Beppe Burzio/Violensa e violensa

Violensa & VIOLENSA

Gnente da dì; ël ministr ëd l'interior a l'ha parlà ciàir. E, coma se 'l ministr ëd l'interior a basteissa nen, soa ingiunsion a l'é stàita fortìa da sò colega, ël ministr ëd l'esterior e, dzortut, dal cap dël govern, l'ecelensa Berlusconi, antant ch'a sernìa 'l color dij geranio për archinché le lòbie dël palass: GNUN-A VIOLENSA!!!

An ocasion dël rëscontr a Genoa dij rapresentant dij govern ëd j'eut pais pì andustrialisà dël mond, ëd violense a devo essejne gnun-e.

Nen na gioiera rota, nen na vitura arversà, nen un cassion ëd lë mnis anviscà. Coj ch'a veulo protesté e a peulo felo, democraticament, ant j'ore stabilìe, an dësfiland con ordin për ij përcors concordà, portand ij sò cartej soversiv e crijand ij sò "slogans" rivolussionari. Tant a j' n'an fa gnente a gnun.

A sta mira i chërdo ch'a sia lògich, e fin-a giust, ch'i dago na bela uciada, con atension e pontili, a coma ch'a vira 's mond për dëscheurve cola ch'a l'é e andoa ch'a l'é la violensa pì genita.

Da quand che mond a l'é mond, j'òmini as divido an doe categorìe: coj ch'a vivo ëd sò travaj e coj ch'a vivo, bin, dël travaj ëd j'àutri.

Coj h'a vivo dël travaj ëd j'àutri a ariesso a felo an vërtù ëd na furbissia superior e 'd na prepotensa pì marcà. Prepotensa che na vira as manifestava con j'arm e che ancheuj as manifesta dzortut con jë dné. Tant për esse ciàir fin-a an fond i diso, i arpeto e i fortisso che costa categorìa d'òmini ch'a vivo an sël travaj ëd j'àutri, a l'ha tuti ij dirit d'apartenensa a la comunità uman-a përchè a l'ha contribuì pì che tuti j'àutri al progress fàit da l'òm ant ij sécoj.

A l'é, contut, na categorìa 'd përsonagi ch'a dovrìa esse controlà a vista dai governant, convnù ch'a rason-a e a agiss esclusivament për ij sò anteresse e për moltipliché ij sò sòld. Mach che, ant un época andoa che lòn ch'a conta a son pròpi mach ij sòld, ij governant dij pais progredì a son ëstàit tuti, tranquilament, catà da manager e finansié e a agisso giusta mach coma galopin dël podèj dij sòld. Pròpi mach për fé n'esempi, le gròsse asiende ch'a comersio an petròlio a j'ero stàite condanà, an nòst ëstat, përchè a j'ero butasse d'acòrdi fra 'd lor për trocioné coj consumador, che sò petròlio a j'ero obligà a caté. La condana a l'era rapresentà da na contravension ëd diverse senten-e 'd mijard. Ebin, dòp ëd tuta na serie d'arcors e contra arcors, sempe respingiù dai tribunaj, a son ariessù, a la finitiva, a trové 'n giudes ch'a l'ha acetajje e a l'ha anulaje la contravension.

An parland ëd violensa as peul, sensa gena, fortì che le guere a rapresento la massima espression ëd la violensa. Gnun përdon.

Ebin, an tut ël temp arlongh dël qual a l'é dësgramissëlasse la stòria dl'òm i seve siteme na guera, un-a sola, ch'a sia stàita progetà, diciarà e combatùa a pro dla gent ch'a viv ëd sò travaj? La guera dël 15/18, la prima Gran Guera, a l'é stàita diciarà e combatùa, con sessent mila mòrt ëd gent nòsta ch'a vivìa 'd sò travaj, për porteje via a l'Austria un teritòri andoa ch'a-i stasìa d'àutra gent ch'a vivìa 'd sò travaj e ch'a l'era pàsia e sodisfàita 'd coma ch'a vivìa, tant a l'é vera che ancor ancheuj a ringreta sò vej padron.

E la violensa an temp ëd pas? A-i é la violensa grossera ëd l'esercit italian angagià da na còca 'd finansié toscan, emilian e lombard, ch'a l'era già anpadronisse dël govern italian, për ësparé, ël 21 e 22 dë stèmber dël 1864, contra la gent turinèisa, ch'a vivìa 'd sò travaj e ch'a protestava përchè a l'avìo portaje via, a tradiment, soa capital, òpura a-i é cola dij soldà dël general Bava Beccaris che, a Milan dël 1898, a l'han strompà ant ël sangh na dimostrassion d'ovrié ch'a ciamavo d'esse pagà 'l giust. An vrità ëdcò coj ch'a vivo 'd sò travaj a arcoro quaich vira, ràira, a la violensa.

Coma ant la Rivolussion fransèisa, an cola russa e an nòsta guera 'd liberassion.

Ma la violensa dla gent ch'a viv ëd sò travaj, almen për lòn ch'a rësguarda noi, a l'é sempe pì curta e meno cagnin-a 'd cola dl'àutra part. I na veule na conferma? Ancheuj as serca an tute le manere 'd meprisé la Resistensa e coj che la Resistensa a l'han fala, an cissand n'arvalutassion dël fassism e dla republica 'd Salò. Lòn a veul dì na ròba sola.

Che an Italia ij fassista a son ancor tanti, tròpi, e ch'a son tròpi përchè, a l'época, ij partisan a l'han lassane tròpi viv. E an serte situassion esse tròp ëdlicà as paga, magara an artard, ma as paga. Ancheuj ant la republica italian-a, nassùa da la Resistensa, i l'avoma 'n ministr dë stat, Mirko Tremaglia dël govern Berlusconi, che, a disset ani a combatìa volontari ant l'esercit fassista dla Republica 'd Salò. E ch'a l'ha nen arnegà pròpi gnente.

Contut, dëdlà dla violensa ansidita ocasional, a-i na j'é n'àutra, comëttùa di për di, ma autertant afrosa.

É-la o é-la nen violensa cola 'd porté 'l travaj ant l'orient pì lògn andoa ch'a-i é 'd gent che, për fam, a travaja për col minim andispensabil a resté viv e andoa, për podèj vagné ancor ëd pì, as da ël travaj andoa ch'a son le masnà a felo?

É-la o é-la nen violensa la creassion ëd milion dë dzòcupà che costi trasferiment ëd travaj a l'han provocà an Euròpa?

É-la o é-la nen violensa l'arfud ëd deje ai pais ëd l'Africa, ravagià da l'A.I.D.S., le meisin-e ch'a servo, an limitand l'util a lë streit necessari?

É-la o é-la nen violensa l'avèj ampestà j'anlevament europengh con la farin-a 'd carn da feje mangé a le bes-ce ch'a dovrìo mangé mach d'erba an antossiand la gent che peui a mangia la carn ëd cole bes-ce?

É-la o é-la nen violensa buté jë stat pòver an condission ëd dovèj caté smens ëd granaje e ortagi geneticament modificà sensa savèj cole ch'a peulo esse le conseguense dël doman?

É-la o é-la nen violensa abusé dj'onde eletromagnetiche e dl'urani anpovrì sensa avèj la pì spalia idéja dl'efet ch'a peulo avèj an sj'òmini e an fasand adritura diciaré a dë siensà 'd part che j'efet a saran praticament gnun, antramentre che l'ùnica ròba ch'a fa vreman mal a l'é la fum dij sigaret?

E ancora: é-la o é-la nen violensa l'avèj anpestà aria, eva e tera che, dësmentiomlo mai, a son ëd tuti për d'anteresse esclusiv e particolar an provocand un nùmer ëd mòrt ch'a l'é 'n gròss malfé conté?

A cost propòsit l'asienda ch'a dësvlupava soa atività a Pòrt Marghera, tacà a Venessia, a l'é stàita condanà a na contravension ëd milen-e 'd mijard për ij dani provocà a l'ambient e a le përson-e.

I voromne scomëtte che, fra arcors e contra arcors, a pagherà nen na lira?

Sempe a cost propòsit ant un rëscontr fra ij midem përsonagi dël G8, tnù ani andarera an Giapon, a l'era convenusse 'd limité, për j'ani a vnì, le emission danose ant l'atmosfera. Ebin, adess, dòp d'ani, jë Stat Unì a arfudo cola convension përchè contraria ai sò programa andustriaj e comersiaj dë spantiament.

E, giusta për finì, é-la o é-la nen violensa l'avèj anandià 'n programa 'd comersialisassion d'òrgo uman për ij trapiant, andoa che un ëd j'esponent pì gròss a l'é, ansema a le mafie 'd tanti pais, l'aministrassion ëstatal d'un dij pais pì gròss ëd la tera?

Mi, për prinsipi, i son contrari a la violensa.

A tute le violense 'd tuti ij tipo e 'd tuti ij color.

Contut, sta vira, i susto che a Genoa 'n pò 'd violensa a-i sia. Nen tanta, mach na fërvajin-a.

Giusta cola ch'a basta a feje comprende a coj përsonagi ch'a son autonominasse padron dël mond che 'l termo 'd soportassion ëd la gent ch'a viv ëd sò travaj a l'é giumai bele che argionzù e che na fërvajin-a 'd violensa ancheuj a peul serve a evité n'orissi 'd violensa doman.

Ardì piemontèis.

Beppe Burzio