La Bibia piemontèisa/Testament Vej/Isaia/Isaia 24

←Isaìa 23

La Bibia piemontèisa Isaìa

Isaia 25→

La Bìbia piemontèisa - Isaia 24

Isaia

24

Ël giudissi ‘d Nosgnor su tuta la tèra

¹Vardé, Nosgnor a l'é pront a vasté la tèra e a lassela an ruin-e; a në bolversa la fàcia e a në sbàrdla soa gent. ²Lòn che a ‘ncapiterà a la gent a vnirà 'dcò al sacerdòt, a lë s-ciav com ël padron, a la serventa parèj ëd la madama tilà, a col ch'a cata com a col ch’a vend, al debitor e al creditor,  a col ch'arsèiv coma col ch'ampromëtt. ³La tèra a sarà vastà 'd pianta e franch ravagià: ës giudissi a l’ha decretalo Nosgnor midem.

⁴La tèra^[1] a ven sùita e a langhiss, ël mond a splufriss e a langhiss, le classe pì àute dla società a langhisso^[2]. ⁵La tèra a l'é stàita antamnà da soa gent, përchè a l'han trasgredì soe lege a l'han pa obidì ai precèt: l'aleansa eterna a l'é stàita s-ciapà. ⁶A l’é për sòn che la maledission ch’a l’era stàita mnassà da l’aleansa a dvora la tèra; ij sò abitant a në sconto la colpa^[3]. Costa a l’é la rason përchè j’abitant ëd la tèra a son dësparì^[4] e a në son dzorvivune mach pòchi. ⁷Ël most a fà ‘l deul, la vigna a langhiss, tuti coj ch’a-j piasìa sté alègher^[5], adess a pioro^[6]. ⁸A l'ha chità 'l son giojal dij tambornin: finì ël rabèl ëd coj ch’a fasìo festa, e finìa a l’é la gòj ëd l'arpa. ⁹As bèiv pa pì ël vin an tra le canson; la bira a sà 'd mèr për col ch’a la beivùla. ¹⁰La sità a l'é dësblà ant ël rabel^[7]; tùit j'uss ëd ca a son sarà e gnun a peul pa pi intreje. ¹¹Për le stra a-i é ‘d gent ch’a fà plenta përchè a-i é pì nen ëd vin; tuta la gòj a l'é virasse an magon, le celebrassion d'argiojissansa a son dësparìe dal pais. ¹²Ant la sità a son restaie mach pì ëd ruin-e e 'd desolassion: la pòrta dla sità a l'han campala giù, fàita a tòch. ¹³Sòn a l'è lòn ch'ancapiterà an tuta la tèra, an tra le nassion. A sarà parèj coma cand ch’as bato j'uliv, cora ch’as ràpola, finìa la cheuita, e mach na frisa d'ulive a resta a la fin ëd l'arcòlt.

¹⁴Ij dzorvivù a ausseran la vos e a crijeran pien ëd gòj a la maestà 'd Nosgnor da ponent^[8]. ¹⁵“Për sòn, glorifiché Nosgnor! Arlongh ëd le còste dël mar magnifiché ‘l nòm ëd Nosgnor, Dé d’Israel!” ¹⁶Da le finaje dla tèra i l'oma sentù 'l cant: “Glòria al Giust!”. Ma mi i disìa: “Maleur a mi! Maleur a mi! Aidemì! J’ambrojon a ‘mbreujo, j’ambrojon a séguito a ‘mbrojé pì ch’a peulo!”.

¹⁷Lë sparm, la tampa e la tràpola^[9] av pijeran ëd sorprèisa, òh abitant ëd la tèra! ¹⁸Col ch’a scapa al crij ëd teror a tomberà ant la tampa, chi a monterà da la tampa a sarà pijà an tràpola, përchè as dovertran da dzora le s-ciansòire dël cel e a trambleran le fondamenta dla tèra. ¹⁹La tèra andrà a tòch, la tèra a sarà ardovùa an frise, la tèra a sarà socrolà con violensa. ²⁰Sicura, la tèra a balaucerà tanme un cioch, a stramblerà parèj ëd na tenda sota la fòrsa dël vent. Dzora ‘d chila a greverà soa përversità, a robatrà e a s'ausserà pa pì.

Nosgnor a vnirà esse rè

²¹An col dì-lì Nosgnor a castijerà le fòrse^[10] del cel e ij rè dël mond. ²²A saran tùit ampërzonà e butà ansema drinta 'd na tampa, sarà an catafus e peui dòp vàire, a saran punì. ²³La lun-a pien-a a vnirà rossa, ël sol spali, përchè Nosgnor ëd l’Univers a vnirà a regné an tut sò splendrior majestos a la presensa ‘d soa ciambreja an sël mont Sion e an Gerusalem.

Nòte

1. Cheicadun a l'ha pì car lese: “la tèra”, ambelessì, antèisa parèj dla part abitàbila dël mond: ma la cobia 'd paròle הָאָ֖רֶץ וּבֽוֹלְקָ֑הּ (ha aretz u volqà) a buta pitòst n'evidensa cheicòsa d'astrat, valadì com a fùissa ''un mond'' ch'as peul veuidesse e pa abità.
2. O “a son an deul”; o “ël cel a meuir con la tèra”.
3. ֻËl verb אָשַׁם (ʾasham, “esse colpèivol”) a l'é dovrà ambelessì tanme metonimìa për vorèj dì: “paghé la pen-a, seufre për soa pròpia colpa”.
4. O “ a son ëstàit brusà”.  חָרַר a deriva dal verb חָרוּ (caru) da חָרַר (carar, “brusé”). חרה a sarìa n'hapax legomenon da חָרָה (carah, “diminuì ëd nùmer,”) colegà  a la forma àraba“calé/cale.” ֻËl ròtol ëd Qumran a l'ha חורו, miraco comprensiv ëd la rèis חָוַר (cavar, “vnì spali”; vëdde Isaia 29:22).
5. O “che ‘l cheur as arlegrava”,
6. O “a gëmmo”.
7. “la sità 'd rabel, dël càos”. Isaia a deuvra 'l termin  תֹּהוּ (tohu) pitòst soens për lòn che a l'è veuid e sensa gnun valor (parèj dle mistà pagan-e): ëd conseguensa a podrìa caraterisé na sità arvirosa o sensa valor moral, valadì Babilònia, Moab o Gerusalem, tute sità ant ij capìtoj dal 24 al 27.
8. A la létera l'ebràich a les: “ant le lus,(בָּאֻרִים)”che a podrìa esse antërpretà ''ant la region ëd la lus'', arferendze a est.   L'emission ëd בָּאֻרִים (baʾurim) për בְּאִיֵּי הַיָּם (bʾijie haijam, “arlongh le còste”), a l'é na frase che a s'arneuva ant la riga apress.  An cost cas, le doe linee a formo un paralelism sinònim. An mantnend la letura masorètica: "a est" e "arlongh ij litoraj, andova a-i son j'ìsole" a figuro le doe stremità dla tèra për arferisse a tuta la tèra.
9. Ebràich: “[a son] dzora 'd vojàutri, Òh gent ëd la tèra.” La prima riga dël vërsèt 17 a fornis n'àutr esempi clàssich ëd calambor ebràich. Ij nòm dij tre strument ëd giudissi (פָח, פַחַת, פַּחַד [pacad, facat, fach]) a ancamin-o tui con le létere פ e ח (pe e chet) e le prime doe a finisso con consonant dentaj (ד e ת, dalet e tav). L'arpetission dël son e l'eufonìa a tiro l'atension an sl'afermassion dl'inevitabilità dël giudissi. Com a sugerisso  ij sò nòm: teror, tampa e bers (lass) a son ansema tanme mojen ëd la flin-a divin-a për dëstruve.
10. O “le milissie”.