷Nosgnor a l’ha mach fàit lòn ch’a l’avìa nunsià pr’ ël mojen ëd mia boca: a l’ha gavate da le man ël regn e l’ha passalo a n’àutr^[6], a David! ¹⁸Da già ch’it l’has pa scotà ‘l Signor^[7] e it l’has pa butà an esecussion soa condan-a contra j’Amalechita, ora ‘l Signor a l’ha compì con ti lòn ch’a l’avìa dit. ¹⁹Pì ‘d lolì, Nosgnor a bandonerà ti e Israel an podèj dij Filisté. Doman, ti e ij tò fieuj i sareve anté ch’i son mi, e ‘l Signor a l’avrà fàit tombé l’armeja d’Israel an man dij Filisté”.

²⁰D’un bòt an blan Saul a l’é tombà giù longh dëstèis për tèra, pien dë sparm për le paròle ‘d Samuel. Nen mach, ma a l’avìa dël tut përdù le fòrse, përchè a l’avìa pa mangià për tuta cola neuit e ‘dcò ‘l di anans. ²¹Cand che la fomna a l’é avzinassje e a l’ha vëddù sò sburdiment, a l’ha dije: “Toa sërventa a l’ha mach fàit lòn ch’it l’avìe ciamaje. I l’hai gieugame la vita an fasend lòn ch’it l’has dime ‘d fé. ²²Ore, a toca a ti dë scoteme! Fame ‘l piasì ‘d pijé ‘l pan ch’i l’hai prontate. Mangia e vagna le fòrse per arpijé toa stra”. ²³Ma chiel a vorìa pa, e a disìa: “I veuj pa mangé”, ma tant a l’han ansistù^[8] ij sò òm e la fomna, che a la fin a l’ha acetà ‘d fé parèj. A l’é aussasse da për tèra e a l’é setasse an sël let. ²⁴La fomna a l'avìa antëcà un bocin a l'angrass e a l'é pressasse a masselo. A l'ha ciapà 'd fior ëd farin-a, e a l'ha ampastà 'd pan sensa alvà. ²⁵Peui a l'ha butà tut dë 'dnans ëd Saul e ai sò servitor. Lor a l'han mangià, peui a son aussasse e a son partì cola neuit midema.

Nòte

1. Cfr. 1 Samuel 25:8.
2. Cfr. Levìtich 20:27; Deuteronòmi 18:10-11.
3. O: “dj’Urim”. Cfr. Nùmer 27:21.
4. O: “Deuvra tò ritual për mi con ël but d'evoché, për mojen ëd carcaveje, col che mi 't dirai”.
5. An ebràich “dij dio”. Lòn ch’a l’é voltà con “a vnisìa sù” a l’é plural, ch’a fà capì che as arferiss a dë spìrit ch’a ven-o sù da la tèra.  Ant ël vers ch’a ven apress, Saul a capiss che la paròla plural as arferiss a n'esse sol. L’arferiment a l’é a lë spìrit ëd Samuel.
6. Cfr. 1 Samuel 15:28.
7. Cfr. 1 Samuel 15:3-9.
8. La tradussion a séguita vàire test ebràich medievaj ant la letura 'd וַיִּפְצְרוּ (vaiftsero, «e a pressavo/a-j pressava»; da la rèis פָּצַר, patsar) pitòst che da ויִּפְרְצוּ (vayifretso, «e a l'han flambà, s-ciopà»; da la rèis רפָּ).