La Bibia piemontèisa/Testament Vej/Samuel/1 Samuel 17
1 Samuel
modifiché17
modifichéDavid e Golìa
modifiché1Ij Filisté a l'han fàit la mobilitassion ëd soe trope. A l'han concentraje a Soco 'd Giuda. Sò campament a l'era an tra Soco e Aseca, a Efes-Damim. 2A l'han ëdcò mobilitasse Saul e j'Israelita. A l'han drissà n'acampament ant la val dl'Alzin-a e a l'han pijà posission an fàcia ai Filisté. 3Ij Filisté a ocupavo na colin-a e j'Israelita l'àutra, e an mes a-i era la val.
4Peui, dai rangh dij Filisté a l'é surtì në sfidant: a l'era àut pì che doi méter. A l'era Golìa 'd Gath. 5An sla testa a l'avìa n'elm ëd bronz e a portava 'n bust a maja 'd fer ch'a peisava sinquanta chilo. 6A l'avìa 'd gambere 'd bronz e a an sle spale, gropà, na lansa ch'a l'era dcò 'd bronz. 7La pèrtia 'd soa lansa a l'era com ël brass dël tlé 'd na tessiòira e la ponta 'd fèr ch'a l'avìa a peisava da sola ses chilo. Dë 'dnans ëd chiel a marciava sò scudé.
8Golia a l'é piantasse là 'n mes e a crijava 'nvers le trope d'Israel: "Përchè sevene nen surtì a combate? Mi i son un Filisté e vojàutri i seve mach dë s-ciav ëd Saul. Troveve n'òm ch'as n'ancala a ven-e giù da mi a feme fòra, se mai a-i rivèissa (ma i lo chërdo propi nen)! 9Se col-lì am bat e am massa, nojàutri i saroma vòstri vassaj. Contut, s'i son mi a vagné e i lo masso, vojàutri i sareve nòstri vassaj[1] e i l'avreve da sogetéve a nojàutri. 10Anlora 'l Filisté a l'ha dit: "I dësfido le trope d'Israel. Ch'a ven-a un dij vòstri e ch'as bata contra 'd mi!". 11Cand che Saul e tùit j'Israelita a l'han sentù ste paròle dël Filisté, a l'han ancaminà a tërmolé parèj 'd feuje.
12Ora David a l'era 'n fieul d'un Efraitita 'd Betlem ch'as ciamava Iesse e ch'a l'avìa eut fieuj. Ai di 'd Saul cost'òm a l'era vej e na përson-a 'd riguard. 13Ij tre fieuj grand ëd Iesse a l'ero 'ndàit a la guèra a j'ordin ëd Saul. As ciamavo Eliab, ël prim nà, Abinadab, ël second, e Sama, ël ters. 14David a l'era 'l pì pcit. I tre pì grand a j'ero anrolasse al séguit ëd Saul. 15David a 'ndasìa e a vnisìa da la ca 'd Saul a Betlem, përché a l'avìa dcò da pasturé jë strop ëd sò pare.
16Antramentre, për quaranta di, ël Filisté as piantava là 'n mes, matin e sèira, a galassesse an fàcia a l'armeja dj'Israelita. 17Iesse a l'ha dit a sò fieul David: "Ciapa sto sach ëd gran rostì e ste doe miche 'd pan e va 'n pressa a porteje ai tò frej ch'a stan al campament. 18Coste des forme 'd formagg, peui, pòrtje al comandant. Sërca 'd savèj coma ch'a stan ij tò doi frej e torna con ëd neuve sicure;19Saul a l'é con lor e con tute le trope d'Israel ant la val dl'Alzin-a ch'a combato contra ij Filisté”.
20Anlora David a l'é alvasse 'd matin bonora, a l'ha afidà lë strop a cheidun ch'a lo guernèissa, a l'ha carià tut e a l'é partì pròpi coma Iesse a l'avìa dije. Cand ch'a l'é rivà al campament, le trope a l'ero 'n camin ëd butesse an formassion ëd bataja e a dé 'l crij ëd guèra. 21Le file dj'Israelita e dij Filisté a son posissionasse l'un-a 'n facia a l'àutra. 22David a l'ha dëscarià lòn ch'a portava, a l'ha dalo 'nt le man dl'ufissial dj'arforniment e a l'é corù 'nt ij rangh ëd l'armeja për vëdde coma ch'a stasìo[2] ij sò frej. 23Antramentre ch'a parlava con lor, a l'é vnùit anans da le file dij Filisté col ësfidant ch'as ciamava Golìa, ël Filisté 'd Gath, e a l'é butasse a fé col dëscors ëd dësfida ch'a fasìa tùit ij di. David a l'ha sentulo. 24Tùit j'Israelita, cand ch'a l'é comparì col òm a l'han ancaminà a artiresse da la pàu.
25N'Israelita a l'ha dit: "Vëddes-to col òm ch'a ven anans? A ven fòra tùit ij di për dësfidé Israel. Se 'l rè a treuva cheidun ch'a sia bon a batlo e a masselo, a lo quaterìa 'd richësse, a-j darìa da marié soa fija e a concedrìa a la famija 'd col-lì ëd grand privilegi an Israel[3]".
26Anlora David a l'ha ciamaje a coj òm ch'a l'ero lì davzin: "Diseme 'n pò lòn ch'a podria vagné l'òm ch'a massa sto Filisté e ch'a libera Israel da st'umiliassion-sì"[4]. 27Coj soldà a l'han arpetuje lòn che già a l'avio dije: "A faran sossì e sossì a col ch'a lo bat".
28Eliab, un dij sò frej grand, cand ch'a l'ha sentù che David a parlava con ij soldà, a l'é 'nrabiasse e a l'ha dije a David: "Përchè 't ses-to vnù ambelessì? A chi l'has-to lassaje cole pòche feje ch'it dovìe guerné 'nt ël desert? It conòsso pro. Ti 't ses un pretensios pien ëd grame 'ntension. Ti 't veule mach vëdde la bataja coma s'a fussa në spetàcol!".
29David a l'ha rësponduje: "Còsa l'hai-ne mai fàit adess? I l'hai mach fàit na domanda!"[5]. 30Peui a l'é virasse da coj ch'a l'avìa davzin anvers a cheidun d'àutr e a l'ha ciamaje l'istess. Tuti a dasìo l'istessa rispòsta dij prim. 31Ore, cheidun a l'ha sentù lòn che David a disìa e a l'ha falo savèj a Saul, e parèj Saul a l'ha mandalo a ciamé.
32David a l'ha dit a Saul: "Perd-te pa ëd coragi për cost Filisté. I andrai mi, tò servitor, a loté contra 'd chiel!". 33Contut, Saul a l'ha responduje: "Fame nen rije; a-i é gnun-a manera che ti 't podries combate contra sto Filisté. Ti 't ses mach un fiolin, e chiel a l'é dusà a combate da cand ch'a l'era giovo".
34Anlora David a l'ha replicà: "I l'hai sempe guernà le feje e le crave 'd mè pare. Cand ch'a rivava 'n leon o 'n ors për ciapesse n'agnel da lë strop, 35i-j corìa dré con un baròt e i j ambrancava la pijàita da la boca. E se la bestia a s'arvirava contra 'd mi, mi i lo ciapava për la caviera, e i-j dasìa 'd barotà, e lo massava. 36I l'hai fàit parèj sia a d'ors che a 'd leon, e i farai l'istess ëdcò a cost pagan[6] filisté, përchè chiel a l'ha dësfidà j'armeje dël Dé ch'a viv! 37Ël Signor ch'a l'ha salvame da d'ors e da 'd leon, am salverà 'dcò da cost Filisté!". Anlora Saul a l'ha dije: "Va bin, fà parèj, và, e che Nosgnor a sia con ti!".
38Saul a l'ha daje soa armura: n'elm ëd bronz e 'n bust a maja 'd fer. 39Dzora a l'armura, David a l'ha gropasse a la vita la spa. Contut, cand ch'a l'ha provà 'd bogesse, a podìa nen, përchè a l'era nen dusà a tut lòn. Anlora a l'ha dit a Saul: "Con tuta sta framenta a còl, i podrìa gnanca marcé. I në son pa costumà". Parèj, David a l'é dësvestisse da l'armura. 40A l'ha ciapà sò baròt, a l'ha cheujù dal torent sinch pere bin seulie, a l'ha ficaje 'nt sò bërsach da bërgé e, con soa franda an man, a l'é andàit anans anvers ël Filisté.
41Ël Filisté, ch'a l'avìa lë scudé che a-j marciava anans, a s'avzinava a David. 42Cand che 'l Filisté a l'ha vardà da bin David, a l'ha butasse a rije e a feje dë schergne, përché David a l'era mach un fiolin smìngol con ij cavèj ross. 43Ël Filisté a l'ha dije: "Penses-to ch'i sia 'n can, ch'it ven-e contra 'd mi con dij baston?". Parèj 'l Filisté a l'ha 'ncaminà a maledì David an nòm dij sò dé. 44Peui a l'ha dije: "Ven sì, parèj ch'i daga toa carn da mangé a j'osej dël cel e a le bestie sarvaje".
45David a l'ha rësponduje: "Ti 't ven-e contra 'd mi con la spa, la lansa e 'l zavelòt, ma mi i ven-o contra 'd ti an nòm dël Signor ëd l'Univers, ël Dé dj'armeje d'Israel, che ti 't l'has ofendù. 46An cost di midem ël Signor at farà tombé 'n mie man, it masserai e it tajerai la testa. An cost di midem i darai da mangé a j'osej dël cel e a le bestie sarvaje ij cadàver ëd l'armeja dij Filisté, e tut ël pais a savrà che Israel a l'ha 'n Dé ch'a lo guerna. 47Tuti coj ch'a son sì a vëdran ch' ël Signor a salva Sò pòpol, nen për ël mojen ëd la spa o dla lansa. Costa-sì a l'é bataja dël Signor e a sarà chiel a fé tombé vojàutri an nòstre man".
48Antramentre che Golìa a vnisìa anans për tachelo, David a l'é corù an pressa anvers dël Filisté, 49David a l'ha ficà la man ant soa borsa, a l'ha tirane fòra na pera e, con la franda, a l'ha flancàjla contra e parèj a l'ha centrà 'l Filisté bele 'n mes la front. La pera a l'é intraje 'nt la testa e chiel a l'é tombà con la facia për tèra.
50A l'é parèj che David a l'é rivà a bate 'l Filisté mach con na franda e na pera. A l'ha centralo e a l'ha massalo: a l'avìa gnanca na spa! 51Peui David a l'ha argionzulo là dova ch'a l'era, a l'ha tiraje fòra la spa ch'a l'avìa 'nt ël feuder e a l'ha dovrala për tajeje la testa. Cand che ij Filisté a l'han vëddù che 'l pì vajant dij sò gueriè a l'era mòrt, a son ansorghésla.
52Peui j'òm d'Israel e 'd Giuda a l'han dàit ël crij 'd guèra e a l'han ancaminà a core apress ai Filisté fin-a a rivé a Gath e fin-a a le pòrte d'Ecron. Tuta la stra ch'a va da Siaraim, fin-a a Gath e fin-a a Ecron, a l'é stàita parèj pien-a 'd cadàver, coj dij Filisté. 53Anlora l'armeja d'Israel a l'é artornà e a l'ha butà a sach ël campament dij Filisté. 54David a l'ha ciapà la testa dël Filisté e a l'ha portala a Gerusalem, ma a l'ha butà tute j'arme 'd Golìa an soa tenda.
55Ore, mentre ch'a vardava David ch'a surtìa për batse contra 'l Filisté, Saul a l'avìa ciamaje a Abner, ël general an cap ëd l'armeja: "Abner, ëd chi ch'a l'é fieul col giovo?". Abner a l'ha rësponduje: "I l'hai gnun-a idèja. I lo sai pròpi nen, mè rè!"[7]. 56Contut, ël rè a l'ha 'nsistù e a l'ha dije: "Sërca 'd savèj 'd chi ch'a l'é fieul col giovo!".
57A l'é parèj che cand che David a l'é 'rtornà da massé 'l Filisté, Abner a l'ha presentalo a Saul, che David a l'avìa ancora la testa dël Filisté an man". 58Saul a l'ha ciamaje: "Ëd chi ses-to fieul, giovnòt?" David a l'ha rësponduje: "I son fieul ëd tò servitor Iesse, ëd Betlem".