Drapò

Ël Drapò stòrich dël Piemont

Ant ël sècol ch'a fà ondes, ij Savòja, cont ëd la Maurienne e dla Tarantaise, con ël mariagi d'Odon e d'Adelaide 'd Susa, a spantio sò podèj dëdsà dj'Alp, an pijand possess ëd la marca 'd Turin, ch'a comprend la sità, ij sò anviron e la bassa val ëd Susa. Coma sò stendard a l'han l'oja imperial a doe teste, con j'ale duverte,sign ëd vassalagi vers l'Imperador.

Ant ël 1241, ël cont ëd Savòja, Pietro Scond, ëdco duca 'd Richmond (conossù për avèj acordà ij prim Ëstatut Comunal a la Sità 'd Turin), an ocasion ëd soa nòmina a Comandant General d'un-a dle vàire Crosià, a decid dë scambiè l'òja 'mperial con la cros d'argent an camp ross, cros che ën sèguit a sarà peui bianca. Cost ëstendard a l'è 'ncor adess la bandiera dël dipartiment ëd la Savòja e dla Svissera.

Ant ël 1310 ël neuv drapò a svantaja ufissialment për la prima vira a Turin, an ocasion ëd la vnùa 'd Medeo Quint ëd Savoja e 'd sò cusin, l'Imperador Arrigo Set. Ël 20 ëd giugn ëd l'ann 1366, ël Cont Verd, Medeo Sest, a part da Venessia për na Crosà contra ij Turch e, dzora sò galeon, a svantaja në stendard asur archincà dë stèile con la figura dla Vèrgin Maria. Da cost moment l'asur a sarà 'l color ufissial dlë Stat Sabàud e na bordura 'd cost color a guarniss l'ansëgna dla Casà. Ancora 'ncheuj j'ufissiaj, quandi ch'a son an servissi, a pòrto na fassa bleuva 'n bandoliera 'n sla spala drita.

Ant ël 1418 a-i meuir, a Pinareul, sensa gnun erede legitim, l'ùltim dj'Acaja, ram cadet dij Savòja che për 200 ani a l'ha goernà 'n vassalagi, dzora ij leu dël Piemont ëd proprietà dij Savòja. Madeo Eut, nominà duca da l'Imperador Sigismod ant ël 1416, a pija l'ocassion për buté 'nsem, ant un Ëstat ùnich, le tère dle doe calà dj'Alp. A Thonòn, ël 15 d'Agost 1424, a conferiss ël nòm ëd Prinsipà al teritòri 'd Piemont e a dispon che ij fieuj prim-genit, dnans d'esse Duca, a l'àbio 'l titol ëd Prinsi 'd Piemont, con ël panagi 'd coste tère. Fàit ël Prinsipà, a toca deje un drapò. As sërn adonch col ëd la Casà, an giontandje 'l sìmbol aràldich ëd la primagenitura, ciamà "lambel", ëd color bleu, a tre stisse, ch'a 'rpresnto le tre Ca che a l'han goernà ant ij sècoj le tere d'Piemont: j'Angiò, j'Acaja e ij Savòja.

D'antlora 'l drapò a l'ha sempe svantajà 'nt le bataje dj'armade peimontèise: ant ël temp ëd l'Assedi 'd Turin dël 1706 a l'era dzora la Tor ëd San Gregòri, e'nt ël 1747, ël 19 ëd luj, a compagnava ij soldà piemontèis che, combin ch'a fusso pì pòchi 'd nùmer, a l'han butà 'n deròta, con soa costansa e so coragi, l'armada fransèisa, an dasand la vitòria e la libertà a soa tèra.

Ant ël 1984, quandi che la Region Piemont a l'è stàita creà, parèj coma ch'a l'era stabilì da la Costitussion dël 1948, ël Consèj Regional a l'ha adotà (con L.R nùmer 4 dël 16 ëd gené), ël Gonfalon dël Piemont.

Cost gonfalon a comprend, coma 'nsëgna, ël drapò storich, sormontà da la scrita "Piemont". A l'ha tre liste 'n vertical, dont ij color a'rcòrdo coj dlë stendard ëd la Repùblica giacobin-a d'Alba, ch'a l'ha svantajà për la prima vòlta ant ël mèis d'avril dël 1796 (ël 7 floreal). Ij color a son: ël ross, visadìël coragi; ël bleu, visadì la stabilità e 'l groson (dal pom granà dont le fiësche a son tute mideme e unìe), ch'a veul significhé "nen division" e "ugualiansa".

Con la Lege Regional 49 dël 29 d'otober ël Consèj Regional a l'ha decidù a l'unanimità d'adoté lë stendard ufissial ëd la Region, ch'a consist ant ël drapò stòrich: "na cros bianca 'n camp ross a lambel bleu e frangia 'n òr, compagnà da 'n bindel color grison, anlià ‘n sla ponta dl’asta. Ij color arciamo, ‘nt la simbologia, coj dël gonfalon e dl’ansegna.

Cost ëstendard a l'è esponù ant la Sala dle Bandiere dël Quirinal a Roma, ansem a cole dj'autre Region d'Italia. Conforma a la Lege Regional 26/90, ch'a istituiss la Festa dël Piemont ël 22 ëd magg (di dla proclamassion ëd lë Statut regional ant ël 1971), a dovrà esse 'lvà fòra dj'edifissi pùblich an tut ël Piemont. Con l'adossion ëd nòstr drapò stòrich, sìmbol ëd libertà, ël passà dël a’rtorna ant la realità del 2000.

Vënner 22 ëd Magg 1998 a sinch ore ëd seira, ant la sede dla Circoscrission 2, ch’a l’ha leu ‘nt una veja cassin-a modernisà (Cassin-a Giajon) contrà Guido Reni 102, a l’é tnusse, con na bona partecipassion ëd sitadin, për inissiativa ‘d Nòste Rèis, la selebrassion ufissial ëd la festa ‘d nostra region. Ël consié regional Robert Ross dla Lega Nòrd Piemont, a l’ha consignà a la President dël quartié, Paola Freda, lë stendard dël Piemont a nom ëd la region.

L’alvà dël drapò a l’é fasse con l’onor ëd j’arme da part dël Grup ëstorich ëd l’Academia ‘d San Marcian, ant le divise dël ‘700 dël Regiment "Guardie Piemont". Ch’a l’ha sparà tre salve ‘d fusil.

A l’é peui tnusse na cita conferensa për fé conòsse j origin ëd nòst drapò e ij moment ij pì significativ ëd la storia dël Piemont travers ij secoj, moment ch’a l’ìhan contribuì a formé l’identità dël pòpol ëd Piemont.

Costa a l’é staita l’ocasion për fé artrové ai present l’orgheuj për soa bandiera, sìmbol ëd na tèra genìta che ‘nt ël core dij temp, a l’ha sempe savù fé front con dignità e corage aj event che la sòrt a l’ha ëmponuje.