Batista Cornaja/Na manera come n'autra për voghe la vita

Na manera come n'autra për voghe la vita

A mi a l'han sempre dame gena coj che a passo sò temp a scrive poesìe, romans, litre, artìcoj ansima ai temp andré; ansima a tute le còse veje; ansima a come ch’a j'ero giovo da giovo; e ansima a come che a fiocava na vòlta e che adess a fiòca pì nan (bele che st'invern passà i l'oma gavasse la veuja dla fiòca!).

Pì che tut, lòn ch'am dà fastudi a l'é costa aria ëd pioresse a còl che a l'ha tanta gent, un brut rapòrt con ël temp che a vivo ancheuj, përché a son sempre an camin a pensé e parlé ëd "na vòlta".

Cheidun a podrìa di: "Pròpi ti, Batista, ch’i të scrive an piemontèis, che it vaj an gir col carton e ij Cartoné, che it son-e le mùsiche tradissionaj dël Piemont it dise na ròba parej?" Esse dj'apassionà ëd tradission a veul nen dì esse nostàlgich dij temp andré: la vita dla nòstra società a deuv seguité a 'ndé anans. Le nòstre basi culturale a son coste, e grassie a coste l'oma un sënté, na stra da 'ndeje d’apress; la mia ideja ansima le lenghe regionale e la cultura local a l'é che a servo come fòrsa d'agregassion, che a deuv deje camin a na cossiensa social ëd colaborassion, ëd travaj comunitari, ëd na politica lenghìstica identitaria che a serv a fé arconosse a la gent l’amportansa d’avèj na rèis, un such piantà ant la tèra. Sòn përchè gnun-e piante a peulo chërse sensa che le rèis a sio ben ancreuse ant la tèra.

Peuj i soma tuti che, për tanti vers, l'oma përdù na patela 'd ròbe anteressante che i favo 50 òpura100 agn fà, e che l'oma barataje con dle ròbe che an prinsipi a lusivo bonben, ma che a la fin a l'han dimostrasse sensa sust; però i podima nen feje gnente.

Anlora? Pioroma përché da sì a chèich agn una dle ultime cassin-e vere, tradissionale, sincere come cola dla Patëira a sarà ancaminà vers la fin? Un museo tradissional e natural dla vita agrìcola che a riva dal Medioevo a va versa la fin, pròpi përché un bel dì Paola e Franco a andaran an pension, òpura përchè ij padron dla sità d’Alba a l’han decidù che tuta la tèra dij camp a deuv diventé fabricàbil për fé tanti bej cabanon ant ij camp? Ma da l'autra part a-i son dle bon-e possibilità che pian pian a-i rivo dj'arlev.

I cavajer ambassador dl’alegrìa

Nojautri i perderoma nen nòstra tradission, nòstre ròbe bele, nòstra campagna e dzoratut nòstra lenga: a-i son Bruna e Maurizio che a parlo mach piemontèis a sue masnà, che a son bon a fé ij salam dla arseta 'd Franco; a-i é Pejo che a pòrta ij Testa Cauda e cò canté j'euv an gir për le colin-e ; a-i son Gnòmo e Franco a Corgnan che a canto e son-o an piemontèis an gir për lo mond; a-i é Bandiera a Castagnì che a peul taché doj, quatr, ses, eut cavaj a un tamagnon sensa tramblé, a-i son Delo e Batista a la Granera a Castlinald; la banda djë Scarsi a Canal con sue pive e sue fise: na resistensa anciarmà!

I saroma nen vàire, ma coj pòchi a l'han tanta veuja, corage e tanta gòj e dzoratut l'angredient principal: a l'han veuja 'd grigné, ëd fé festa, e dë sté ansem. Con costi angredient i podima sté sicur che a gnente a sarà perdù, e che "për ij còrn ò për la coa" i porteroma anans nòstr cit mond anvers l'avnì, bele antra pòchi.

E anlora, basta pioré e basta con le gnògne che na vòta a j'era tut mej che adess: foma tuti cheicòs përché doman matin a sia mej che jér, e vogroma un sol sempre pì bel a la matin, a spetene col mor ch’a grigna.

19 d'Avril 2009