La Bibia piemontèisa/Testament Vej/Proverbi/Proverbi 20

La Bìbia piemontèisa - Proverbi 20

Provèrbi

modifiché

1Ël vin a fà dventé ‘d bufon[1] e ij cichèt a fan fé ‘d rabel: col che as ancioca a l’ha pa ‘d bon sens.

2La flin-a dël rè a smija al braj dël leon: col ch’a lo cissa arzìga soa vita.

3A l'é n'onor për n'òm ëd pa butesse an mes a ‘d ruse, a son ij fòj ch'as mës-cio ant ij ciacòt.

4Ël plandron d'otogn a làura pa e cand ch'a l'é ora dl'amson a ‘ndrà a ciamé la limòsna.

5Un bon consèj ant ël cheur ëd na përsona a l’é tanme d’eva ant un poss përfond: la përson-a giudissiosa a l’é dispòsta a tirela sù.

6Tanti a diso d'esse ‘d gent onesta e ‘d paròla, ma na përson-a 'd fiusa chi ch'a la treuvrà përdabon?

7Ël giust as guerna conform a soa onestà, bonorà ij fieuj ch'as lassa apress.

8Ël rè a stà an sò scagn ëd giùdess a pèisa da bin tute le preuve e a fà na distinsion an tra ‘l mal e ‘l bin.

9Col ch'a l'è che a peul dì: “Mè cheur a l’é net, i l’hai gnun-e colpe”?

10Dobi pèis e dóbie min-e dë mzura a son doi ròbe che Nosgnor a sopòrta pa nen.

11Già con ij sò gieugh la masnà a mostra se sò fé a sarà polid e giust.

12L'orija ch'a scota e j'euj ch'a s-ciàiro: un e l'àutr a l'ha faje Nosgnor.

13Col ch’a-j pias ëd deurme a trova la strà për dventé pòver. Ten j'euj duvert e it l'avras pan bondos.

14“Ròba da pòch, ròba da pòch”, a dis col ch'a cata, ma 'ntant ch'as në va, a blaga d’avèj fàit un bon afé.

15Paròle ‘d saviëssa a son pì pressiose che l’òr e tante perle.

16Piéje 'l mantel a col ch'a l'é fasse garant për dij foresté. Pretende na caussion da coj ch’as rendo avalant për ëd forësté. A-i é pa da fidess-ne.

17Për l'òm ch’a l'ha vagnalo con la fràuda, ël pan a l'é doss, ma peui soa boca a resta pien-a 'd giàira.

18Për ij tò pian ciama sèmper ‘d bon consèj; angagg-te mai a fé na guèra sensa fé na giudissiosa anàlisi dij pro e dij contra.

19Ij ciaciaron a van an gir a arvelé ‘d segret; but-te pa ansema a coj che a son sempe con la boca doverta.

20 La lantérna 'd col ch'a maledìss sò pare e soa mare, as dëstisrà ant ël pì bel mes dlë scurità.

21N’ardità ciapà tròp prest ant la vita, a la fin as arvelrà pa na benedission.

22Dis pa: “i-j rendrai mal për mal”. Speta Nosgnor: a l’é chiel ch’at farà arvangia.

23Doi pèis e doe mzure a son n'abominassion për Nosgnor: në scandàj dzonest a l'é pa un bin ai sò euj.

24Le pianà dl'òm a son adrëssà da Nosgnor: chi ch’a podrà mai comprende le vie ch’a passa?

25Antrap-te pa da sol an fasend un vot malprudent a Nosgnor për adesse mach pì tard ëd vàire ch’at costa.

26Un rè prudent a siassa l'òm e a-j torna ansima con ël rabast.

27La lus ëd Nosgnor a pénetra ant lë spirit ëd l’òm e a scandàja tùit ij segret ëstermà ant ël cheur.

28Misericòrdia e fidelità a vijo an sël rè, sò tròno a l'é sost-nù da la clemensa.

29La vajantisa dla gioventura a l'é soa fòrsa, ij cavèj gris dl’esperiensa a l’é lë splendrior[2] dël vej.

30Un castigh ch’a l’é tanme na ferija ch’a sagna, a purìfica[3] dal mal, e na dissiplin-a dura a purìfica ‘l cheur.

  1. Ij doi partissipi-sostantiv לֵץ (letz, "sbefios") e הֹמֶה (homeh, "rusàire") a podrìo 'dcò esse dovrà.
  2. Ël termo ebràich הֲדַר (hadar), a veul dì: “splendrior; onor; decorassion.
  3. Ë verb מָרַק (maraq) a veul dì “ lustré, siassé, tiré a lùcid, purifiché.